نماز و روزه دانشجو مکارم شیرازی

احکام مسافر- آیت الله العظمی مکارم مدظله

نماز دانشجویان

1- احکام نماز و روزه دانشجویان و اساتید

سؤال:حکم نماز و روزه دانشجویان، اساتید و معلّمان محترم را در فروض و صورتهاى مختلف بیان فرمایید.

پاسخ:1: محلّ تحصیل، یا تدریس، اگر براى مدّت قابل ملاحظه اى، مثلا یک سال یا بیشتر، ادامه پیدا کند در حکم وطن است، و نماز و روزه در آن تمام مى باشد، و ماندن ده روز پى در پى در آن شرط نیست.

2ـ کسانى که از وطن خود هفته اى سه روز یا بیشتر به محلّ تحصیل مى روند، و این کار براى مدّت قابل ملاحظه اى (مثلا یک سال یا بیشتر) ادامه دارد، آن محلّ نیز به حکم وطن آنهاست.

3ـ کسانى که یک یا دو روز براى تحصیل به محلّى مى روند و باز مى گردند، نماز و روزه آنها شکسته است.

4ـ هرگاه در ایّام تعطیلى براى انجام کارهاى دیگرى غیر از تحصیل، به محلّ تحصیل برود، همان احکام بالا درباره او جارى مى شود.

5ـ کسانى که همه روزه، یا حدّاقل سه روز در هفته، به محلّ تحصیل یا تدریس مى روند، یعنى صبح به محلّ تحصیل یا تدریس مى روند و عصر باز مى گردند و این کار مدّتى ادامه مى یابد، کثیرالسفر محسوب مى شوند، و نماز و روزه آنها در آن محل و به هنگام رفت و برگشت تمام است.

6ـ کسانى که به مدّت یک ماه یا بیشتر همه روزه به جایى، به اندازه مسافت شرعیّه مى روند و باز مى گردند، حکم کثیرالسّفر را دارند.

7ـ دانشجویان یا معلّمان مشمول بند یک و دو، در صورتى که بخواهند روزه آن روزى که به محلّ تحصیل یا تدریس سفر مى کنند درست باشد، یا باید طورى بروند که قبل از ظهر به محلّ تحصیل یا تدریس برسند، و نیّت روزه کنند، یا بعد از ظهر از وطن خود حرکت کنند، تا روزه آنها مشکلى پیدا نکند.

8 ـ بعد از فراغت از تحصیل یا تدریس و کارهاى مربوط به امتحان و پایان نامه و امثال آن، در صورتى که به آن محلّ بروند، دیگر حکم وطن آنها را ندارد، مگر این که قصد داشته باشند در آن جا اقامت مستمر کنند.

2- نماز دانشجو

سؤال:اینجانب دانشجو هستم و ساکن تهران میباشم محل دانشگاه من شهر مسجد سلیمان ولی خوابگاه من در اهواز است که مسافت آن تا مسجد سلیمان بیش از 100کیلومتر است.دو سوال دارم 1) وضعیت نماز و روزه ام چگونه است 2) اگر سفری به اهواز ویا مسجد سلیمان بروم که مربوط به دانشگاه نمی شود(مثلا برای تفریح) وضعیت نماز و روزه ام چگونه است؟

پاسخ:در صورتی که حداقل هفته ای سه روز به اهواز رفت و آمد داشته باشید، و این کار برای مدتی ادامه داشته باشد (مثلاً یک ترم) کثیر السفر هستید و نماز و روزه شما در اهواز و بین راه تمام است ولی در سفرهای غیر درسی شکسته است و اگر برای مدت طولانی (مثلاً یک سال) هفته ای حداقل سه روز در اهواز سکونت داشته باشید آنجا حکم وطن شما خواهد بود و نمازتان حتی در سفرهای غیر درسی به اهواز تمام است اما در بین راه شکسته است.

3- نماز و روزه دانشجویان

سؤال:بنده ساکن شهرری و دانشجو هستم.محل تحصیل بنده پنج کیلومتر بعد از تهرانپارس و فاصله آن تا منزل حدود سی کیلومتر است. با توجه به اینکه مسوولین در مناسبات اداری شهرری و تهرانپارس را جزو شهرتهران میدانند حکم نماز و روزه بنده طبق فتوای آیت الله مکارم شیرازی چیست؟

پاسخ:اگر در هفته 3 روز یا بیشتر به محل تحصیل رفت و آمد دارید نماز و روزه شما کامل است.و با توجه به اینکه فاصله میان آخرین خانه های شهر ری و آخرین خانه های تهران 5/21 کیلومتر نیست سفر شرعی محسوب نمی شود و نماز تمام است.

4- نماز و روزه دانشجو

سؤال:اینجانب در یکی شهرهای اطراف محل سکونتم در دانشگاه قبول شده ام ومجبورم بعضی از صبح ها و بعدازظهرها را به آن شهر بروم و شب برگردم می خواستم بدانم نماز و روزه من چگونه است لطفا توضیح کاملی بدهید.

پاسخ:اگر در هفته سه روز یا بیشتر رفت و آمد می کنید نماز و روزه شما کامل است.

5- دانشجویی که نمازش را در محل تحصیل شکسته خوانده

سؤال:اگر من یک دانشجو در شهر دور باشم و آنجا را به عنوان وطن اصلی در نظر نگیرم نماز های من چه حکمی دارد ؟ و اگر تاکنون با استناد به حکم شما به طور معیوب , نماز های خود را اشتباه خوانده باشم , تکلیف چیست؟

پاسخ:در صورتی که تحصیل شما در آنجا برای مدت طولانی (مثلاً یک سال یا بیشتر) طول خواهد کشید آنجا به حکم وطن شما خواهد بود و اید نمازتان را در آنجا تمام بخوانید و اگر شکسته خوانده اید باید آن نمازها را تدریجاً به صورت تمام قضا کنید.

6- دانشجویی که فقط برای کارهای تحقیقی به محل تحصیل می رود

سؤال:من 4سال است که در مشهد دانشجو هستم وامسال درس من تمام شده است وفقط یک درس دارم که آن هم چونکه کار تحقیقی است درمشهد نیستم وفقط گاهی برای بعضی از کارهای تحقیق به مشهد سر می زنم با این توضیحات حکم نماز من چیست؟

پاسخ:محل تحصیل سابق حکم وطن را ندارد و نماز و روزه در آن شکسته است.

7- اقامت در محل تحصیل

سؤال:آیا محلّ تحصیل دانشجویان در دوره هاى 2 و 4 ساله یا بیشتر جزء وطن محسوب مى شود؟

پاسخ:آرى در حکم وطن است هرچند وطن نیست.

8- تحصیل در دو محل

سؤال:اگر محلّ دانشگاه نسبت به روستاى دانشجو کمتر از چهار فرسخ باشد ولى مرکز دوّم دانشگاه بیشتر از مسافت شرعى است و دانشجو در ماه یکى دو بار به آن جا مى رود، حکم نماز و روزه اش چیست؟

پاسخ:نسبت به مرکز دوّم دانشگاه، نماز و روزه اش قصر است.

9- حکم نماز و روزه در محل تحصیل

سؤال:محلّ تحصیل دانشجویى در چهار فرسخى محلّ سکونت اوست، نماز و روزه اش را چگونه انجام دهد؟

پاسخ:اگر رفت وآمد مستمر دارد نمازش را تمام مى خواند و روزه اش را مى گیرد.

10- قصد ده روز برای دانشجویان

سؤال:اگر محلّ تحصیل جزء وطن حساب نشود و دانشجو قصد ده روز کند آیا قبل از ده روز مى تواند بیش از دو ساعت از حدّ ترخّص بگذرد. قابل ذکر مى باشد که دانشکده بیرون از حدّ ترخّص مى باشد و خوابگاه داخل شهر است و مجبوریم هر روز ( غیر از روزهاى تعطیل) از حدّ ترخّص عبور کنیم؟

پاسخ:محلّ تحصیل مستمر به حکم وطن مى باشد و نماز و روزه در آن کامل است و قصد ده روز لازم نیست و خارج شدن از محلّ اقامت و رفتن به مناطق نزدیک (مثلا 3 الى 4 کیلومتر) نیز اشکال ندارد.

11- اقامت طلاب و دانشجویان در محل تحصیل

سؤال:آیا محلّ اقامت طلاّب و دانشجویانى که دو سال و یا بیشتر در آن جا اقامت کرده و یا خواهند کرد از نظر حضرت عالى در حکم وطن حساب مى شود؟ آیا در صورتى که از آن جا به وطن اصلى خودیاجایى دیگرکه موّقتاً جهت تفریح و استراحت سفر کرده و باز به همان محلّ اقامت بر مى گردند چه حکمى دارد؟

پاسخ:این گونه اقامتگاهها در حکم وطن محسوب مى شوند.

12- دانشجویانی که در بین وطن و محل تحصیل در رفت و آمد هستند

سؤال:در هر سال جمع کثیرى از دانشجویان غیر مشهدى وارد دانشگاه مشهد مى شوند. برخى از آنها از شهرهاى استان خراسان مى باشندکه معمولا هر هفته به وطن خود برمى گردند و فاصله محلّ تحصیل تا وطن آنها هم بیش از مسافت شرعى است و در دوران تحصیل این رفت و آمدها ادامه دارد مثلا از شنبه تا چهارشنبه را در مشهد هستند و دو روز دیگر را به وطن خود برمى گردند وظیفه شرعى این گروه از دانشجویان در ارتباط با نماز و روزه چیست؟

پاسخ:محلّ درس خواندن طولانى در حکم وطن است بنابراین مسأله مربوط به کثیر السّفر نمى باشد، این گونه دانشجویان هم در وطن و هم در محلّ تحصیل خود نماز و روزه را تمام بجا مى آورند ولى اگر در راه سفر بین این دو محل که هفته اى یک بار انجام مى شود نماز و روزه بجا آورند شکسته است.

13- نماز دانشجو در سفر اول

سؤال:۱-روزه دانشجو در سفر اول کمتراز ده روز به شهر محل تحصیل چگونه است؟

۲-در سفرهای بعدی که ممکن است کمتر از ده روز طول بکشد وضعیت نماز و روزه چگونه است؟

پاسخ:در سفر اول باید به صورت جمع بخوانند ولی در بقیه سفرها چنانچه قصد داشته باشید براى مدّت طولانى (مثلا یک سال یا بیشتر) در آنجا سکونت داشته باشید، یا هفته اى حداقل سه روز در آنجا باشید، آنجا در حکم وطن شما خواهد بود، و نیازى به قصد ده روز ندارید.