لایحه دفاعیه مطالبه نفقه فرزند

نفقه فرزند مشترک

4.6

(91.43%)

7

نظر

در خصوص نفقه فرزند مشترک سوالات زیادی مطرح است که در این مختصر وکیل خانواده گروه وکلای پارسای سعی کرده است به تمامی آن ها پاسخ بدهد.

۱-      پرداخت نفقه فرزند با چه کسی است؟

۲-      پرداخت نفقه فرزند تا چه سنی است؟

۳-      آیا نپرداختن نفقه فرزند جنبه کیفری هم دارد؟

۴-      نفقه فرزند پس از طلاق چگونه است؟

۵-      آیا نفقه گذشته فرزند هم قابل مطالبه است؟

۶-      نفقه فرزند در طلاق توافقی چگونه است؟

۷-      نفقه فرزند به چه میزان است و چگونه محاسبه می شود؟

۸-      اگر پدر فوت کند نفقه بر عهده کیست؟

در این سایت اطلاعات کاملی در خصوص نفقه زوجه ارائه شده است که توصیه می شود آن را نیز مطالعه کنید.

پر واضح است که ازدواج تکالیفی بر دوش فرد بار خواهد کرد که از جمله آن ها حضانت و پرداخت نفقه فرزندان است قبل از هر چیز باید گفته شود که بحث حضانت جدای از نفقه فرزند مشترک می باشد.

قانون نفقه فرزند را تعریف نکرده است اما مصادیقی از آن را در ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی برشمرده است.

ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی: «نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت با در نظرگرفتن درجه استطاعت منفق.»

اما به نظر می رسد مصادیق ذکر شده در ماده فوق حصری نباشد و جنبه تمثیلی دارد به عبارت دیگر قانونگذار چند نمونه از موارد نفقه را مثال زده است که با توجه به شرایط خانواده و فرزند می تواند موارد دیگری برای نفقه وجود داشته باشد به هر حال می توان گفت که نفقه همه نیازمندیهای متعارف یک فرد برای گذران زندگی است البته با در نظر گرفتن استطاعت مالی پرداخت کننده نفقه.

سوالی مطرح می شود و آن این که آیا هزینه تحصیل هم جزء نفقه محسوب می شود؟

قانون در این خصوص ساکت است ولی به نظر می رسد هزینه تحصیل تا مقطعی که تحصیل فرزندان اجباری است جزءنفقه محسوب می شود اما اگر فرزندی بخواهد در دانشگاه تحصیل کند اجباری برای پدر و مادر او برای پرداخت هزینه تحصیل نیست.

بر طبق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی نفقه فرزند بر عهده پدر است و بعد از فوت پدر یا عدم توانایی مالی او بر عهده جد پدری است اما اگر نه پدر و نه جد پدری تمکن مالی نداشته باشند نفقه بر عهده مادر خواهد بود.

ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی: «نفقه اولاد برعهده پدر است پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب درصورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه برعهده مادراست . هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری وجدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفراز اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه متساوی تادیه کنند.»

در تعیین میزان نفقه فرزند مشترک معمولا دادگاه های خانواده موضوع را به کارشناس ارجاع می دهند و کارشناس با تماس با والدین طفل و پرسیدن سوال های در خصوص شرایط زوجین و فرزند مشترک و وضع مالی پدر، میزان نفقه مورد نیاز فرزند را مشخص می کند که این میزان برای همه یکسان نیست. بدیهی است زندگی در شهر، روستا، شهرهای بزرگ و کوچک ، سطح تحصیلات، شغل و محل زندگی زوجین در میزان نفقه تاثیرگذار است. شخصی که تمکن مالی کافی دارد باید لباس، غذا، مسکن و سایر خدمات مورد نیاز نفقه را متناسب با وضعیت مالی خود تهیه کند.

بر خلاف زوجه که می تواند نفقه معوقه خود را در صورت استحقاق و پرداخت نکردن از زوج دریافت کند در نفقه فرزند، نفقه گذشته قابل مطالبه نیست و صرفا پرداخت نفقه ناظر به آینده خواهد بود.

ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی: « زوجه درهرحال می تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوی نماید و طلب او از بابت نفقه مزبور طلب ممتاز بوده و درصورت افلاس یا ورشکستگی شوهر زن مقدم برغرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتیه می توانند مطالبه نفقه نمایند. »

سوال دیگری که بسیار پرسیده می شود این که پرداخت نفقه تا چه سنی می بایستی ادامه پیدا کند؟

در این مورد نیز قانون ساکت است ولی جواب این است که بر طبق ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم سازد و این ملاک تصمیم گیری قضات در این خصوص است. با توجه به عرف، فرزندان پسر پس از ۱۸ سالگی، و اتمام دوره خدمت سربازی اگر توانایی کار داشته باشند، مستحق دریافت نفقه نمی باشند ولی در مورد فرزندان دختر رویه بر این است که اگر آن دختر مشغول به شغلی نباشد پرداخت نفقه او تا زمان ازدواج بر عهده پدر و با شرایط گفته شده بر عهده جد پدری و یا مادر است.

اما نپرداختن نفقه فرزند در صورت تمکن مالی جرم نیز محسوب می شود. بر طبق ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مجازات نپرداختن نفقه افراد واجب النفقه مثل فرزند حبس تعزیری درجه شش می باشد. (۶ ماه تا ۲ سال حبس)

حتی نپرداختن نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی و یا کودکان تحت سرپرستی هم مشمول مجازات این ماده است.

نحوه مطالبه نفقه بدین صورت است که اگر فرزند دختر کمتر از ۹ سال و پسر کمتر از ۱۵ سال باشد به استناد ماده ۶ قانون حمایت خانواده کسی که طفل را نگهداری می کند مثل مادر می تواند برای نفقه او به طرفیت پدر اقامه دعوی کند. از فاصله سنین مذکور تا ۱۸ سال تمام نیز در صورتی که حکم رشد از دادگاه گرفته شده باشد فرزند می تواند بر علیه پدر یا هر شخص دیگری که پرداخت نفقه بر عهده اوست اقامه دعوی کند اما اگر حکم رشد از دادگاه گرفته نشده باشد تا پایان ۱۸ سالگی تمام یعنی تا اول نوزده سالگی فرزند نمی تواند به تنهاییی اقامه دعوی کند.

اگر کار زوجین (پدر و مادر) به طلاق بیانجامد بر طبق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده دادگاه مکلف است ضمن رای تکلیف حضانت و هزینه های حضانت که ظاهرا منظور نفقه فرزند مشترک است را تعیین تکلیف کند یا به صورت توافق زوجین بر سر نفقه هزینه فرزند و یا در صورت اختلاف به وسیله کارشناس هزینه (نفقه) فرزند مشخص می گردد. درطلاق توافقی هم زوجین نسبت به همه چیز می بایستی توافق داشته باشند از جمله نفقه فرزند مشترک که می تواند با توافق بر عهده پدر باشد یا مادر و مقدار نفقه هم مشخص گردد. البته می توان میزان نفقه فرزند مشترک را به بعد از طلاق توافقی و انجام کارشناسی توسط دادگاه موکول کرد حتی امکان دارد در صورت اختلاف بر سر میزان نفقه، زوجین از دادگاه رسیدگی کننده به طلاق توافقی بخواهند که کارشناس میزان نفقه را تعیین کند.

هر حکمی که دادگاه در خصوص میزان نفقه فرزند صادر کند با تغییر شرایط می توان تقاضای تعدیل آن را از دادگاه درخواست کرد فرض کنید زنی از بابت نفقه فرزند مشترک به طرفیت شوهر (پدر) دادخواست مطالبه نفقه تقدیم دادگاه کرده باشد و در نهایت دادگاه پس از رسیدگی و کارشناسی زوج را به پرداخت ماهانه پانصد هزار تومان نفقه فرزند محکوم کند اما پس از مدتی بدیهی است که با توجه به شرایط جامعه و تورم، قیمت اجناس افزایش می یابد و پانصد هزار تومان در طول زمان از قدرت خریدش کاسته می شود. در این جا زوجه می تواند از دادگاه با دادن دادخواست و آوردن دلیل،تعدیل نفقه را درخواست کند.

برای مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل پایه یک دادگستری و متخصص در امور خانواده و طلاق با ما تماس بگیرید.