احکام نماز نشسته روی صندلی

نماز خواندن روی صندلی شرایطی دارد که اگر رعایت نشود نماز باطل است. نشستن و نماز خواندن روی صندلی برای کسی که قادر به ایستادن نیست مجاز است.

نمازگزار باید به هر مقدار كه مى تواند ولو با تكیه دادن به دیوار و امثال آن بایستد، اگر شخص می تواند حمد و سوره را ایستاده بخواند و ركوع را نمی تواند، می تواند پس از حمد و سوره بر روی صندلی بنشیند. باید توجه نمود حتی اگر نتوان حمد و سوره را ایستاده بخواند و تنها تكبیره الاحرام را می تواند بایستد؛ باید چنین كند.

حکم نماز خواندن روی صندلی

آیت الله خامنه ای:

باید به هر مقدار كه مى تواند ولو با تكیه دادن به دیوار و امثال آن بایستد سپس به مقدارى كه مى‌تواند ركوع رود و در صورتى كه نمى‌تواند از حال ایستاده به ركوع رود، روى صندلى و مانند آن بنشیند و به ركوع رود پس از ركوع اگر مى‌تواند با وضع شش موضع دیگر سجده بر زمین سرش را خم كرده و بر مهرى كه روى میز قرار دارد سجده نماید، باید این چنین كند و اگر نمى‌تواند، احتیاط در آن است كه مهر را بالا آورده و پیشانى را بر آن گذارده و اگر از وضع مساجد شش‌گانه دیگر بر زمین هم معذور است وظیفه او سجده با ایماء و اشاره است.

آیت الله مکارم شیرازی:

در صورت امکان نشسته نماز بخوانید و اگر به این شکل هم ضرر دارد به پهلوی راست رو به قبله بخوابید و نمازتان را بخوانید و رکوع و سجده را با اشاره انجام دهید و چنانچه بتوانید روی صندلی نماز بخوانید و برای سجده میزی در مقابل خود بگذارید این نماز نسبت به نشسته و خوابیده اولویت دارد.

طرز صحیح نماز خواندن روی صندلی

• در حال نشسته بعد از نیت، تکبیره الاحرام گفته شود.
• پس از حمد و سوره هنگام رکوع، سر را تا روبروی زانوها یا تا جایی که ممکن است خم کنید.

• پس از آن به حالت نشسته قرار گیرید و سپس به سجده بروید. باید دقت کنید حتی الامکان 7 قسمت از بدن که در سجده باید بر زمین قرار گیرد )پیشانی، کف دو دست، زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاها) در وضعیت صحیح باشد؛ یعنی حتما هنگام سجده باید کف دست را روی میز گذاشته و انگشت‎های شست پا روی زمین قرار گیرند.

• نکته مهم دیگر این است که مُهر باید روی میز ثابت باشد و نمی توانید مُهر را با دست برداشته و روی پیشانی خود قرار دهید. پس دقت داشته باشید که مُهر را روی میز در ارتفاعی که بتوانید سرتان را روی آن قرار دهید به صورت ثابت قرار دهید.

• رکعت دوم نیز به همین صورت انجام می شود و در حال نشسته تشهد و سلام خوانده می‌شود؛ رکعت‎های بعد نیز به همین صورت.

نماز خواندن روی صندلی باطل است اگر...

• اگر  بتواند (ولو با تکیه کردن به دیوار یا عصا، یا خم شدن یا پاها را بیش از حد باز گذاردن یا به شکل رکوع) بایستد؛ اگر روی صندلی نماز بخواند باطل است. زیرا واجبی را ترک کرده که می تواند انجام دهد (مثل قیام)

• اگر بتواند برای تشهد بنشیند و سجده ها را درست انجام دهد؛ اگر روی صندلی نماز بخواند باطل است. زیرا در سجده هفت موضع بدن روی زمین قرار ندارد.

• اگر بتواند حتی یک رکعت از نماز را ایستاده بخواند اگر تمام نماز را روی صندلی بنشیند نمازش باطل است. زیرا واجبی را ترک کرده که می تواند انجام دهد (مثل قیام)

• اگر بتواند حتی یک رکعت از سجده ها را درست انجام دهد اگر روی صندلی نماز بخواند باطل است. زیرا در سجده هفت موضع بدن روی زمین قرار ندارد.

• اگر نتواند به هیچ قسم قیام کند ولی بتواند برای تشهد و سجده بنشیند و درست سجده کند، اگر تشهد  و سجده ها را هم روی صندلی انجام دهد نمازش باطل است. زیرا در سجده  هفت موضع بدن روی زمین قرار ندارد.

نماز خواندن روی صندلی صحیح است اگر...

• اگر به هیچ قسم نتواند  بایستد.
• اگر به هیچ قسم نتواند بنشیند و سجده کند.
• اگر به تشخیص پزشک حاذق یا به تشخیص خودش یقین یا اطمینان دارد که اگر ایستاده نماز بخواند یا نشسته تشهد بخواند یا در سجده رفتن، بیماری عضلات بدن پیدا می کند یا بیماری اش تشدید می شود.

شرایط نماز خواندن روی صندلی

• اگر «فقط» بتواند قبل از تکبیره الاحرام قیام کند، واجب است قیام کند و پس از  گفتن تکبیره الاحرام  بنشیند. چون قیام موقع گفتن تکبیره الاحرام واجب رکنی است.
• اگر «فقط» بتواند قبل از رکوع قیام کند، واجب است قیام کند و پس از  قیام متصل به رکوع و رکوع، بقیه نمازش را بنشیند چون قیام متصل به رکوع، واجب رکنی است.
• اگر «فقط» بتواند سجده های یک رکعت را درست انجام دهد واجب است چنین کند و بقیه نمازش را بنشیند زیرا در سجده  هفت موضع بدن روی زمین قرار ندارد.
• نمازگزار در سجده، باید دو کف دست را روی میز و دو سر انگشت بزرگ پا را اگر می تواند روی زمین قرار دهد.

نماز خواندن روی صندلی با کفش

آیت الله خامنه ای:

کسى که سجده را روى صندلى به جا مى‌‌آورد مى‌‌تواند با کفش نماز بخواند مگر آن كه بتواند سایر مواضع سجده را بر زمین بگذارد كه در این صورت مراعات آن لازم است.

نشسته نماز خواندن کسی که پای مصنوعی دارد

آیت الله مکارم شیرازی:

بیمارانى که از پاى مصنوعى استفاده مى کنند اگر عسر و حرج نداشته باشد ایستاده نماز بخوانند، ولو با تکیه بر عصا و مانند آن باشد و اگر موجب عسر و حرج و ناراحتى است نشسته نماز بخوانند.

نماز قضای نشسته برای معذور و بیمار

آیت الله مکارم شیرازی:

خواندن نمازهای قضا به صورت نشسته برای کسی که به صورت موقت (مثلا بر اثر بارداری یا بیماری) از قیام عجز است، مانعی ندارد، البته اگر امید بهبودی دارد بهتر است صبر نماید و بعد از بهبودی بخواند.

نجس بودن صندلی چرخدار هنگام نماز

آیت الله مکارم شیرازی:

نجس بودن صندلى چرخدار یا عصاى بیماران، براى نماز اشکالى ندارد.

ادامه دادن نماز به صورت نشسته یا خوابیده

بیمارى که ایستاده نماز مى گذارد، به ناگاه احساس سرگیجه و عجز مى کند مى تواند بقیه نماز را به حالت نشسته یا خوابیده بخواند ولى اگر تا آخر وقت قدرت پیدا کند، احتیاط اعاده است.

اقتدا به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می خواند

آیت الله مکارم شیرازی:

کسى که ایستاده نماز می خواند نمى‏تواند به کسى که نشسته یا خوابیده نماز می خواند اقتدا کند و کسى که نشسته نماز می خواند نمی تواند به کسى که خوابیده نماز می خواند اقتدا کند.

گفتن ذکر «بحول الله...» برای نماز نشسته

آیت الله مکارم شیرازی:

کسی که به دلیل زانو درد، نماز را نشسته می خواند پیش از آن که شروع به خواندن سوره «حمد» کند ذکر «بحول الله...» را بگوید.

خواندن نماز مستحبی به طور نشسته

آیت الله مکارم شیرازی:

می توان نمازهای مستحبی مانند نماز غفیله را در زمان خستگی یا بیماری برای محروم نشدن از تاثیرات معنوی به طور نشسته به جا آورد.