قضای سجده سهو

مسأله ۱۵۳۰. اگر نمازگزار یک سجده را فراموش كند و یادش نیاید تا آن که وارد بخشی از نماز شود که با شروع آن، شرعاً نمی‌تواند برگردد و سجده را به جا آورد، مثل اینکه وارد ركوع ركعت بعد شده باشد، واجب است آن سجده را فوراً بعد از نماز، قضاء نماید و اگر تشهّد را فراموش كند و یادش نیاید تا آن که وارد بخشی از نماز شود که با شروع آن شرعاً نمی‌تواند برگردد و تشهّد را به جا آورد، مثل اینکه وارد ركوع ركعت بعد شده باشد، احتیاط مستحب است آن را بعد از نماز، قضاء نماید.

مسأله ۱۵۳۱. سجده‏ای را كه انسان فراموش كرده و بعد از نماز، قضای آن را به جا می‌آورد، باید تمام شرایط نماز مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرط‌‌های دیگر را داشته باشد و كیفیّت انجام آن، همانند سجده نماز است، شایان ذکر است قضای سجده فراموش شده تشهّد و سلام ندارد. همچنین تشهّد قضایی که انجام آن مطابق با احتیاط مستحب می‌باشد، سلام ندارد.

مسأله ۱۵۳۲. بنابر احتیاط واجب قضای سجده، باید  بعد از نماز و قبل از انجام باطل کننده‌های نماز انجام شود.

مسأله ۱۵۳۳. اگر نمازگزار بین سلام نماز و قضای سجده، كاری كند كه اگر عمداً یا سهواً در نماز اتّفاق بیفتد نماز باطل می‌شود - مثلاً پشت به قبله نماید - نماز باطل نمی‌شود؛ هرچند احتیاط مستحب آن است كه بعد از قضای سجده، دوباره نماز را بخواند.

مسأله ۱۵۳۴. همان طور که گذشت اگر نمازگزار تشهّد را فراموش كند و یادش نیاید تا آن که وارد بخشی از نماز شود که با شروع آن شرعاً نمی‌تواند برگردد و تشهّد را به جا آورد، باید برای تشهّد فراموش شده، سجده سهو به جا آورد و اگر یک سجده را فراموش كند و یادش نیاید تا آن که وارد بخشی از نماز شود که با شروع آن شرعاً نمی‌تواند برگردد و سجده را به جا آورد، لازم نیست برای آن، سجده سهو انجام دهد؛ هرچند انجام سجده سهو برای آن مطابق با احتیاط مستحب است.

مسأله ۱۵۳۵. كسی كه باید سجده را قضاء نماید و به علّتی، سجده سهو هم بر او واجب باشد، بنابر احتیاط واجب، باید بعد از نماز، اول سجده را قضاء نماید، بعد سجده سهو را به جا آورد.

مسأله ۱۵۳۶. اگر نمازگزار سجده را چند دفعه فراموش كند مثلاً یک سجده از ركعت اول و یک سجده از ركعت دوم فراموش نماید، باید بعد از نماز، قضای هر دو سجده فراموش شده را به جا آورد و احتیاط مستحب آن است كه برای فراموشی هر كدام، سجده سهو به جا آورد.

مسأله ۱۵۳۷. اگر نمازگزار دو سجده از دو ركعت را فراموش نماید، لازم نیست هنگام قضاء، ترتیب را مراعات نماید.

مسأله ۱۵۳۸. اگر بین سلام نماز و قضای سجده كاری كند كه برای آن، سجده سهو واجب می‌شود مثل آنكه سهواً حرف بزند، بنابر احتیاط واجب، باید اول سجده را قضاء كند و بعد، بنابر احتیاط واجب، برای سخن گفتن بی‌‌جا سجده سهو به جا آورد و احتیاط مستحب است سجده سهو دیگری برای قضای سجده فراموش شده هم انجام دهد.

مسأله ۱۵۳۹. اگر به طور اجمالی می‌‌‌‌داند كه یا سجده و یا تشهّد را فراموش كرده و نمی‌داند كدام یک بوده، باید سجده را قضاء نماید و سجده سهو هم به جا آورد و احتیاط مستحب آن است كه تشهّد را نیز قضاء نماید.

مسأله ۱۵۴۰. اگر شک دارد كه سجده یا تشهّد را فراموش كرده یا نه، واجب نیست آنها را قضا کرده یا سجده سهو نماید.

مسأله ۱۵۴۱. اگر بداند سجده را فراموش كرده و شک كند كه پیش از ركوعِ ركعت بعد یادش آمده و به جا آورده یا نه، احتیاط مستحب آن است كه آن را قضاء نماید.

مسأله ۱۵۴۲. اگر شک دارد كه بعد از نماز، قضای سجده فراموش شده را به جا آورده یا نه، چنانچه وقت نماز نگذشته باید سجده را قضاء نماید؛ بلكه اگر وقت نماز هم گذشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید آن را قضاء كند.