باقی ماندن ادرار در مثانه بعد از تخلیه

به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پاسخ سوالاتی که کاربران باشگاه خبرنگاران در قسمت «کلینیک آنلاین» مطرح کرده بودند، منتشر شد.

شما هم می‌توانید با مراجعه به کلینیک باشگاه خبرنگاران و طرح سوالات خود، پاسخ را از پزشکان مربوطه دریافت کنید.

بخش نخست پاسخ سوالات شما در زمینه بیماری‌های مثانه و مجاری ادراری را محمدحسین سلطانی فوق تخصص اورولوژی و اندویور‌ولوژی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی بیمارستان لبافی نژاد پاسخ داد، برای مشاهده بخش دوم پاسخ سوالات فردا 12 آذر ساعت 17 به سایت باشگاه خبرنگاران جوان مراجعه کنید.

حداقل و حداکثر دفعات دفع ادرار

سلطانی با اشاره به دفعات دفع ادرار به طور عادی  گفت: حداقل یک بار دفع ادرار در روز نشان از بیماری نیست زیرا سیستم فیزیولوژیک و دمای بدن بر دفعات دفع ادرار تاثیر دارد و یکبار از خواب بلند شدن در طول شب برای دفع ادرار عادی است به همین دلیل حداقلی برای دفعات ادرار قائل نیستی اما انتظار داریم در طول روز فرد 2 تا 4 بار دفع ادرار داشته باشد.

تکرر ادرار چیست؟

این فوق تخصص اورولوژی و اندویور‌ولوژی با اشاره به مشکل تکرر ادرار وعلت بروز آن گفت: تکرر ادرار به دو بخش روزانه و شبانه تقسیم بندی می‌شود، در طول روز بیش از 6 تا 8 نوبت دفع ادرار تکرر ادرار محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: تکرر ادرار تابع عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی ،‌هوای سرد، استرس، مصرف غذای تند و ترشیجات یا مصرف برخی مواد غذایی مدر مانند هندوانه است همچنین برخی شغل‌ها و مصرف بعضی داروها در بروز این عارضه نقش دارند.

بیماری هایی که عامل تکرر ادرار می شوند

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تکرر ادرار به طیف زیادی از بیماری‌ها مرتبط می‌شود، افزود: بیماری‌های سیستم عصبی مثانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد زیرا بین سیستم عصبی و عضلانی دستگاه دفع ادراری مانند قلب ارتباط وجود دارد.

وی ادامه داد: سیستم عضلانی مثانه تابع سیستم عصبی است که وظیفه انقباض عضلات را بر عهده دارد و تابع سیستم عصبی در نخاع است و هر جایی که این سیستم دچار مشکل شود عارضه تکر‌ر ادرار به وجود می آید.

سلطانی به برخی بیماری‌ها که عامل بروز تکر‌ر ادرار می‌شوند اشاره کرد و گفت: یکی از عوارض اولیه بیماری ام اس تکر‌ر ادرار است همچنین دیابت بیماری‌های متابولیک،‌کم کاری و پر کاری تیروئید و بیماری‌های عصبی ،‌سکته مغزی،‌ پارکینسون‌، سابقه آسیب نخاعی ،‌سقوط از ارتفاع و آسیب‌های ناشی از تصادف می‌تواند به سیستم عصبی مثانه آسیب برساند و فرد دچار تکر‌ر ادرار شود.

ارتباط تنگی مجاری ادراری و پروستات با تکرر ادرار

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: در برخی بیماران بیماری در سیستم عصبی وجود ندارد بلکه ساختار دینا‌میکی دستگاه دفع ادراری دچار اختلال می‌شود که در نتیجه آن فرد دچار تکر‌ر ادرار می‌شود.

سلطانی افزود: تنگی مجاری ادراری به دلیل اینکه ادرار کامل تخلیه نمی‌شود عامل افزایش دفعات ادرار محسوب می‌شود همچنین بزرگی پروستات تکر‌ر ادرار روزانه و شبانه را به همراه دارد و اغلب بیماران مبتلا به این عارضه در طول شب چندین بار مجبور می‌شوند تا از سرویس بهداشتی استفاده کنند.

عفونت مثانه و تکرر ادرار

وی عفونت مثانه به خصوص در خانم‌های جوان و میانسال را یکی از علل تکر‌ر ادرار دانست و گفت: اغلب این افراد به دلیل تحریک پذیری مخاط مثانه به تکر‌ر ادرار مبتلا می‌شوند همچنین بروز ناگهانی سوزش و درد از دیگر عارضه‌ها در این افراد است که پس از دو هفته درمان دارویی اغلب این افراد درمان می‌شوند.

سلطانی با بیان اینکه این باور عمومی که عفونت عامل اصلی تکر‌ر ادرار است، درست نیست، گفت: تعداد محدودی از افراد که به تکر‌ر ادرار مبتلا هستند از عفونت رنج می‌برند.

تکرر روزانه و ریزش ادرار با استرس و وسواس

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: افرادی که به تکر‌ر ادرار مبتلا هستند باید کامل بررسی شوند تا مشخص شود که تکر‌ر ادرار آنها روزانه است یا تکر‌ر روزانه و شبانه توام با هم وجود دارد زیرا بسیاری از افراد تنها از تکر‌ر ادرار روزانه شکایت می‌کنند.

وی با بیان اینکه تکر‌ر و ریزش ادرار روزانه اغلب با اختلالات روحی و روانی ارتباط دارد، گفت: این عارضه بیشتر در خانم‌های جوان که از وسواس یا استرس و اضطراب رنج می‌برند دیده می‌شود و استرس یا وسواس آنها به شکل تکر‌ر ادرار تظاهر بیرونی پیدا می‌کند، این خانم‌ها به دلیل اینکه در خواب دچار استرس نمی‌شوند و فکر و خیال نمی‌کنند دچار تکر‌ر ادرار نمی‌شوند و با وجود این بررسی ها باید به طور کامل انجام شود.

تومور و سنگ مثانه عامل تکرر ادرار

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تومورهای مثانه را یکی از علل تکر‌ر ادرار معرفی کرد و گفت: هر چند که اغلب تومورهای مثانه به شکل خون در ادرار خود را نشان می‌دهند اما یکی از تظاهرات این تومورها می‌تواند تکر‌ر ادرار باشد.

وی در ادامه سنگ مثانه را نیز یکی از عوامل بروز تکر‌ر ادرار دانست.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: در صورتی که آزمایش ادرار،‌سونوگرافی و تصویربرداری های ابتدایی عارضه‌ای نشان ندهند و پاتولوژی خاصی وجود نداشته باشد آخرین اقدام انجام نوار مثانه است برای اینکه مطمئن شویم در مثانه مشکلی وجود ندارد.

ارتباط یبوست و تکرر ادرار

وی با اشاره به ارتباط یبوست و تکرر ادرار گفت:بسیاری از افراد به خصوص خانم‌های مبتلا به یبوست مزمن دچار تکرر ادرار می‌شوند زیرا عدم تخلیه مدفوع باعث می‌شود که از قسمت تحتانی دستگاه گوارش به مثانه فشار وارد شود و فرد نمی‌تواند مثانه را به طور کامل تخلیه کند و دچار تکرر ادرار می‌شود.

مشکلات هورمونی و تکرر ادرار

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به مشکلات هورمونی و تکرر ادرار عنوان کرد: برخی بیماری‌های متابولیک تکرر ادرار را تشدید می‌کنند. اختلالات تیر‌وئیدی و دیابت سردسته بیماری‌هایی هستند که عامل بروز تکرر ادرار می‌شوند زیرا سیستم تخلیه ادرار را با اختلال مواجه می‌کند.

سلطانی در پاسخ به سوال افرادی که از تکرر ادرار رنج می برند و در مراجعه به متخصص مشخص شده  است که هیچ عارضه ای ندارند،گفت: بروز برخی بیماران به تکرر ادرار مبتلا هستند اما پس از بررسی های اولیه معاینه ،‌آزمایش ادرار و سونوگرافی و نوار مثانه مشخص می‌شود که به هیچ عارضه‌ای در دستگاه دفع ادرار مبتلا نیستند در بیشتر این افراد که بین سنین 20 تا 40 سال هستند اغلب اطمینان بخشی پزشک از سلامت فرد موجب می شود که این تکرر ادرار پس از مدتی به تدریج از بین برود البته در مواردی نیاز به ارجاع به روانشناس است.

علل عدم تخلیه کامل مثانه

وی در پاسخ به این سوال که شماری از بیماران در این زمینه که چند دقیقه پس از خروج سرویس بهداشتی مجبور به بازگشت به سرویس بهداشتی یا گرفتار ریزش ادرار می شوند، عنوان کرد: دسته  از بیماران هستند که به دلیل عارضه‌ای دچار عدم تخلیه کامل مثانه و خروج قطره‌ای ادرار می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به تنگی مجرای ادراری ،‌بزرگی پروستات، سنگ بزرگ مثانه اشاره کرد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: در خانم‌هایی که زایمان طبیعی متعدد داشته‌اند و به اصلاح دچار افتادگی مثانه شده‌اند مشکل ریزش ادرار و عدم تخلیه کامل ادرار دیده می شود.

عدم تخلیه کامل مثانه با وجود سلامت کامل فرد

سلطانی عنوان کرد: بسیاری از افرادی که از مشکل عدم تخلیه کامل مثانه رنج می‌برند اذعان می‌کنند که در سونوگرافی باقیمانده ادرار در مثانه نداشته‌اند اما پس از ادرار چند دقیقه بعد دوباره مجبورند به سرویس بهداشتی برگردند و تنها چند قطره ادرار از آنها خارج می‌شود یا اینکه این چند قطره به لباس آنها ریزش می‌کند، در این موارد در صورتی که معاینه، سونوگرافی و آزمایشات نرمال بود باید به بیمار اطمینان خاطر دهیم که این یک یافته پاتولوژیک نیست و مشکلی وجود ندارد که این موارد اغلب در جوانان دیده می‌شود.

وی تاکید کرد: به طور کلی بسیار از افرادی که از مشکل عدم تخلیه کامل مثانه و ریزش ادرار رنج می‌برند به هیچ بیماری مبتلا نیستند ام این عارضه موجب خانه‌نشینی آنها می‌شود. این افراد به متخصصان اورولوژی متعددی مراجعه می‌کنند و مدت‌های طولانی تحت دارو درمانی قرار می‌گیرند اما واقعیت این است که بسیاری از این افراد بیمار نیستند و نیاز به اطمینان بخشی و یا مشاوره روان‌شناسی دارند البته این منوط به بررسی‌های کامل و احراز سلامت فرد است.

ارتباط عدم تخلیه کامل مثانه و استرس

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه عدم تخلیه کامل مثانه در خانم‌های جوان بیشتر به دلیل استرس و اضطراب است ادامه داد: در مردان این عارضه به دلیل طولانی بودن مجرای ادراری بروز می‌کند و این امکان وجود دارد که مقداری از ادرار در مجرای خلفی باقی‌مانده باشد و به این مردان توصیه می‌کنیم که پس از اتمام چند دقیقه در سرویس بهداشتی بمانند و با نوعی تمرین قطرات باقی مانده تخلیه شود.

از دست دادن حس مثانه و مشکل دفع ادرار

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: در یکسری از بیماری‌های مثانه فرد حس خود را از دست می‌دهد و یا قدرت انقباض مثانه از بین می‌رود یعنی فرد علی‌رغم اینکه هیچگونه انسدادی در مجاری ادراری ندارند قادر به دفع ادرار نیست یا احساس پری مثانه نمی‌کند و به طور ار‌ادی فرد قادر به تخلیه مثانه نیست.

درمان عدم تخلیه کامل مثانه

سلطانی به درمان عدم تخلیه کامل مثانه اشاره کرد و افزود: در صورتی که سونوگرافی گرفتیم و باقیمانده ادرار به اندازه 300 تا 400 سی سی یا بیشتر در مثانه تایید شد راهی برای کاهش باقیمانده ادرار در مثانه جز استفاده سوند یکبار مصرف برای تخلیه ادرار وجود ندارد البته برخی داروها در موار‌دی در درمان کمک کنند هستند اما به طور کلی درمان‌های دارویی بسیار تاثیر گذار نیست اما روش‌های درمانی جدید چون تعبیه ابزاری در نخاع که تحریک مثانه را انجام می‌دهند وجود دارد اما در بیمارانی که مثانه غیر فعال است این روش خیلی موفقیت آمیز نیست.

دیابت و آسیب به مثانه

وی ابتلا به دیابت را یکی از عوامل بروز بیماری‌های دستگاه ادراری معرفی کرد و گفت: در بیماران دیابتی فرد پس از مدت طولانی از زمان بیماری حس و انقباض را از دست می‌دهد و مثانه به کیسه‌ ای تبدیل می شود که ادرار در آن جمع شده است.

انتهای پیام/