دعای چه کسانی مستجاب می شود

گاهی مصالحی با دعا ایجاد می‎گردد که بدون دعا آن مصلحت پیدا نمی شود یعنی دعا مصلحت آفرین است و نیز اجابت. اگر مصلحت باشد و مصلحت اجابت نیز در تعجیل باشد، دعا باعث تعجیل آن می‎شود و اگر مصلحت بود که اجابت نیز به تأخیر افتد، دعا آن را تا آن لحظه به تأخیر اندازد و با تحمل و صبر تا لحظه تحقق اجر و پاداش بیشتری نصیب فرد گردد و یا اگر در اجابت دعا مفسده‏ای است خدا منع سوء و مفسده می‎کند و هیچ دعایی بی اجابت نخواهد بود حتی آن دسته از دعاها و خواسته‏های فرد که مطابق مصلحت او نیست.

دعا زمینه ساز کسب برخی استعدادهای نیک یا لااقل باعث زدودن و پاک شدن گناهانی چند می‎شود. اما بر اساس برخی روایات کس یا کسانی هستند که وقتی دعا و نیایش می‎کنند و از خدا در خواست مسئلتی دارند هم سریع‎تر مورد اجابت قرار می‎گیرد و هم زودتر لباس تحقق به خود می‎پوشد. اینان چه کسانی هستند و وظیفه ما در قبال آنان چیست؟

قبل از پرداختن به بخش نخستین این پرسش ، باید گفت ما دو وظیفه مهم در قبال این افراد داریم: اولین وظیفه، وظیفه معرفتی و شناختی است. شناخت و معرفت بر مقام و منزلت آنان و عامل یا عواملی که باعث شده تا در نزد خدا از چنین مقامی برخوردار شوند و دیگر وظیفه احترام و رجوع به آنهاست اگر این افراد، محبوب خدا به شمار می‎روند چرا محبوب ما نباشند؟ حب و دوستی با دوستان خدا، خود نوعی حب و دوستی با خدا به شمار می‎رود و زمینه مساعدی را در تقرب الهی فراهم می‎سازد.

در اصول کافی بابی تحت عنوان "من تستجاب دعوته"؛ کسی که دعایش مستجاب می‎شود آمده است که بر اساس روایات مندرج در آن افراد زیر را مستجاب الدعوه اعلام می‎کند:

1-آن کسی که به حج برود.
2-جهاد کننده در راه خدا.
3- بیمار و مریض.

امام صادق (ع) می‎فرمایند: سه دسته‏اند که دعایشان به اجابت رسد: یکی آن کسی که به حج رود پس بنگرید که چگونه با بازماندگانش رفتار می‎کنید. دوم جهاد کننده در راه خدا، پس بنگرید چگونه با بازماندگانش رفتار می‎کنید و سوم بیمار و مریض، پس او را به خشم در نیاورید و دلتنگش نکنید.

4- امام عادل.
5- دعای مظلوم.
6- دعای فرزند صالح و نیکوکار برای پدر و مادر.
7- دعای پدر صالح برای فرزند.
8 - دعای مؤمن برای برادرش.

امام صادق (ع) می‎فرمایند: پدرم فرمود: پنج دعاست که از درگاه تبارک و تعالی محجوب نگردد"[ اول] دعای امام عادل؛ [ دوم] دعای ستمدیده که خدای عزوجل می‎فرماید: هر آینه به طور مسلم انتقام تو را از ستمکارت بگیرم گرچه پس از زمانی باشد؛[سوم] دعای فرزند صالح برای پدر و مادر؛ [چهارم] دعای پدر صالح برای فرزند؛ [پنجم] دعای مؤمن برای برادرش در پشت سر او که خدا فرماید: «ولک مثله» یعنی مانند آن بر تو باد.

در روایتی دیگر از امام صادق(ع) سفارش اکید بر برحذر بودن از نفرین افراد مظلوم و ستمدیده و پدر شده است. بترسید از دعای ستمدیده و مظلوم که آن از ابرها و پرده‏های مانع از دعا بالا رود تا خدای عزوجل در آن بنگرد و فرماید: آن را بالا برید تا برای او اجابت کنم و بپرهیزید از نفرین پدر که از شمشیر برنده‎تر است.

9-کسی که چهل مؤمن را در دعا برخود مقدم بدارد. هشام بن سالم از امام صادق(ع) نقل می‎کند که فرمودند: هر کسی که چهل مؤمن را در دعا جلو اندازد سپس برای خود دعا کند دعایش اجابت شود.

10-دعای روزه دار تا وقت افطار.
11- دعای عمره کننده تا وقتی که به وطن باز گردد.
12- دعای شخص غایب برای غایب.

امام صادق(ع) به نقل از پیامبر اکرم (ص) فرمودند: هیچ دعایی زودتر به اجابت نرسد از دعای شخص غایب که برای غایب دیگری دعا کند.