در دوران پریودی چه بخوریم تا باردار شویم

پریودی زمانی است که خون و بافت های رحمی از واژن خارج می شود و معمولا هر ماه اتفاق می افتد.

سیکل قاعدگی چیست؟

سیکل قاعدگی بدن شما را هر ماه برای بارداری آماده می کند. همچین اگر باردار نباشید، به پریود شدنتان کمک می کند. سیکل قاعدگی و پریودی به وسیله هورمون های استروژن و پروژسترون کنترل می شود.

فرایند سیکل قاعدگی

در این قسمت به فرایند سیکل قاعدگی اشاره می کنیم:

شما 2 تخمدان دارید و هرکدام از آن ها چند تخمک را در بر می گیرند. این تخمدان ها بسیار کوچک هستند. به گونه ای که با چشم غیر مسلح، اصلا دیده نمی شوند.

در طول سیکل قاعدگی، هورمون ها به بالغ شدن تخمک ها در تخمدان کمک می کنند. هنگامیکه تخمک بالغ شد، به معنی این است که برای بارور شدن به وسیله اسپرم ها آماده است. این هورمون ها، همچنین دیواره رحم را ضخیم و اسفنجی می کنند. بنابراین اگر تخمک بارور شد، بهترین جا را برای فرود و شروع کردن بارداری را دارد. این دیواره مانند هر چیز دیگری در داخل بدنتان، از بافت و خون تشکیل شده است و مواد مغذی بسیاری برای کمک به رشد بارداری را دارد.

تقریبا در میانه سیکل قاعدگی، هورمون هایتان به یکی از تخمدان ها دستور آزاد سازی یک تخمک بالغ را می دهد. که به این فرایند، دوران تخمک گذاری می گویند. بیشتر مردم هنگامیکه تخمک گذاری می کنند، چیزی نمی فهمند، اما برخی از نشانه های تخمک گذاری عبارتند از:

• نفخ و تورم
• لکه بینی
• درد پایین شکم، که ممکن است فقط یک طرف درد بگیرد.
• افزایش دمای بدن
• افزایش ترشحات واژن (ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ خام)

هنگامیکه که تخمک، تخمدان را ترک می کند، از طریق لوله های فالوپ، به سمت رحم حرکت می کند.

اگر بارداری اتفاق نیفتد، بدنتان به دیواره ضخیم رحم، نیازی ندارد. این دیواره فرو می ریزد و خون، مواد مغذی و بافت ها از طریق واژن با خارج از بدن، روانه می شوند. این همان پریودی شما است!

هنگامیکه می خواهید باردار شوید، بدنتان به این دیواره نیاز دارد، به همین دلیل هنگام بارداری، پریودی متوقف می شود. هنگامیکه دیگر باردار نیستید، پریودی دوباره اتفاق می افتد.

چه زمانی در زندگی، پریودی شروع شده و به پایان می رسد؟

زمان اولین پریود و یائسگی

اولین پریود

در بعضی از مراحل دوران بلوغ، خون از واژنتان بیرون می آید و این هنگامیکه است که شما برای اولین بار پریود شده اید.

اکثر مردم اولین پریودی را در حدود 14 – 12 سالگی تجربه می کنند، اما برخی از مردم دیر و یا زود تر اولین پریود را تجربه می کنند. تقریبا هیچ راهی برای پیش بینی دقیق زمان اولین پریود وجود ندارد، اما ممکن علائم سندروم پیش از قاعدگی را چند روز پیش از اینکه پریود شوید، تجربه کنید.

اگر تا 16سالگی پریود نشدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر می خواهید بیشتر در مورد اولین پریود بدانید، اینجا کلیک کنید.

یائسگی

اکثر بانوان در حدود 55 – 45 سالگی پریودشان متوقف می شود، که به این حالت، یائسگی می گویند. ورود به دوران یائسگی ممکن است یک فرایند چند ساله باشد و معمولا پریودی ها در این زمان تغییراتی می کنند. هنگامیکه یائسگی به طور کامل اتفاق افتاد، دیگر نمی توانید باردار شوید.

آغاز و اتمام پریودی ممکن است همان زمانی برایتان اتفاق بیفتد که برای اقوام، مانند خواهر یا مادرتان اتفاق افتاده است. این یعنی شروع و پایان پریودی، می تواند وراثتی باشد.

در چه زمانی از سیکل قاعدگی، می توان باردار شد؟

بالاترین شانس بارداری در روزهای منتهی به تخمک گذاری (هنگامیکه تخمدان، تخمک ها را آزاد می کند.) رخ می دهد. به این روزها، روزهای باروری می کویند.

تخمک به مدت 1 روز پس از آزاد شدن، زنده می ماند و اسپرم تا 6 روز پس از نزدیکی، در داخل رحم و لوله های فالوپ، زنده می ماند. پس در بازه ای 6 روزه در هر سیکل، می توانید باردار شوید: 5 روز قبل از اینکه تخمک گذاری رخ دهد به همراه روزی که تخمک گذاری را انجام می دهید. همچین یک روز یا چند روز پس از تخمک گذاری نیز می توانید باردار شوید، اما احتمال آن کم است.

تخمک گذاری معمولا 14 روز قبل از اینکه پریودی شروع شود، اتفاق می افتد اما بدن همه بانوان با هم متفاوت است و این مقدار ممکن است تغییر کند. مممکن است زودتر یا دیرتر تخمک گذاری داشته باشید و این زمان، به طول سیکل قاعدگی نیز بستگی دارد.

بسیاری از بانوان سیکل قاعدگی و سایر نشانه های تخمک گذاری در سیکل قاعدگی را دنبال می کنند تا بتوانند راحت تر زمان تخمک گذاری را تشخیص دهند. که به این کار خود آگاهی باروری می گویند.

بعضی برای جلوگیری از بارداری و برخی دیگر نیز برای باردار شدن این نشانه ها را دنبال می کنند.

سیکل قاعدگی

برخی از مردم سیکل قاعدگی بسیار منظمی دارند و برخی دیگر هر ماه، سیکل قاعدگی متفاوتی نسبت به ماه دیگر دارند. پریودی نامنظم برای بانوان جوان بسیار طبیعی است. اگر پریودتان نامنظم باشد، پیش بینی زمان تخمک گذاری، کار سختی است. (حتی اگر نشانه های سیکل قاعدگی را به دقت دنبال کرده باشید) برای بارداری سریع با توجه به سیکل قاعدگی نامنظم، اینجا کلیک کنید.

اگر قصد بارداری ندارید، حتما از روش ها جلوگیری از بارداری استفاده کنید.

فازهای سیکل قاعدگی

پریودی

اولین روز از سیکل قاعدگی از اولین روز پریودی آغاز می شود.

رشد فولیکول

رشد فولیکول، زمانی اتفاق می افتد که بدن برای رها سازی تخمک، آماده می شود. شما دو تخمدان دارید و هر تخمدان تعدادی تخمک در خود دارد. زمانیکیه پریود هستید، فولیکول های درون تخمدان ها رشد می کنند. در هرکدام از این فولیکول ها، یک تخمدان وجود دارد. حین این که پریود هستید یا حتی زمانیکه پریودی به پایان می رسد، هر ماه یک تخمک، کاملا بالغ می شود. هنگامیکه تخمک بالغ شد، به این معنی است که می تواند با اسپرم لقاح انجام بگیرد.

یک هفته پس از پریودی، دیواره رحم، ضخیم و اسفنجی شده و برای تخمک بارور شده آماده می شود. اگر لقاح صورت نگیرد، این دیواره فرو ریخته و دوباره پریودی شروع می شود.

تخمک گذاری

در بالا، این قسمت کاملا توضیح داده شد. می توانید به قسمت تخمک گذاری مراجعه کنید.

فاز لوتئال

در فاز لوتئال، فولیکول خالی موجود در تخمدان، باعث می شود تا هورمون ها دستور آماده سازی دیواره رحم را برای تخمک بارور شده، بدهند.

اگر بارداری اتفاق نیفتد، همانطور که اشاره کردیم، این دیواره فرو می ریزد.

سیکل قاعدگی از اولین روز پریودی آغاز شده و تا اولین روز پریودی بعدی ادامه دارد. یک سیکل قاعدگی نرمال کمتر از 21 روز و بیشتر از 35 روز نیست. که میانگین آن، 28 روز است، اما هزاران نفر از مردم، سیکل 28 روزه ندارند.

با سندروم پیش از قاعدگی(PMS) و دلدرد های پریودی چطور کنار بیاییم؟

سندروم پیش از قاعدگی

بسیاری از بانوان قبل از اینکه پریود شوند، احساسی می شوند و دلدردهای زیادی را تجربه می کنند. PMS و دلدرد پریودی طبیعی است و هر دو قابل درمان هستند.

چه چیزی دلدرد پریودی را به وجود می آورد؟

درست است که دلدرد پریودی می تواند بسیار دردناک باشد، اما بنا به دلایلی رخ می دهد. هنگامیکه پریود هستید، رحم منقبض می شود و این باعث می شود که دیواره رحم فرو بریزد و از بدنتان خارج شود. هنگامیکه رحم منقبض می شود، به خارج شدن جریان خون از واژن کمک می کند.

اکثر بانوان دلدرد پریودی را تجربه می کنند. این درد معمولا به صورت دردهای خفیفی در قسمت پایینی شکم است. دلدرد پریودی معمولا دو روز قبل از شروع پریود، ظاهر می شود و تا خود پریودی ادامه پیدا می کند. دلدردهای پریودی معمولا در روزهای اول پریود، وقتیکه خونریزی شدید تر است، دردناک تر هستند.

دلدردهای پریودی معمولا از همان اولین پریود آغاز می شود. عادت ماهانه در طول عمرتان می تواند خفیف تر و یا حتی شدید تر نیز شود. برای بسیاری از مردم، هرچقدر سنشان بالاتر برود، دلدردهای قاعدگی، کمتر می شود.

راه های تسکین دلدرد پریودی چیست؟

راه های زیادی برای تسکین دلدرد قاعدگی وجود دارد:

• از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا استامینوفن استفاده کنید. همیشه دستور مصرف این داروها را بخوانید و نا آگاهانه این دارو ها را مصرف نکنید. اگر هر گونه آلرژی به آسپرین با آسم شدید دارید، قبل از مصرف، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
• ورزش کردن
• گذاشتن کیسه آب گرم یا پد گرم کننده بر روی شکم یا کمر

استفاده از کیسه آب گرم برای تسکین دلدرد قاعدگی

• دوش آب گرم
• داشتن ارگاسم
• استراحت
• استفاده از داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری ( مانند قرص، چسب پوستی، حلقه هورمونی و IUD)

دلدرد قاعدگی یک درد نرمال است و اکثر مردم آن را تجربه می کنند، اما بعضی اوقات بسیار شدید می شود، بطوریکه نمی توان کارهای روزمره را انجام داد. (مثل مدرسه و دانشگاه رفتن یا سرکار رفتن) اگر واقعا پریود دردناکی دارید و داروهای بدون نسخه کمکی نکردند، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند بهتر علائم قاعدگیتان را مدیریت کند و اگر چیزی فرا تر از PMS وجود دارد، تشخیص دهد.

دلدردهای شدید ممکن است یکی از نشانه های بیماری های زیر باشد:

• بیماری های عفونی لگنی: عفونت در دستگاه تناسلی
• اندومتریوز: شرایطی که دیواره رحم در خارج از رحم رشد می کند.
• آدنومیوزیس: هنگامیکه بافت های چسبیده به دیواره رحمی، داخل عضلات رحمی رشد می کنند.
• فیبروئید: تومور های غیرسرطانی که داخل رحم، دیواره رحم یا خارج از رحم رشد می کنند.

دلدرد هایی که به وسیله این بیماری ها به وجود می آیند، ممکن است هنگامیکه سنتان بالاتر می رود، آغاز شود و ممکن است در طول زمان شدیدتر نیز شوند. همچنین ممکن است طولانی تر شوند، حتی تا چند روز پس از عادت ماهانه نیز ادامه داشته باشند.

اگر دلدرد های بسیار شدیدی دارید که زندگی عادیتان را مختل کرده است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

PMS چیست؟

PMS به عنوان سندروم پیش از قاعدگی شناخته می شود. علائم فیزیکی و احساسی که اکثر بانوان قبل و حین پریودی تجربه می کنند، سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS هستند. PMS به دلیل تغییرات هورمونی که در طول سیکل قاعدگی رخ می دهد، به وجود می آید.

برخی از بانوان هر موقع که به پریودی نزدیک می شوند، این علائم را دارند، اما برخی دیگر هر چند وقت یک بار این علائم را تجربه می کنند. ممکن است تعدادی از این علائم را داشته باشید یا همگی آن را باهم تجربه کنید و حتی برخی اصلا علائم PMS را ندارند.

به طور کلی دو دسته از علائم PMS وجود دارد: آن هایی که تاثیرات فیزیکی دارند و آن هایی که بر روی احساساتتان تاثیر می گذارند.

علائم فیزیکی سندروم پیش از قاعدگی عبارتست از:

• ویار غذاهای خاص یا احساس گرسنگی بیشتر نسبت به حد معمول
• حساسیت، سفتی و سوزش سینه ها
• نفخ
• افزایش وزن (به مقدار کم)
• سردرد
• گیجی
• تورم دست ها و پاها
• درد مفاصل و عضلات
• احساس خستگی بیش از حد
• مشکلات پوستی مانند جوش
• دلدرد

علائم احساسی PMS عبارتست از:

علائم احساسی سندروم پیش از قاعدگی

• احساس ناراحتی، افسردگی و بی قراری
• عوض شدن خلق و خو
• حساسیت نسبت به اطرافیان و عصبانیت
• گریه ناگهانی
• احساس انزوا و دوری از مردم
• اختلال در تمرکز
• بی خوابی یا خواب ماندن
• تغییرات در تمایلات جنسی

داشتن تعدادی از این علائم کاملا طبیعی است. ممکن است نفخ و درد سینه ها را داشته باشید اما عوض شدن خلق و خو یا مشکلات پوستی را تجربه نکنید و حتی ممکن است این علائم، ماه به ماه تغییر کنند. ممکن است یک ماه خسته و عصبی باشید و ماه دیگر فقط دلدرد داشته باشید. این علائم برای هر خانمی متفاوت است.

برای اینکه داشتن سندروم پیش از قاعدگی در شما تشخیص داده شود، باید علائم آن را سه ماه پشت سر هم داشته باشید. این علائم باید از 5 روز قبل از پریودی شروع شوند و مقداری در انجام کار روزانه تان مشکل ایجاد کنند. (مانند مدرسه، دانشگاه، سر کار و ورزش)

اگر فکر می کنید PMS دارید، علائم پریودی را تا 4 – 3 ماه ثبت کنید و سپس آن ها را باهم مقایسه کنید.

سایر شرایط مانند افسردگی، دوران پیش از یائسگی یا بیماری های تیروئیدی نیز ممکن علائمی مانند PMS را ایجاد کنند. مراجعه به پزشک، می تواند علت اصلی این علائم را مشخص کند.

برخی از بانوان PMS بسیار شدیدی را دارند که به آن اختلال افسردگی پیش از قاعدگی یا PMDD می گویند. علائم PMDD می تواند بسیار ترسناک و نگران کننده باشد که شامل از کنترل خارج شدن، افسردگی، حملات عصبی و یا حتی تمایل به خودکشی است. اگر فکر می کنید که PMDD دارید، حتما، اکیدا به پزشک مراجعه کنید. برای اطلاعات بیشتر درمورد PMDD اینجا کلیک کنید.

برای تسکین PMS چکار باید کرد؟

بسیاری از نکاتی که دلدرد قاعدگی را تسکین می دهند، باعث تسکین سندروم پیش از قاعدگی نیز می شوند. در این قسمت به برخی از راه های تسکین PMS اشاره می کنیم:

• از داروهای بدون نسخه ای مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینیفون استفاده کنید.
• ورزش هایی مانند ایروبیک، پیاده روی، دو، دوچرخه سواری یا هر فعالیتی که ضربان قلبتان را بالا می برد. ورزش منظم ( حداقل هر روز هفته نیم ساعت) ایده آل است.
• ورزش های تنفسی، مدیتیشن یا یوگا

مدیتیشن برای کاهش درد قاعدگی

• استراحت، خواب منظم شبانه که باعث کاهش استرس، عوض شدن خلق و خو و کاهش احساس خستگی مفرط می شود.
• محدودیت مصرف چربی، شکر، کافئین و الکل
• دریافت مقدار کافی از ویتامین ها در رژیم غذایی و مصرف مکمل های ویتامینی. اگر به اندازه کافی کلسیم ندارید، از مکمل 1200 میلی گرمی کلسیم استفاده کنید. منیزیم و ویتامین ای نیز کمک کننده هستند.
• از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری استفاده کنید.

در این قسمت به تعدادی از سوالات متداول شما عزیزان، پاسخ می دهیم:

آیا قاعدگی های بیش از 7 روز نرمال هستند؟

در دختران نوجوان، قاعدگی 7-2 روز طول می کشد، این اختلاف به دلیل نوسان در سطح هورمون ها، تا وقتیکه سیکل تصویب شود اتفاق می افتد. دوره های قاعدگی در این سنین (سنینی که دخترهای نوجوان برای اولین بار پریود می شوند) ممکن است ماه به ماه تغییر کند و در یک ماه طول دوره خونریزی کوتاه، ولی در ماه آینده طولانی باشد.

آیا قاعدگی نامنظم در سن بلوغ نیاز به پیگیری دارد؟

سیکل های قاعدگی نوجوانان طی دو سال تصویب می شوند و ممکن است در طول این دوره نامنظم باشند. فاصله زمانی بین دو سیکل قاعدگی نباید کمتر از 21 روز و بیشتر از 45 روز باشد، در غیر این صورت پریود نامنظم محسوب می شود و باید به پزشک مراجعه کنید.

آیا دردهای شکمی و حساسیت سینه ها یا تغییر خلق قبل از پریودی نشانه بیماری است؟

85 درصد از بانوان حداقل یکی از این علائم را در طول زندگیشان تجربه می کنند که این علائم نه تنها نشان دهنده بیماری نیستند، بلکه شروع شدن پریودی را اخطار می دهند. متخصص های زنان 150 علائم را که ممکن از قبل از قاعدگی ظاهر شوند را تشخیص داده اند. این علائم شامل موارد زیر است:

• کمر درد
• آکنه
• افزایش اشتها
• نفخ
• حساسیت سینه ها
• حالت تهوع
• ضفف و گیجی

چه کارهایی انجام دهیم تا علائم قبل از قاعدگی را کاهش دهیم؟

دوچرخه سواری در پریودی

• انجام فعالیت های منظم هوازی مانند ایروبیک و پیاده روی تند به مدت 30 دقیقه
• دویدن
• دوچرخه سواری
• خواب کافی
• پرهیز از نوشیدنی های کافئین دار
• پرهیز از نمک و شکر و غذاهای چرب

آیا لازم است که طول دوره پریودی را دنبال و ارزیابی کنیم؟

یکی از راهنماهای اصلی سلامت بانوان، طول سیکل قاعدگی است که نباید با دوره خونریزی قاعدگی اشتباه شود. یک سیکل پریودی جدید، از روز اول قاعدگی آغاز می شود و تا روز اول قاعدگی بعدی، ادامه می یابد. اگر سیکل طولانی تر یا کوتاه تر از حالت نرمال شود، ممکن است نشان دهنده بیماری های گوناگون باشد.

آیا لخته های خون و ترشحات قهوه ای رنگ در طول دوره قاعدگی نرمال است؟

رنگ خون قاعدگی می تواند از صورتی تا قرمز روشن و  یا قهوه ای تیره باشد. اکثر خانم ها ممکن است لخته های کوچک خون را مخصوصا در روزهایی که خونریزی شدید است، داشته باشند که این لخته ها کاملا نرمال است.

آیا طول دوران قاعدگی می تواند افزایش یا کاهش یابد؟

طول دوره قاعدگی به بسیاری از عوامل وابسته است، چنانکه هورمون ها نقش اساسی و کلیدی را بازی می کنند. آن ها تعیین کننده زمان آغاز و طول دوره و میزان خونریزی دوره قاعدگی هستند.

زمانیکه خونریزی پریودی سبک است، آیا می توانیم از یک تامپون یا یک پد در کل طول روز استفاده کنیم؟

حتی اگر خونریزیتان بسیار سبک و کم باشدف می بایست جهت رعایت بهداشت، هر 8-4 ساعت پد بهداشتی یا تامپون خود را تعویض کنید. در غیر این صورت می تواند باعث سوزش پوستی و بوی نامطبوع شود.

آیا بوی خون قاعدگی می تواند راهنمایی برای مشکلات سلامتی باشد؟

بوی خون قاعدگی در خانم های سالم بسیار ناچیز است، طوری که باعث ناراحتی فرد نمی شود. درحالیکه این بو می تواند به علت بهداشت ضعیف تغییر کند. علت اصلی برای این بوی ناخوشایند، رشد باکتری های مفید و باکتری های بیماری زا به همراه یکدیگر است.

اگر به جای پد از تامپون استفاده کنیم، آیا مقدار خونریزیمان سنگین تر می شود؟

خون قاعدگی به نوع محصول بهداشتی که استفاده می کنید، هیچ ارتباطی ندارد. بلکه منحصرا توسط هورمون ها کنترل می شود.

آیا قاعدگی قبل از سن 16سالگی ممکن است اتفاق بیفتد؟

بدن هر دختر نوجوانی به طور متفاوتی عمل می کند، اما آغاز قاعدگی معمولا بین 16-10 سالگی اتفاق می افتد. اگر پریودیتان در این بازه نباشد، بهتر است به دکتر مراجعه کنید. در 97.5% از دختران در ایران، پریودی قبل از 16سالگی اتفاق می افتد.