روزه مسافر کمتر از ده روز

نویسنده : سمانه KZ | زمان انتشار : 12 آذر 1399 ساعت 13:01

احکام سفر

س25. با توجه به اینكه بنده مقلد حضرتعالی می‌باشم، در مورد «قصد ده روز مسافر در جایی» آیا مدت زمان حساب اقامت در آن‌جا از نظر حضرتعالی ده شبانه‌روز كامل است یا فقط ده روز كامل هرچند شب‌ها از ده شب كمتر باشد؟

ج) قصد ده روز كامل از اذان صبح روز اول تا غروب روز دهم كافی است و اگر از بين روز شروع كند تا همان ساعت از روز يازدهم بايد بماند.

س26. در قصد اقامت ده روز، ابتدای روز از چه موقع مورد نظر حضرتعالی است؛ اذان صبح یا طلوع آفتاب؟

ج) روز از اذان صبح شروع می‌شود.

س27. برای قصد ده روز كردن آیا باید داخل شهر كه رسیدیم قصد كنیم یا در مسیر رفتن به شهر هم می‌توانیم نیت ده روز كنیم؟

ج) بعد از رسيدن به شهر يا هر محلی اگر می‌دانيد كه ده روز يا بيشتر آنجا هستيد، نماز تمام و روزه صحيح است.

س28. شخصی نیت نماز شکسته می‌کند، ولی در نماز قصد اقامت ده روز می‌کند، حال حکم این نماز و نمازهای دیگر این شخص چیست؟

ج) اگر مسافر به نيّت اين كه نماز را شكسته بخواند مشغول نماز شود و در بين نماز تصميم بگيرد كه ده روز يا بيشتر بماند بايد نماز را چهار ركعتی تمام نمايد.

س29. اگر فردی برای زیارت حرم امام رضا (علیه‌الصلوة والسلام) مسافرت نماید و با آن‌که می‏‌داند کمتر از ده روز در آن‌جا خواهد ماند ولی برای این‌که نمازش تمام باشد، قصد اقامت ده روز می‏‌کند، این کار او چه حکمی دارد؟

ج) اگر می‏‌داند که در آن‌جا ده روز نمی‏‌ماند، قصد اقامت ده روز معنا و اثری ندارد و بايد در آن‌جا نمازش را شکسته بخواند.

س30. اگر کسی نیت ده روز کرد ولی مطمئن نیست که ده روز می‌ماند یا نه و نماز خودراکامل بخواند، اگر مدت بقایش ده روز نشود، آیا نمازهایش صحیح است؟

ج) موقع نيّت اقامت ده روز نبايد ترديد داشته باشد؛ چنانچه با عزم و اراده قصد اقامت ده روز کند و يک نماز چهار رکعتی بخواند اگر اتفاقاً پيش‌آمد که نتوانست بماند، هرچند روز بماند نماز تمام است يعنی قصد او تحقق پيدا کرده است.

س31. اگر به مشهد مسافرت كنیم و پانزده روز در آن‌جا بمانیم؛ ولی در طی این مدت به جاهای مختلفی از جمله نیشابور، باغ وحش، پارکها و بازارهای داخل مشهد و شاندیز هم سری بزنیم. آیا نماز ما در این مدّت شکسته است یا تمام؟

ج) اگر قصد اقامت ده روزه كنيد و از ابتدا قصد خروج از محل اقامت را نداشته باشيد، با خواندن حداقل يک نماز چهار رکعتی در آن‌جا، نمازتان تمام است و پس از آن خارج شدن از محل اقامت به مقدار کمتر از مسافت شرعی به قصد اقامت ضرر نمی‏‌رساند؛ لكن اگر هنگام قصد اقامت تصميم به خارج شدن كمتر از مسافت شرعی به ميزان بيشتر از شش يا هفت ساعت (در مجموع ده روز) داشته باشيد، قصد اقامت صحيح نيست. هم‌چنان که در صورت اول اگر به مقدار مسافت شرعی يا بيشتر سفری پيش آمد، اقامت به‌هم می‌خورد و زمانی که به محل اقامت برگشتيد اگر قصد اقامت جديد نکنيد، بايد نمازها را شکسته بخوانيد.

س32. فردی از محل اقامتش به مقدار مسافت شرعی مسافرت کرده، سپس به همان محل برگشته و طبق عادت همیشگی ـ بدون توجه به قصد اقامت مجدّد ـ نمازهایش را كامل خوانده، حکم نمازش چیست؟ و اگر امام جماعت باشد، آیا باید به مأمومین خبر دهد؟

ج) اگر در خارج از وقت نماز متوجه شد، اعاده نماز واجب نيست، در غير اين‌صورت اعاده واجب است؛ و اگر امام جماعت باشد، واجب نيست به مأمومين خبر دهد.

س33. اگر كسی قصد اقامت 10 روز در جایی را نداشته باشد، مثلاً احتمال می‌داده كه 5 روز بعد به مسافرت برود، اما این احتمال را فراموش نماید و قصد 10 روز نماید،‌ و دو روز بعد یادش بیاید. در این صورت آیا باید نمازهایش را شكسته بخواند یا كامل؟ و اگر وظیفه‌اش قصر است، آیا باید نمازهای خوانده شده دو روز قبل را قضا نماید؟

ج) اگر در حين قصد ده روز، قصد جدّی اقامت ده روز در آن مكان را داشته است، حكم اقامت مترتّب است.

س34. کسی که در سفرش بین اقامت ده روز و کمتر مردّد است، حکم نماز چیست؟

ج) حکم ساير مسافرين را دارد كه واجب است نماز را شکسته بخواند.

س35. كسی قصد ده روز كرده است و یك نماز چهار ركعتی قضا خوانده است. آیا قصد اقامت ده روز وی محقق شده است كه در صورت انصراف ناگهانی از اقامت ده روز، همچنان تا زمان حضور، نمازها را تمام بخواند؟

ج) در فرض مرقوم قصد اقامت ده روز محقق نشده و نماز او شكسته است.

س36. همان‌طور كه مستحضرید چند سالی است كه شركت‌های ایرانی در زمینه فعالیت‌های نفت و گاز در دریا فعال شده‌اند كه تعدای شناور دارند و در كنار سكوها قرار گرفته و فعالیتی را انجام می‌دهند یا در نقطه‌ای در حال نصب یك سكو بوده و یا در حال لوله‌گذاری در بستر دریا هستند كه در مورد آخر سرعت شناورهای ایرانی بسته به اندازه لوله متفاوت است كه شاید بتوان گفت در 24 ساعت حداكثر 3 كیلومتر حركت می‌كنند و در زمان نصب سكو هم گاهی بیشتر از 10 روز در یك مكان توقف می‌كنند. حال سؤال این است كه حكم نماز و روزه افراد شاغل در شناورها به چه صورت است و آیا شخص می‌تواند شناور را مانند خشكی فرض نماید و آن را موطن خود قرار دهد یا خیر؟ مجدداً لازم بذكر است این شناورها با كشتی‌های باربری و تجاری فرق دارند چرا كه كشتی‌های معمولی مدام در حال دریانوردی هستند.

ج) هر وقت در يك‌جا توقّف ‌كنيد و بدانيد ده روز می‌مانيد، می‌توانيد قصد ده روز كنيد و نماز را تمام بخوانيد و ملاك قصد اقامت در يك منطقه به نظر عرف است.

س37. کسی که در دو مکان تبلیغ می‏‌کند و قصد اقامت ده روز هم در آن منطقه دارد، نماز و روزه‏اش چه حکمی دارد؟

ج) اگر از نظر عرف دو مکان محسوب شوند، قصد اقامت در هر دو محل و يا در يکی از آن دو با قصد رفت و آمد به مکان ديگر در خلال ده روز، صحيح نيست.

س38. عرفات (شرّفها الله تعالی) در اثر توسعه شهر مكه قطعاً كمتر از مسافت شرعی است. به نظر حضرتعالی كسانی كه در مكه معظّمه قصد اقامت عشره كرده و سپس عازم عرفات می‌شوند نمازشان قصر است یا تمام؟

ج) اگر قصد اقامت تمام ده روز را در خود مكه معظمه نموده پس از تحقق اقامت در مكه با رفتن به عرفات مسافر نمی‌شود.

س39. آیا هنگام قصد اقامت، جایز است نیّت خروج از محل اقامت به محل دیگری را که کمتر از چهار فرسخ با آن فاصله دارد بنمائیم؟

ج) قصد خروج از محل اقامت به اندازه کمتر از مسافت شرعی اگر به صدق اقامت ده روز ضرر نزند مثل بيرون رفتن از آن‌جا به مدت چند ساعت از روز يا شب برای يک بار يا چند بار به شرطی که مجموع ساعات خروج از شش، هفت ساعت بيشتر نشود، در اين صورت، قصد خروج به قصد اقامت لطمه نمی‏‌زند.

س40. آیا قصد خروج كمتر از مسافت شرعی در اثناء اقامت، به صحّت قصد اقامت ضرر می‌زند؟

ج) قصد خروج در اثناء اقامه عشره، در يك محل تا كمتر از مسافت شرعی به قدر شش يا هفت ساعت در مجموع دفعات خروج، مضرّ به صحّت قصد اقامت نيست.

س41. محل کار من که در آن‌جا سکونت هم دارم، غیر از وطن اصلی‌ام است و با آن بیش از مسافت شرعی فاصله دارد، و محل کارم را هم وطن خود قرار نداده‏ام و امکان دارد فقط برای چندین سال در آن‌جا بمانم. گاهی از آن‌جا برای انجام مأموریت اداری به مدت دو یا سه روز در ماه خارج می‏‌شوم، آیا هنگامی که از شهری که در آن سکونت دارم به مقداری بیش از مسافت شرعی خارج شده و بر می‏‌گردم، واجب است در بازگشت قصد اقامت ده روز کنم یا خیر؟ و اگر قصد اقامت ده روز واجب است، تا چه مسافتی می‏‌توانم به اطراف شهر بروم؟

ج) اگر از شهری که در آن سکونت داريد، به مقدار مسافت شرعی خارج شويد، هنگام مراجعت بايد دوباره قصد اقامت ده روز نماييد، و در صورتی که قصد اقامت ده روز به‌طور صحيح تحقق پيدا کرد و حکم تمام خواندن نماز ـ هرچند با خواندن حداقل يک نماز چهار رکعتی ـ محقق شد، خروج به کمتر از مسافت شرعی ضرری به حکم اقامت نمی‏‌زند، همچنان‌که در خلال ده روز قصد خروج به باغ‌ها و مزرعه‌‏های محل اقامت، به قصد اقامت آسيبی نمی‏‌رساند.

س42. شخصی قصد اقامت ده روز در جایی کرده است، به‌خاطر این‌که می‏‌دانسته که ده روز در آن‌جا می‏‌ماند و یا تصمیم بر ماندن داشته است ولی بعد از آن‌که با خواندن یک نماز چهار رکعتی، حکم تمام خواندن نماز بر او مترتّب شد، مسافرتی غیر ضروری برای وی پیش می‏‌آید، آیا رفتن به آن سفر برای او جایز است؟

ج) سفر او اشکال ندارد، هرچند غير ضروری باشد.

س43. من در جایی کار می‏‌کنم که کمتر از مسافت شرعی با شهر مجاور فاصله دارد و چون هیچ‌یک از دو مکان، وطن من نیست، لذا در محل کارم قصد اقامت ده روز می‏‌کنم تا نمازم را تمام خوانده و بتوانم روزه بگیرم، و هنگامی که در محل کارم قصد اقامت ده روز می‏‌کنم، در خلال آن مدت و بعد از آن قصد رفتن به شهر مجاور نمی‏‌کنم، حکم شرعی من در حالت‌های زیر چیست؟ 1. اگر قبل از پایان ده روز به‌خاطر حادثه‏ای یا کاری به آن شهر بروم و بعد از تقریباً دو ساعت، به محل کارم برگردم؟ 2. اگر بعد از پایان ده روز به قصد رفتن به محله معیّنی به آن شهر بروم و از مقدار مسافت شرعی تجاوز نکنم و بعد از یک شب توقف، به محل اقامتم برگردم؟ 3. بعد از پایان ده روز به قصد رفتن به محله معیّنی به آن شهر بروم، ولی بعد از رسیدن به آن محله، تصمیم به رفتن به محله دیگری که با محل اقامت من بیشتر از مسافت شرعی فاصله دارد، بگیرم؟

ج1و2: اگر از ابتدا، قصد خروج نداشته باشيد، بعد از استقرار حکم تمام بودن نماز در محل اقامت هرچند با خواندن حداقل يک نماز چهار رکعتی در آن‌جا باشد، خارج شدن از آن‌جا به مقدار کمتر از مسافت شرعی، در يک يا چند روز، به قصد اقامت ضرر نمی‏‌رساند، و در اين صورت فرقی نمی‏‌کند که خروج قبل از پايان ده روز باشد يا بعد از آن، و تا مسافرت جديدی انجام نشده، نماز تمام و روزه صحيح است. ج3. رفتن به محله‌‏های ديگر شهر محل اقامت، هرچند با محله قصد اقامت به مقدار مسافت شرعی فاصله داشته باشد، به قصد اقامت و حکم آن ضرر نمی‏‌رساند، ولی اگر پس از قصد اقامت در شهری به شهر ديگری که با شهر محل اقامت به مقدار مسافت شرعی فاصله دارد برود، قصد اقامت قبلی وی به هم می‏‌خورد و بعد از برگشت به محل اقامت، بايد دوباره قصد نمايد.

س44. آیا می‌توانم از شهری که در آن دانشجو هستم، بعداز اذان ظهر به وطنم كه شصت كیلومتر فاصله دارد بروم وقبل اذان صبح دوباره به محل تحصیلم بازگردم؟ آیا در این فرض روزه من صحیح می‌باشد؟

ج) در فرض سؤال، روزه آن روز صحيح است ولی بعد از رجوع بايد قصد اقامت ده روز نماييد تا روزه‌های بعدی شما صحيح باشد.

س45.

ج

س46. اگر كسی با تردید سی روز كامل در جایی بماند (هنگام اذان صبح روز اول وارد محل اقامت شده است) آیا نماز شام سی‌ام را باید تمام بخواند یا شكسته؟

ج) در فرض سؤال بعد از گذشتن سی روز، اگرچه مقدار كمی در آن مكان بماند، بايد نماز را تمام بخواند.