علایم خطر در نوزادان کاهش حجم ادرار نوزاد می باشد، در صورت مشاهده همچین مشکلی حتما به فوق تخصص نوزدان مراجعه نمایید. تا درمان رو برای نوزاد شما شروع کنند.
ادرار کم نوزاد
عفونت ادرار ی در کودکان یک بیماری بسیار مهم و شایع است، به طوری که ۳ تا ۵ درصد دختران و یک درصد پسران عفونت ادرار ی را تجربه میکنند. دستگاه ادراری کودک، عفونت ادرار ی یک بیماری مهم و شایع میان کودکان است که به علت وارد شدن میکروب به مجاری ادرار ایجاد میشود. چنانچه عفونت فقط مثانه را درگیر کند «سیستیت» و اگر کلیه را درگیر کند «پیلونفریت» نامیده میشود. این بیماری میتواند باعث تخریب قسمتی از کلیه شده، یا باعث فشار خون بالا و نارسایی کلیه گردد، از این رو اهمیت زیادی دارد.
میکروبهای ایجادکننده عفونت اکثرا میکروبهای موجود در دستگاه گوارش هستند. البته ویروسها و قارچها نیز میتوانند موجب بروز عفونت ادرار ی شوند. ۷ درصد کودکان کوچکتر از دو سال که تب میکنند، به علت عفونت ادرار ی است. عوامل مستعدکننده بیماری عفونت ادرار ی در پسران زیر یک سال و دختران زیر چهار سال شایعتر است. ختنه نشدن پسران نیز عامل مستعدکننده دیگری است، به طوری که پسرانی که ختنه نشده باشند ۴ تا ۸ برابر پسرانی که ختنه شدهاند، دچار عفونت ادرار ی میشوند. جنسیت نیز در مورد این بیماری مهم است؛ به گونهای که عفونت ادرار ی میان دختران، حداقل ۲ تا ۴ برابر پسران است.
علایم عفونت ادراری در کودکان (کاهش حجم ادرار نوزاد)
ادرار کم نوزاد و راههای تشخیص عفونت ادراری
نژاد از دیگر عوامل مستعدکننده است، به طوری که عفونت ادرار ی در سفیدپوستان شایعتر از سیاهپوستان است. اولین و مهمترین گام در تشخیص عفونت ادرار ی، گرفتن نمونه ادراری به صورت استریل است عوامل ژنتیکی نیز از جمله مواردی است که باید به آن توجه شود، چون اقوام درجه یک کودکانی که سابقه عفونت ادرار ی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادرار ی هستند.
عصبی بودن مثانه به این معنی که کارکرد مثانه با اختلال روبهرو شود، نگه داشتن زیاد ادرار، یبوست و برگشت ادرار از مثانه به حالب (میزنای) نیز از جمله مواردی هستند که کودک را مستعد ابتلا به عفونت ادرار ی خواهند کرد. علاوه بر این موارد، سوندگذاری طولانیمدت مثانه و هر گونه ناهنجاری سیستم ادراری مانند مثانه عصبی و دریچه خلفی مجرا نیز در ابتلا به عفونت ادرار ی مهم هستند. تب کردن کودک علائم بیماری علامت عفونت ادرار ی در سنین مختلف متفاوت است.
در سنین نوزادی و زیر یک ماه، بیماری با علائمی به صورت تب یا کم شدن حرارت بدن، بیحالی، بیاشتهایی، تحریکپذیری، شلی، اسهال، کم شدن حجم ادرار، زردی و از بین رفتن واکنشهای نوزادی خودش را نشان میدهد. در سنین بالاتر این مشکل با نشانههایی مانند تب، بوی بد ادرار، سوزش، تکرر و بیاختیاری ادرار ، ایجاد شبادراری، درد پهلوها و درد در ناحیه زیر شکم، قطع و وصل شدن جریان ادرار و بیقراری حین ادرار کردن در کودکان همراه است.
آزمایش ادرار همه والدین باید هر از چند گاهی، جریان ادراری کودک خود را بررسی کنند؛ به خصوص کودکانی که پوشک میشوند. همچنین اگر کودکی بیش از ۲ تا ۳ روز تب بیدلیل داشته باشد، انجام آزمایش ادرار توصیه میشود. اولین و مهمترین گام در تشخیص عفونت ادرار ی، گرفتن نمونه ادراری به صورت استریل است.
ادرار کم نوزاد و علایم عفونت ادراری (کاهش حجم ادرار نوزاد)
البته اگر نمونه در شرایط استریل گرفته نشود یا اگر در رساندن نمونه به آزمایشگاه بیش از یک ساعت تاخیر وجود داشته باشد، به اشتباه کشت مثبت شده و تشخیص عفونت ادرار ی داده میشود (یعنی با این که کودک عفونت ادرار ی ندارد، ولی آزمایش عفونت را نشان می دهد). اگر کودکی بیش از ۲ تا ۳ روز تب بیدلیل داشته باشد، انجام آزمایش ادرار توصیه میشود اقدامات مهم برای کودک بیمار یکی از اقدامات مهمی که برای کودک مبتلا به عفونت ادرار ی انجام میشود، سونوگرافی کلیه است که در آن انسداد، برگشت ادراری و اختلالات ساختاری مثانه و کلیه مشخص خواهد شد.
در اکثر کودکان مبتلا به عفونت ادرار ی، عکسبرداری از مثانه نیز لازم میشود. علاوه بر این اقدامات در برخی موارد اسکن کلیه هم لازم بوده و باید انجام شود. آمپول و شربت درمان عفونت ادرار ی بر اساس اینکه عفونت ادرار ی، مثانه یا کلیه را درگیر کرده باشد، درمان با آنتیبیوتیک خوراکی یا تزریقی به مدت ۷ تا ۱۴ روز توصیه میشود. البته با درمان آنتیبیوتیکی مناسب، تب و سایر علائم بعد از ۲ یا ۳ روز بهبود واضح مییابند. شستن نوزاد در وان کف آلود پیشگیری از عفونت ادرار ی همواره پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین باید از بروز عفونت ادرار ی هم پیشگیری کنیم.
راههای درمان عفونت ادراری در کودکان
ادرار کم نوزاد و پیشگیری از عفونت ادراری
مصرف زیاد آب و تخلیه مثانه هر دو تا حداکثر هر سه ساعت یک بار، درمان یبوست ، شستشوی دستگاه تناسلی از جلو به عقب، استفاده از لباسهای زیر نخی و گشاد و شستشو و تعویض مکرر آنها، عدم نشستن در وان یا لگن، درمان کرمک در صورت وجود، ختنه و استفاده از آنتیبیوتیک مناسب در آنهایی که برگشت ادراری یا انسداد یا مثانه عصبی دارند میتواند به پیشگیری از عفونت ادرار ی کمک کند.
تمشک کوهی تمشک کوهی (تصویر کناری) از جمله میوههایی است که برای پیشگیری از عفونت ادرار ی توصیه میشود. همچنین استفاده از پروبیوتیکها که به صورت پودر یا قرص، یا ماست و دوغ حاوی پروبیوتیک و فرآوردههای لبنی نیز وجود دارد توصیه میشود. ۶۰ تا ۸۰ درصد دخترانی که به عفونت ادرار ی مبتلا میشوند، طی ۱۸ ماه پس از آن مجددا مبتلا خواهند شد. در صورت عودهای مکرر عفونت کلیه و عدم درمان به موقع، احتمال ایجاد فشارخون و نارسایی کلیه وجود دارد. در حالی که درمان به موقع و سریع عفونت ادرار ی از بروز این عواقب تا حد زیادی پیشگیری خواهد کرد.
مشکلات ناشی از ادرار کم نوزاد
در سن پایین، بچهها چهار تا شش بار دفع ادرار دارند. کودکی که بیش از چند ساعت دفع ادرار ندارد، غیر طبیعی است. هرچه سن کودک کمتر باشد، فاصله ادرار کودک هم باید پایینتر باشد. سن کودک که بیشتر میشود ممکن است بتواند چند ساعت ادرار خود را نگه دارد. کودک یک تا دو ساله میتواند هر دو تا سه ساعت دفع ادرار داشته باشد و بیش از این باشد، غیرطبیعی است. گاهی ممکن است کودک خوب مایعات دریافت نکرده یا آب بدنش کم شده باشد.
در چنین شرایطی اگر سن کودک پایین است، باید شیر مادر را بیشتر بخورد و اگر سن بالاتری دارد، آبمیوه و مایعات مجاز بخورد، اگر با این روش هم ادرار نکرد، نتیجه میگیریم کلیه در خطر است. مثانه نمیتواند ادرار را دفع کند و خطر احتباس ادراری پیش میآید. اینجا یا کارکرد مثانه کم است یا مثانه عصبی یا ضعیف است. گروهی از بچهها نیز در مجرای خروجی ادرار تنگی دارند و ممکن است سنگریزه در مجرای ادرارشان گیرکرده باشد.
دکتر مهتاب رفاهی
متخصص کودکان
فوق تخصص نوزادان
خدمات دکتر مهتاب رفاهی
جهت کسب اطلاعات تماس و گرفتن نوبت به بخش تماس سایت مراجعه نمایید.