فتاوای آیت الله العظمی بهجت (قدس سره)
قمار چيست؟
سؤال:تعريف قمار و آلت قمار چيست؟
جواب: قمار، بازى همراه با برد و باخت به وسيله ى آلات مخصوص فراهم شده براى قمار با در ميان گذاشتن و قرار پول يا چيز ديگر به عنوان عوض است و بين اقسام بازى ها و اقسام آلات فراهم شده براى قمار در هر عصرى، فرقى وجود ندارد.
موارد جواز برد و باخت
سؤال:شرط برد و باخت در چه مسابقاتى جايز و در چه مسابقه اى حرام مى باشد؟ و حكم مالى كه برنده از بازنده مى گيرد چيست؟
جواب: مسابقه با آلت غير معدّه جهت قمار يا بدون آلات قمار ـ مثل كشتى ـ بنابر اظهر جايز است و مسابقه با آلات قمار، حتّى بدون عوض بنابر احوط، جايز نيست و مال قمار را واجب است به مالك آن ردّ كند.
سؤال: بازى شطرنج كه امروزه از آلت قمار بودن افتاده و جنبه ى يك بازى و ورزش فكرى را پيدا كرده است، چه حكمى دارد؟
جواب: بازى با آلات قمار با معاوضه حرام و بدون معاوضه خلاف احتياط است.
بازى با شطرنج و پاسور بدون برد و باخت
سؤال: بازى شطرنج و پاسور هر چند بدون برد و باخت چه صورتى دارد؟
جواب: اين همان مورد احتياطى است كه بازى با آلات معدّه بدون معاوضه، محل احتياط است، و در شطرنج و مانند آن احتياط شديد است.
سؤال:بازى كردن با شطرنج بدون برد و باخت چه حكمى دارد؟ خريد و فروش آن و نگاه كردن به افرادى كه بازى مى كنند چه طور؟
جواب: بازى با آلات معدّة بدون عوض، مورد احتياط است و اين احتياط در شطرنج و نرد شديد است و اگر در معامله انتزاع جواز مطلق شود (زيرا معاوضه نيز امرى است قصدى) و در آن ترويج حرام باشد، جايز نيست و تكسّب با چيزى كه منفعت محلّله ندارد، جايز نيست و نگاه كردن به افراد اگر ضدّ نهى ازمنكر نباشد، حرام نيست.
سؤال:نظر حضرت عالى درباره ى شطرنج و خريد و فروش آلات و ابزار آن چيست؟
جواب: شطرنج با همان خصوصياتى كه از قديم داشته، ساختنش حرام است، و نگهدارى آن هم حرام است، اگر فايده اى غير از بازى كردن با آن نداشته باشد، خريد و فروش آن نيز در اين صورت حرام است.
بازى با شرط بندى با غير وسايل قمار
سؤال: آيا بازى با غير آلات معدّه براى قمار با شرط بندى، به گونه اى كه صدق عرفى آلات بر آن نكند ـ مانند بازى با رايانه در موارد غير صدق قمار ـ جايز است؟
جواب: اشكال ندارد، ولى اگر آن احتمال ضرر و خطر داشته باشد (مانند مصارعت) جايز نيست.
رجوع به غير مرجع تقليد در مسأله شطرنج و ...
سؤال: آيا در مسأله شطرنج و ورق و پاسور، رجوع به غير (كسانى كه اين بازى ها را بدون برد و باخت جايز مى دانند) در اين مسأله، براى كسانى كه از شما تقليد مى كنند، جايز است؟
جواب: در احتياط واجب، مطلقا رجوع به مجتهد اعلم بعدى جايز است؛ بنابراين فقط در صورتى كه بازى با اين آلات بدون برد و باخت است، رجوع به مجتهد ديگر جايز است.
بازى با شطرنج و پاسور
سؤال: حكم بازى با شطرنج و پاسور چيست؟
جواب: بازى كردن با آلات قمار، از قبيل نرد و پاسور و شطرنج، با برد و باخت حرام قطعى است و بدون برد و باخت، احتياط در ترك آن است و در شطرنج، احتياط شديدتر است.
ورق و شطرنج كامپيوترى
سؤال:آيا بازى هايى كه حرام است مانند: ورق و شطرنج اگر با كامپيوتر انجام شود، چه صورتى پيدا مى كند؟
جواب: فرق نمى كند، فى الجمله.
خريد و فروش منچ، شطرنج و...
سؤال:خريد و فروش وسايل سرگرمى مانند شطرنج و منچ و كارت بازى و ساير اشياى سرگرمى، چه حكمى دارد؟
جواب: در مورد شطرنج جايز نيست. (به مسأله ى 1624 رساله رجوع شود.)
برگزارى دوره هاى آموزشى شطرنج
سؤال: با توجه به اين كه در بيشتر مدارس، بازى با شطرنج رواج دارد، آيا بازى با آن و برگزارى دوره هاى آموزشى آن جايز است؟
جواب: جايز نيست.
نگهدارى وسايل قمار
سؤال:اگر كسى يكى از آلات قمار را به انسان هديه كرد، آيا مى شود آن را به عنوان يادگارى نگه داشت و از آن استفاده نكرد؟
جواب: خير، بايد آن را از بين برد.
تماشا و تشويق قماربازان
سؤال: تشويق قمارباز و يارى كردن او به شكل تشويق يا راه هاى ديگر، چه حكمى دارد؟ تماشاى آن، چه صورتى دارد؟
جواب: تشويق و اعانت و كمك به او مطلقا حرام است.
احداث باشگاه بيليارد
سؤال: لطفا حكم بازى كردن و كسب و درآمد از طريق احداث باشگاه بيليارد را بيان فرماييد.
جواب: جايز نيست.
بازى بيليارد
سؤال: آيا بازى بيليارد جايز است؟ اگر بدون برد و باخت باشد چه طور؟
جواب: جايز نيست و بدون برد و باخت هم بنابر احتياط جايز نيست.
خريد و فروش لوازم آرايشى
سؤال: كسانى كه به خريد و فروش لوازم آرايشى اشتغال دارند و ممكن است بسيارى از مشترى هاى آنان لوازم خريده شده را در مصارف غير شرعى استفاده كنند، آيا معاملات و اشتغال آنان دچار اشكال مى شود؟
جواب: اگر قصد حرام و قصد كمك به حرام نداشته باشند، اشكال ندارد.
بازى با شرط بندى
سؤال: در مسابقاتى ـ مثل فوتبال ـ اگر جوايزى تهيه شود و يا شرط بندى شود و برد و باخت در كار باشد، حكم مسأله را توضيح دهيد؟
جواب: اگر جوايز از اموال بازنده تهيه شود و به برنده داده شود، حرام است.
بازى همراه با جايزه
سؤال: اگر از طرف فرد ثالث جايزه اى براى تيم برنده قرار داده شود، بازى به قصد برنده شدن، چه حكمى دارد؟ با فرض اين كه تيم بازنده مخارج مصرف شده جهت كسب آمادگى و تهيه امكانات را از دست مى دهد.
جواب: ظاهرا اشكال ندارد.
تماشا و شركت در بازى هاى شرط بندى شده
سؤال: اگر برد و باخت بين بعضى از بازيكنان و مربيان و غيره باشد، بازى براى بازيكنانى كه برد و باخت شامل حال آن ها نمى شود، چگونه است، نيز براى تماشاگران چه حكمى دارد؟
جواب: اگر تشويق و كمك بر مرتكبين حرام محسوب شود، حرام است.
كسب از طريق بازى هاى كامپيوترى، آتارى و...
سؤال: كسب درآمد از راه قرار دادن وسايل بازى در اختيار ديگران ـ مانند ميزهاى فوتبال دستى، آتارى يا بازى هاى كامپيوترى ـ در صورت عدم شرط بندى، براى صاحب باشگاه، چه صورتى دارد؟
جواب: اگر بازى با آلات معدّه قمار نيست ـ كه حتى بدون برد و باخت هم محلّ احتياط باشد ـ اشكال ندارد.