5
بانوان
احترام به آنان
به بانوان سلام می کرد و آن ها پاسخش را می دادند.
هیچ زنی را نفرین نکرد.
برای احترام، بانوان فرزنددار و بی فرزند را به کنیه1 می نامید.
برای احترام به احساسات مثبت، به مردان می فرمود:
کسی که میان مادر و فرزندانش جدایی افکنَد، پروردگار در بهشت میان او و محبوبانش جدایی می افکند.
کسی جز بزرگوار، زنان را گرامی نمی دارد؛ و کسی جز فرومایه به آنان توهین نمی کند.
حضور در صحنه های اجتماع
رُبِیع، دختر معوذ انصاری، می گوید:
در کنار پیامبر می جنگیدیم. مردمان را سیراب می کردیم و زخمی ها را مداوا. کشتگان را به شهر برمی گرداندیم.
اُمّ عطیه می گوید:
هفت جنگ در کنار پیامبر بودم. پشت سر مسلمانان حرکت می کردم. برایشان غذا می پختم، مجروحان را مداوا و از بیماران مراقبت می کردم.
انس می گوید: بانوان آب می آوردند و مجروحان را مداوا می کردند.
انس می گوید: در نبرد حنین، اُمّ سُلَیم، خنجری با خویش حمل می کرد. حضرت با دیدن او و خنجرش پرسید: [قضیه [این خنجر چیست ای ام سلیم؟
گفت: این خنجر را برداشته ام تا اگر مشرکی خواست به من نزدیک شود، شکمش را سفره کنم!
پیامبر خنده اش گرفت.
بیعت بانوان با رسول خدا در روز عید فطر2 و همچنین بیعتشان در روز فتح مکه، نشان حضور آنان در عرصه های گوناگون است.
رشد علمی
روزی بانویی نزدش آمد و گفت:
ای فرستاده خدا! مردان از سخنانت بهره مند می شوند. برای ما روزی معین کن که نزدت بیاییم تا آنچه را از خدایت آموخته ای، به ما بیاموزانی.
حضرت فرمود: در فلان روز و فلان جا گرد هم می آیید. پس [در روز موعود] گرد آمدند و رسول خدا از مطالب وحیانی به آنان آموخت.
احترام به احساسات سالم
مردی از خاندان پیامبر چشم از جهان فروبست. بانوان گرد آمدند و [بی فریاد] می گریستند. عمر برخاست تا مانع گریه آنان شود و آنان را بپراکَند. پیامبر فرمود:
آن ها را رها کن عمر! چشم می گرید و دل دردمند می شود و پیوند [خویشاوندی] نزدیک است.
خانواده
تشویق به تشکیل خانواده
پیامبر (صلی الله علیه وآله) هماره به تشکیل خانواده تشویق می کرد و مردمان را از بی همسری بیم می داد و می فرمود: بیشتر دوزخیان بی همسرانند.
دو رکعت نمازِ کسی که همسر دارد، بهتر از هشتاد و دو رکعت نماز انسان بی همسر است.
همواره دیگران را به ازدواج آگاهانه تشویق می کرد تا هر کدام از همسران به آرامش دست یابند؛ آرامشی که در پرتو ثروت و شهرت به دست نمی آید. می فرمود:
بیچاره است، بیچاره است، بیچاره، مردی که همسر ندارد.
گفتند: گرچه ثروتمند باشد؟
ـ گرچه ثروتمند باشد. بیچاره است، بیچاره است، بیچاره، زنِ بی شوهر.
ـ گرچه ثروتمند باشد؟
ـ گرچه ثروتمند باشد.
وقتی مرد به همسرش و همسرش بدو می نگرد، پروردگار مهربانانه به آنان می نگرد.
اهمیت همسر شایسته
آدمی، پس از ایمان به خداوند، به چیزی برتر از همسری همدل دست نمی یابد.
در سخنی دیگر، از بانوی شایسته، نه به عنوان گنج، بلکه «بهترین گنجینه» نام برده است: آیا شما را از بهترین گنجینه آگاه کنم؟ زنی شایسته... .
رشد دادن یکدیگر
خداوند بیامرزد مردی را که [نیمه] شب برمی خیزد و نماز [شب] می خواند و همسرش را بیدار می کند و اگر زنش برنمی خیزد، مرد به صورتش [مهربانانه] آب می پاشد.
پرورگار بیامرزد زنی را که شب برمی خیزد و نماز [شب] می خواند و شوهرش را بیدار می کند. و اگر شوهرش برنمی خیزد، به صورتش [مهربانانه] آب می پاشد.
موریانه های فتنه
درباره کسانی که به سان موریانه در کانون گرم خانواده ها رخنه می کنند و بنیان های آن را با سخنان فتنه گرانه خویش سست می سازند، می فرمود:
خشم و نفرین آفریدگار در این جهان و آن جهان بر کسی باد که میان مرد و زنی جدایی افکَند؛ و بر خداوند است او را با هزار سنگِ دوزخی بکوبد. و کسی که برای بر هم زدن میانه آن دو گام بردارد، اما کارش به جدایی آنان نینجامد، مورد خشم خداوندِ والا و نفرین او در دنیا و آخرت است ؛ و پروردگار بدو [با مهربانی] نمی نگرد.
پروانه های آشتی
کسی که برای آشتی دادن زن و شوهری گام بردارد، پروردگار بدو پاداش هزار شهیدی می دهد که به راستی در راه خدا کشته شدند، و برای هر گام که برمی دارد و هر واژه ای که در این زمینه می گوید، عبادت یک سال را به او عطا می کند؛ سالی که روزهایش را روزه بوده و شب هایش را شب زنده داری کرده است.
آقایان
احترام و مهرورزی
به مردان سفارش می کرد: کسی که همسری گرفته است، باید او را گرامی بدارد.
به مردان هشدار می داد: خداوند همه گناهان را [با شرایطی] می بخشد، جز کسی که... مهریه را انکار کند [و در روایتی دیگر: پرداخت آن را به تأخیر افکنَد].
دوست داشتن زنان [= همسران] و آگاه کردن آن ها از این محبت را مستحب اعلام کرد.
می فرمود: این که مرد به زنش بگوید: «تو را دوست دارم»، هرگز از دل زن بیرون نمی رود.
هر چه بر ایمان بنده ای افزوده شود، بر محبت او به زنان [=همسرش] افزوده می شود.
به مردانی که گمان می برند عشق به همسر ـ هر چند مانع از انجام وظایف دینی نشود ـ چندان کار پسندیده ای نیست، می فرمود: به خاندان ما هفت چیز داده اند که نه به پیشینیان ما داده اند و نه به کسانی که پس از ما می آیند، خواهند داد:...[یکی از آن ها] عشق به زنان [همسران] است.
جبرئیل آن قدر سفارش زنان را کرد که گمان کردم طلاق دادن آنان حرام است.
پیامبر محبت به زنان و چشم پوشی از اشتباهات آن ها را مستحب برشمرد.
در سفارشی طولانی فرمود: برادرم جبرئیل... هماره سفارش زنان را به من می کرد تا آن جا که گمان بردم روا نیست مرد [با اعتراض] به همسرش بگوید: اَه!
از خداوند والا درباره زنان پروا پیشه کنید. آنان [به سان] اسیران نزد شمایند. آنان را به عنوان امانت های خداوندی [به همسری[ گرفته اید... بر شما حقی واجب دارند؛ زیرا تنشان بر شما حلال شمرده شده و از آن بهره می گیرید. فرزندانتان را در درون خویش حمل می کنند تا [زمانی که] با زایمان [از این رنج طاقت فرسا] رها شوند. پس به آنان مهر بورزید و دلشان را به دست بیاورید؛ تا در کنار شما بایستند. زنان را ناپسندیده نشمارید و بر آنان خشم مگیرید. از آنچه [از مهریه و جز آن] به آن ها داده اید، جز با رضایت خاطر و اجازه آنان، چیزی باز پس نگیرید... .
بهترین شما کسی است که... برای همسرش بهترین [شوهر] است.
مردی که بر بداخلاقی همسرش تاب بیاورد، پروردگار پاداشی را که به خاطر تحمل ناگواری ها به حضرت «ایوب (علیه السلام)» داده است، به او خواهد داد.
هر مردی که با زبانش زنش را بیازارد، پروردگار نه انفاقش در راه خدا را می پذیرد، نه نماز مستحبی اش را و نه نیکی اش را، تا زنش را خرسند کند. و اگر آن مرد روزها روزه گیرد و شب ها [برای نماز مستحبی] به پا خیزد، برده ها آزاد کند... [باز هم] نخستین کسی خواهد بود که وارد دوزخ می شود.
بهترین شما، کسانی هستند که برای زنان خود بهترین [شوهر] باشند. و من از همه شما برای خانواده ام بهترم.
خوش خُلقی
روزی اُمّ سلمه از او پرسید: پدر و مادرم فدایت! زنی دو شوهر داشت. آنان هر دو مُردند و به بهشت رفتند. این زن با کدامین آن ها زندگی خواهد کرد؟
ـ ای ام سلمه! زن، مردی را که خوش اخلاق تر و با خانواده بهتر است، برمی گزیند.
عدالت ورزی
عایشه می گوید: شیوه رسول گرامی چنان بود که هرگاه می خواست به سفر رود، میان همسرانش قرعه می زد و نام هر کسی که درمی آمد، او را با خویش به سفر می بُرد.
مردی که دو همسر داشته باشد و میانشان به عدالت رفتار نکند، روز رستاخیز در حالی می آید که دستانش را بسته اند و نیمی از پیکرش کج [و فلج] است ؛ تا او را در دوزخ افکنند.
کتک نزدن همسر
هر مردی که همسرش را بیش از سه بار کتک بزند، آفریدگار در روز رستاخیز او را چنان رسوا می کند که مردمان نخستین و واپسین بدو بنگرند [و آبرویش نزد همگان بریزد].
آیا کسی از شما همسرش را کتک می زند و بعد [از مدت کوتاهی] او را در آغوش می کشد؟!
از مردی در شگفتم که همسرش را می زند، در حالی که او [به خاطر این رفتار ناشایست] به کتک خوردن سزاوارتر است.
هر مردی که به همسرش سیلی زند، آفریدگار بلندپایه [در روز رستاخیز] به کلیددار دوزخ فرمان می دهد که هفتاد سیلی داغ از آتش جهنم به او بزند.
همسرانتان را با چوب کتک نزنید که قصاص دارد.
رعایت عفاف
حضرت، برای پاسداری از کانون گرم خانواده، سخن گفتن مردان با زنان و دوشیزگان بیگانه را، بدون آن که ضرورتی در کار باشد، ناپسند می شمرد.
مردی که با زنی نامحرم شوخی کند، پروردگار [در روز رستاخیز] به خاطر هر واژه، هزار سال زندانی اش می کند!
بدانید که هیچ مردی با زن نامحرم خلوت نمی کند، جز آن که سومین نفر آن جمع شیطان است.
به مردان توصیه می کرد: پاکدامن باشید تا زنان شما پاکدامن باشند.
تأمین اقتصادی
ملعون است ملعون، کسی که افراد تحت سرپرستی خود را رها سازد. بزرگ ترین گناه در نظر خداوند آن است که مردی افراد تحت سرپرستی خود را سرگردان گذارد.
می فرمود: در بهشت مقامی است که جز سه تن بدان نرسند:... [و یکی از آن ها] کسی است که نانخورهایی دارد و صبور است.
امام علی (علیه السلام) پرسید: صبوری این صاحب خانوار یعنی چه؟
ـ این که بر افراد تحت سرپرستی اش به خاطر خرج هایی که می کنند، منت نمی گذارد.
می فرمود: از ما نیست کسی که خداوند به او وسعت اقتصادی داده، اما او بر خانواده اش سخت می گیرد.
درهمی که برای خانواده ات خرج می کنی، برایم محبوب تر است از دیناری که در راه خدا خرج بکنی.
کار در خانه
به مردان می فرمود: خدمتتان به همسرانتان، صدقه به شمار می آید [و پاداش دارد].
ای علی!... از من بشنو! و من جز آنچه خدایم فرمان داده است، نمی گویم:
هر مردی که همسرش را در [کار] خانه کمک کند، به تعداد موهای اندامش یک سال عبادت برایش محسوب می کنند؛ سالی که روزهایش روزه بوده و شب هایش را به پا خاسته باشد... .
ای علی! کسی که در خدمت خانواده اش در منزل باشد و خودخواهی نورزد، آفریدگار نامش را در دیوان شهیدان می نگارد... و برای هر قدمش، یک حج و یک عمره پاداش می دهد... .
ای علی! ساعتی را در خدمت همسر بودن، برتر است از هزار سال پرستش، و هزار حج و هزار عمره، و آزاد کردن هزار برده، و شرکت در هزار جهاد، و عیادت هزار بیمار، و حضور در هزار نماز جمعه، و شرکت در هزار تشییع جنازه، و سیر کردن هزار گرسنه...، و آزاد کردن هزار اسیر، و چنین کسی چشم از جهان فرو نخواهد بست، جز آن که جایگاهش را در بهشت خواهد دید... .
ای علی! خدمت به همسر، کفاره گناهان بزرگ است و خشم پروردگار را فرو می نشاند.
پرداخت مهریه
مردی که مهر همسرش را ندهد، در نزد خداوند زناکار شمرده می شود. در روز رستاخیز، خداوند والا می گوید: «بنده من، کنیزم را به عهد خودم به عقدت درآوردم، تو [با نپرداختن مهریه] به عهدم وفا نکردی و به کنیزم ستم کردی». پس، از نیکی های مرد می گیرند و به اندازه حق زن بدو می دهند. اگر مرد نیکی نداشته باشد، فرمان می رسد او را به خاطر شکستن پیمان در دوزخ افکنید.
کسی که زنی بگیرد و در اندیشه اش قصد پرداخت مهریه نداشته باشد، هنگام مرگ به سان زناکاران می میرد.
کسی که به زنی زیان رساند تا بدان جا که زن گوید: «مهرم حلال، جانم آزاد»، پروردگار برای آن مرد به مجازاتی کمتر از آتش دوزخ راضی نخواهد شد.
خانم ها
خانه؛ چشمه آرامش
انس می گوید: زنان مرا نزد رسول (صلی الله علیه وآله) گرامی فرستادند تا بگویم:
ای فرستاده خدا! مردان به برکت جهاد گوی سبقت را ربودند؛ آیا کاری هست که ما با انجام آن پاداش کار جنگاوران راه خدا را دریابیم؟
ایشان فرمودند: خانه داری شما، [همان] یافتن پاداش جنگاوران راه خداست.
هر زنی که [برای انجام کارِ خانه] برخیزد و برای همسرش نان بپزد و گرمای آتش آزارش دهد، آفریدگار آتش را بر او حرام کند.
مردی نزد پیامبر آمد و گفت: همسری دارم که هر گاه وارد خانه می شوم، به پیشوازم می آید. و چون بیرون می آیم، مرا بدرقه می کند. هر گاه غمگینم می یابد، به من می گوید: «از چه رنج می بری؟ اگر به خاطر درآمد است که کسی جز تو [آفریدگار] عهده دار آن است [و تو تنها باید تلاش کنی]، و اگر به خاطر آن جهان است، پروردگار بر اندوهت بیفزاید».
حضرت فرمود: خداوند کارگزارانی دارد که این زن از آن هاست. او نیمی از پاداش شهید را دارد.
منزلت شوهر
در پایان نبرد اُحُد، به حَمْنَه، دختر جحش گفتند: برادرت کشته شد. گفت: خدایش بیامرزد. همه ما از خداییم و به سوی او بازمی گردیم.
گفتند: شوهرت کشته شد.
گفت: دریغا!
پیامبر (صلی الله علیه وآله) با دیدن این صحنه فرمود: مرد در دلِ زنش جایگاهی دارد که چیزی با آن برابری نمی کند.
زنان برتر
بهترین زنان شما زن خوشبو [برای شوهر] است و زنی که آشپز خوبی باشد.
آیا شما را از زنانی که اهل بهشت اند آگاه کنم؟ زن وفاداری که فرزند بسیار آوَرد، زود آشتی کند، و همین که بدی کرد، [به همسرش[ بگوید: دست من در دست توست [و در اختیار توام]، چشم بر هم نمی گذارم، مگر این که از من راضی شوی.
بهترین زنان شما کسی است که مهریه اش کمتر است.
زنان قریش برترین زنان اند...؛ [زیرا] به خردسالان خود مهربان اند و حقوق همسران خویش را رعایت می کنند.
بدترین زنان
روزی فرمود: آیا شما را از بدترین زنان آگاه کنم؟ گفتند: آری.
فرمود: او زنی است در خاندان خویش خوار، بر شوهر خود مسلط،... کینه توز است. از انجام هیچ کار زشتی فروگذار نیست. هرگاه شویش نیست، خویش را می آراید. هر گاه همسرش هست، به او تن در نمی دهد. از سخنش پیروی نمی کند و فرمانش را نمی بَرد. چون با او خلوت می کند، همانند اسب چموشی که مانع سوار شدن می شود، به وی تن در نمی دهد، پوزش همسرش را نمی پذیرد و گناهش را نمی بخشد.
همواره در نیایش خود می گفت: [خداوندگارا!] به تو پناه می برم، از زنی که پیش از پیریِ طبیعی مرا پیر کند!
هر زنی که شوهرش را با زبانش بیازارد، پروردگار نه انفاقش در راه خدا را می پذیرد، نه نماز مستحبی اش را و نه نیکی اش را، تا شوهرش را خرسند کند؛ و حتی اگر آن زن روزها را روزه گیرد، و شب ها [برای نماز] به پا خیزد، و برده ها آزاد کند،... [باز هم] نخستین کسی خواهد بود که وارد دوزخ می شود.
بدترین زنان شما، زنی است کم حیا، ترشرو، زبان دراز و بددهن.
بدترین زنان شما، زنی است کثیف، لجوج و سرکش.
هر زنی که به ناحق از همسرش قهر کند، در رستاخیز با فرعون و هامان در ژرفای دوزخ به سر خواهد بُرد، مگر آن که توبه کند و برگردد.
هر گاه زنی به شوهرش بگوید: «از تو خیری ندیدم»، کارهای نیکش نابود می شود.
فتنه ای سخت را دیدید و تاب آوردید. من از فتنه ای سخت تر بر شما بیم دارم که از سوی زنان می آید؛ هنگامی که النگوی طلا به دست و پارچه های فاخر به بر کنند و [شوهران] توانگر خود را [برای تهیه لوازم غیرضروری] به زحمت افکنند و یا [همسران] بینوا را برای تهیه چیزی که در دسترس [توانشان] نیست، به زحمت افکنند.
به بانوان هشدار می داد: وای بر زنان از دو چیز رنگین؛ طلا و جامه زیبا [ی بس گران بها.]
خشم نگرفتن بر شوهر
می فرمود: هیچ زنی نیست که [بی جا] خشمگنانه به شوهرش بنگرد، جز آن که [روز رستاخیز] خاکستر آتش دوزخ را به چشمانش سرمه کشند.
بهترین زنان شما زنی است که اگر خود یا همسرش خشمگین شوند، به همسرش می گوید: دستم در دست توست. چشمانم به خواب نمی رود، مگر از من خرسند شوی.
هر زنی که شوهرش را در این جهان آزار کند، حور العینی که همسر آن مرد در آن جهان خواهد بود، به آن زن می گوید: خدایت بکشد! او را اذیت نکن. او اینک نزد تو گروگان است. به زودی برای آمدنِ نزد ما از تو جدا می شود.
می فرمود: بهترین زنان، زنی است که برای همسرش بهترین زن باشد.
زن کم خرج، با برکت ترین زن است.
پاداش بزرگ!
زن هنگامی که باردار می شود، تا زمانی که زایمان می کند و تا هنگامی که کودکش را از شیر می گیرد، [به خاطر رنج هایی که می کِشد] به سانِ مرزبان راه خداست؛ پس اگر در این فاصله چشم از جهان فروپوشد، پاداش شهید را دارد.
هر زنی که شوهرش را بر حج، جهاد یا دانش پژوهی یاری کند، پروردگار پاداشی را که به همسر ایوب (علیه السلام) پیامبر داده است، به وی خواهد داد.
فرزندان
انس می گوید: کسی با زن و فرزندش مهربان تر از رسول گرامی نبود. حضرت پسری شیرخوار در حومه شهر داشت. به سوی آن جا رهسپار می شد و ما نیز با او می رفتیم. داخل خانه می شد. آتش می افروخت و بر آن می دمید. پسرش [ابراهیم] آراسته بود. او را می گرفت، می بوسید و می بویید و سپس برمی گشت. هنگامی که پسر چشم از جهان فروبست، فرمود: او را در کفن نپوشانید تا بدو بنگرم. کودک را آوردند. خویش را بر وی افکند و گریست.
چون صبح می شد، بر سر فرزندان و نوه هایش دست [مِهر] می کشید.
می فرمود: هر درختی میوه ای دارد؛ و میوه دل، فرزند است.
بوی فرزند، از بوهای بهشت است. فرزندانتان را زیاد ببوسید.
روزی یکی از فرزندانش را روی زانوی خود نشانده بود و می بوسید و به او محبت می کرد، در این هنگام مردی از اشراف به خدمت حضرت آمد و با دیدن این صحنه به حضرت عرض کرد:
من ده پسر دارم و تا به حال هنوز هیچ کدامشان را برای یک بار هم نبوسیده ام.
پیامبر از این سخن چنان عصبانی شد که رنگ صورتش برافروخته و سرخ گردید. آن گاه فرمود: کسی که به دیگران رحم نکند، خدا نیز به او رحم نخواهد کرد.
کودکان و نوجوانان
با حفظ شخصیت کودکان، «بیشترین شوخی را با بچه ها می کرد». تاریخ نویسان نوشته اند: مهربانی با کودکان، شیوه و روش رسول خدا بود.
به والدین سفارش می کرد: با فرزندانتان به عدالت رفتار کنید؛ همان گونه که دوست دارید با شما به نیکی و مهربانی و عدالت رفتار شود.
مردی را دید که یکی از دو فرزندش را می بوسد و دیگری را نمی بوسد. فرمود: چرا با آن ها به عدالت رفتار نمی کنی؟
به پدر و مادر که از گریه ها و بی تابی های کودک برمی آشوبند و طفل بی دفاع را به باد کتک می گیرند، می فرماید: فرزندانتان را به خاطر گریه هایشان نزنید.
پسران
می فرمود: کسی که پسرش را شاد کند، گویا برده ای از تبار اسماعیل ـ پسر ابراهیم پیامبر (علیه السلام)ـ را آزاد کرده است. و کسی که [با کاری یا هدیه ای] پسرش را خوشحال کند، گویا از هراس خداوند گریسته است.
هر گاه یکی از شما به پسرش وعده ای می دهد، باید آن را انجام دهد.
دختران
خداوند بیامرزد پدر دختران را ؛ دختران خجسته اند و دوست داشتنی... .
هیچ خانه ای نیست که در آن دختران باشند، جز این که هر روز دوازده برکت و رحمت از آسمان بر آن فرود می آید و دیدار فرشتگان از خانه قطع نمی شود و هر روز و شب برای پدر آنان عبادت یک سال را می نویسند.
چه خوب فرزندانی هستند دختران؛ نازک دل، مهیا برای کار، همدم، خجسته... .
بهترین فرزندان شما، دختران اند.
از خوش قدمی زن این است که نخستین فرزندش دختر باشد!
روزی بر فراز منبر رفت و پس از ستایش خداوند فرمود:
ای مردم! جبرئیل از سوی [خداوند] لطیفِ آگاه نزدم آمد و گفت: دوشیزگان، به سان میوه ها بر درخت اند. اگر میوه پخته شود، اما آن را نچینند، آفتاب آن را تباه می سازد و باد آن را می پراکنَد. هم چنین اگر دوشیزگان به سنی رسند که آنچه را زنان [از مسائل جنسی] می فهمند، دریابند، دارویی جز ازدواج برای آنان نیست. در غیر این صورت، از فاسد شدن آنان در امان مباشید ؛ زیرا آن ها انسانند [و در معرض لغزش].
کسی که دل دختری از خاندانش را به چیزی شاد کند، آفریدگار پیکرش را بر آتش [دوزخ] حرام می سازد.
دادن هدیه باید از دختران آغاز شود. همانا پروردگار والا با دختران و زنان مهربان تر است؛ و کسی که با آنان مهربان تر باشد، به سانِ کسی است که از بیم خداوند والا گریسته است.
کسی که دختر یا زنی را شاد کند، پروردگار در روز هراس بزرگ[رستاخیز] او را شاد می گرداند.
کسی که دختری داشته باشد و او را نیازارد و تحقیر نکند و پسرانش را بر او برتری ندهد، خداوند وارد بهشتش می کند.
اگر تولد دختری را به او خبر می دادند، می فرمود: گُلی است و روزیش با خداوند است.
کسی که سه دختر داشته باشد و آنان را تربیت کند و شوهر دهد و با آنان به نیکی رفتار کند، پاداش وی بهشت است.
با بانوان درباره دخترانشان شور کنید.
دختران را ناخوش ندارید که آنان مایه انس اند.
هر گاه می خواست دختری... از خانواده خود را شوهر دهد، از پشت پرده او را مخاطب می ساخت و می فرمود:
فلانی از تو خواستگاری کرده است. اگر مایل نیستی، بگو نه؛ چون نه گفتن خجالت ندارد. ولی اگر مایل هستی، همان سکوت تو، به منزله قبول است.3
پی نوشت ها:
1ـ کنیه، نامیدن پسران و مردان به «ابو...» و دختران و زنان به «ام...» است که در فرهنگ عربی نشانه احترام نهادن به آن هاست.
2ـ ممتحنه/ 12.
3ـ این مقاله بیش از یکصد منبع دارد که در دفتر مجله موجود است.
بانوان
احترام به آنان
به بانوان سلام می کرد و آن ها پاسخش را می دادند.
هیچ زنی را نفرین نکرد.
برای احترام، بانوان فرزنددار و بی فرزند را به کنیه1 می نامید.
برای احترام به احساسات مثبت، به مردان می فرمود:
کسی که میان مادر و فرزندانش جدایی افکنَد، پروردگار در بهشت میان او و محبوبانش جدایی می افکند.
کسی جز بزرگوار، زنان را گرامی نمی دارد؛ و کسی جز فرومایه به آنان توهین نمی کند.
حضور در صحنه های اجتماع
رُبِیع، دختر معوذ انصاری، می گوید:
در کنار پیامبر می جنگیدیم. مردمان را سیراب می کردیم و زخمی ها را مداوا. کشتگان را به شهر برمی گرداندیم.
اُمّ عطیه می گوید:
هفت جنگ در کنار پیامبر بودم. پشت سر مسلمانان حرکت می کردم. برایشان غذا می پختم، مجروحان را مداوا و از بیماران مراقبت@@N@@می کردم.
انس می گوید: بانوان آب می آوردند و مجروحان را مداوا می کردند.
انس می گوید: در نبرد حنین، اُمّ سُلَیم، خنجری با خویش حمل می کرد. حضرت با دیدن او و خنجرش پرسید: [قضیه [این خنجر چیست@@N@@ای ام سلیم؟
گفت: این خنجر را برداشته ام تا اگر مشرکی خواست به من نزدیک شود، شکمش را سفره کنم!
پیامبر خنده اش گرفت.
بیعت بانوان با رسول خدا در روز عید فطر2 و همچنین بیعتشان در روز فتح مکه، نشان حضور آنان در عرصه های گوناگون است.
رشد علمی
روزی بانویی نزدش آمد و گفت:
ای فرستاده خدا! مردان از سخنانت بهره مند می شوند. برای ما روزی معین کن که نزدت بیاییم تا آنچه را از خدایت آموخته ای، به ما@@N@@بیاموزانی.
حضرت فرمود: در فلان روز و فلان جا گرد هم می آیید. پس [در روز موعود] گرد آمدند و رسول خدا از مطالب وحیانی به آنان آموخت.
احترام به احساسات سالم
مردی از خاندان پیامبر چشم از جهان فروبست. بانوان گرد آمدند و [بی فریاد] می گریستند. عمر برخاست تا مانع گریه آنان شود و آنان را@@N@@بپراکَند. پیامبر فرمود:
آن ها را رها کن عمر! چشم می گرید و دل دردمند می شود و پیوند [خویشاوندی] نزدیک است.
خانواده
تشویق به تشکیل خانواده
پیامبر (صلی الله علیه وآله) هماره به تشکیل خانواده تشویق می کرد و مردمان را از بی همسری بیم می داد و می فرمود: بیشتر دوزخیان@@N@@بی همسرانند.
دو رکعت نمازِ کسی که همسر دارد، بهتر از هشتاد و دو رکعت نماز انسان بی همسر است.
همواره دیگران را به ازدواج آگاهانه تشویق می کرد تا هر کدام از همسران به آرامش دست یابند؛ آرامشی که در پرتو ثروت و شهرت به@@N@@دست نمی آید. می فرمود:
بیچاره است، بیچاره است، بیچاره، مردی که همسر ندارد.
گفتند: گرچه ثروتمند باشد؟
ـ گرچه ثروتمند باشد. بیچاره است، بیچاره است، بیچاره، زنِ بی شوهر.
ـ گرچه ثروتمند باشد؟
ـ گرچه ثروتمند باشد.
وقتی مرد به همسرش و همسرش بدو می نگرد، پروردگار مهربانانه به آنان می نگرد.
اهمیت همسر شایسته
آدمی، پس از ایمان به خداوند، به چیزی برتر از همسری همدل دست نمی یابد.
در سخنی دیگر، از بانوی شایسته، نه به عنوان گنج، بلکه «بهترین گنجینه» نام برده است: آیا شما را از بهترین گنجینه آگاه کنم؟ زنی@@N@@شایسته... .
رشد دادن یکدیگر
خداوند بیامرزد مردی را که [نیمه] شب برمی خیزد و نماز [شب] می خواند و همسرش را بیدار می کند و اگر زنش برنمی خیزد، مرد به@@N@@صورتش [مهربانانه] آب می پاشد.
پرورگار بیامرزد زنی را که شب برمی خیزد و نماز [شب] می خواند و شوهرش را بیدار می کند. و اگر شوهرش برنمی خیزد، به صورتش@@N@@[مهربانانه] آب می پاشد.
موریانه های فتنه
درباره کسانی که به سان موریانه در کانون گرم خانواده ها رخنه می کنند و بنیان های آن را با سخنان فتنه گرانه خویش سست می سازند،@@N@@می فرمود:
خشم و نفرین آفریدگار در این جهان و آن جهان بر کسی باد که میان مرد و زنی جدایی افکَند؛ و بر خداوند است او را با هزار سنگِ دوزخی@@N@@بکوبد. و کسی که برای بر هم زدن میانه آن دو گام بردارد، اما کارش به جدایی آنان نینجامد، مورد خشم خداوندِ والا و نفرین او در دنیا و آخرت@@N@@است ؛ و پروردگار بدو [با مهربانی] نمی نگرد.
پروانه های آشتی
کسی که برای آشتی دادن زن و شوهری گام بردارد، پروردگار بدو پاداش هزار شهیدی می دهد که به راستی در راه خدا کشته شدند، و برای@@N@@هر گام که برمی دارد و هر واژه ای که در این زمینه می گوید، عبادت یک سال را به او عطا می کند؛ سالی که روزهایش را روزه بوده و شب هایش@@N@@را شب زنده داری کرده است.
آقایان
احترام و مهرورزی
به مردان سفارش می کرد: کسی که همسری گرفته است، باید او را گرامی بدارد.
به مردان هشدار می داد: خداوند همه گناهان را [با شرایطی] می بخشد، جز کسی که... مهریه را انکار کند [و در روایتی دیگر: پرداخت آن را@@N@@به تأخیر افکنَد].
دوست داشتن زنان [= همسران] و آگاه کردن آن ها از این محبت را مستحب اعلام کرد.
می فرمود: این که مرد به زنش بگوید: «تو را دوست دارم»، هرگز از دل زن بیرون نمی رود.
هر چه بر ایمان بنده ای افزوده شود، بر محبت او به زنان [=همسرش] افزوده می شود.
به مردانی که گمان می برند عشق به همسر ـ هر چند مانع از انجام وظایف دینی نشود ـ چندان کار پسندیده ای نیست، می فرمود: به خاندان@@N@@ما هفت چیز داده اند که نه به پیشینیان ما داده اند و نه به کسانی که پس از ما می آیند، خواهند داد:...[یکی از آن ها] عشق به زنان [همسران] است.
جبرئیل آن قدر سفارش زنان را کرد که گمان کردم طلاق دادن آنان حرام است.
پیامبر محبت به زنان و چشم پوشی از اشتباهات آن ها را مستحب برشمرد.
در سفارشی طولانی فرمود: برادرم جبرئیل... هماره سفارش زنان را به من می کرد تا آن جا که گمان بردم روا نیست مرد [با اعتراض] به@@N@@همسرش بگوید: اَه!
از خداوند والا درباره زنان پروا پیشه کنید. آنان [به سان] اسیران نزد شمایند. آنان را به عنوان امانت های خداوندی [به همسری[@@N@@گرفته اید... بر شما حقی واجب دارند؛ زیرا تنشان بر شما حلال شمرده شده و از آن بهره می گیرید. فرزندانتان را در درون خویش حمل@@N@@می کنند تا [زمانی که] با زایمان [از این رنج طاقت فرسا] رها شوند. پس به آنان مهر بورزید و دلشان را به دست بیاورید؛ تا در کنار شما@@N@@بایستند. زنان را ناپسندیده نشمارید و بر آنان خشم مگیرید. از آنچه [از مهریه و جز آن] به آن ها داده اید، جز با رضایت خاطر و اجازه آنان،@@N@@چیزی باز پس نگیرید... .
بهترین شما کسی است که... برای همسرش بهترین [شوهر] است.
مردی که بر بداخلاقی همسرش تاب بیاورد، پروردگار پاداشی را که به خاطر تحمل ناگواری ها به حضرت «ایوب (علیه السلام)» داده است، به@@N@@او خواهد داد.
هر مردی که با زبانش زنش را بیازارد، پروردگار نه انفاقش در راه خدا را می پذیرد، نه نماز مستحبی اش را و نه نیکی اش را، تا زنش را@@N@@خرسند کند. و اگر آن مرد روزها روزه گیرد و شب ها [برای نماز مستحبی] به پا خیزد، برده ها آزاد کند... [باز هم] نخستین کسی خواهد بود که@@N@@وارد دوزخ می شود.
بهترین شما، کسانی هستند که برای زنان خود بهترین [شوهر] باشند. و من از همه شما برای خانواده ام بهترم.
خوش خُلقی
روزی اُمّ سلمه از او پرسید: پدر و مادرم فدایت! زنی دو شوهر داشت. آنان هر دو مُردند و به بهشت رفتند. این زن با کدامین آن ها زندگی@@N@@خواهد کرد؟
ـ ای ام سلمه! زن، مردی را که خوش اخلاق تر و با خانواده بهتر است، برمی گزیند.
عدالت ورزی
عایشه می گوید: شیوه رسول گرامی چنان بود که هرگاه می خواست به سفر رود، میان همسرانش قرعه می زد و نام هر کسی که درمی آمد، او@@N@@را با خویش به سفر می بُرد.
مردی که دو همسر داشته باشد و میانشان به عدالت رفتار نکند، روز رستاخیز در حالی می آید که دستانش را بسته اند و نیمی از پیکرش کج@@N@@[و فلج] است ؛ تا او را در دوزخ افکنند.
کتک نزدن همسر
هر مردی که همسرش را بیش از سه بار کتک بزند، آفریدگار در روز رستاخیز او را چنان رسوا می کند که مردمان نخستین و واپسین بدو@@N@@بنگرند [و آبرویش نزد همگان بریزد].
آیا کسی از شما همسرش را کتک می زند و بعد [از مدت کوتاهی] او را در آغوش می کشد؟!
از مردی در شگفتم که همسرش را می زند، در حالی که او [به خاطر این رفتار ناشایست] به کتک خوردن سزاوارتر است.
هر مردی که به همسرش سیلی زند، آفریدگار بلندپایه [در روز رستاخیز] به کلیددار دوزخ فرمان می دهد که هفتاد سیلی داغ از آتش جهنم@@N@@به او بزند.
همسرانتان را با چوب کتک نزنید که قصاص دارد.
رعایت عفاف
حضرت، برای پاسداری از کانون گرم خانواده، سخن گفتن مردان با زنان و دوشیزگان بیگانه را، بدون آن که ضرورتی در کار باشد، ناپسند@@N@@می شمرد.
مردی که با زنی نامحرم شوخی کند، پروردگار [در روز رستاخیز] به خاطر هر واژه، هزار سال زندانی اش می کند!
بدانید که هیچ مردی با زن نامحرم خلوت نمی کند، جز آن که سومین نفر آن جمع شیطان است.
به مردان توصیه می کرد: پاکدامن باشید تا زنان شما پاکدامن باشند.
تأمین اقتصادی
ملعون است ملعون، کسی که افراد تحت سرپرستی خود را رها سازد. بزرگ ترین گناه در نظر خداوند آن است که مردی افراد تحت@@N@@سرپرستی خود را سرگردان گذارد.
می فرمود: در بهشت مقامی است که جز سه تن بدان نرسند:... [و یکی از آن ها] کسی است که نانخورهایی دارد و صبور است.
امام علی (علیه السلام) پرسید: صبوری این صاحب خانوار یعنی چه؟
ـ این که بر افراد تحت سرپرستی اش به خاطر خرج هایی که می کنند، منت نمی گذارد.
می فرمود: از ما نیست کسی که خداوند به او وسعت اقتصادی داده، اما او بر خانواده اش سخت می گیرد.
درهمی که برای خانواده ات خرج می کنی، برایم محبوب تر است از دیناری که در راه خدا خرج بکنی.
کار در خانه
به مردان می فرمود: خدمتتان به همسرانتان، صدقه به شمار می آید [و پاداش دارد].
ای علی!... از من بشنو! و من جز آنچه خدایم فرمان داده است، نمی گویم:
هر مردی که همسرش را در [کار] خانه کمک کند، به تعداد موهای اندامش یک سال عبادت برایش محسوب می کنند؛ سالی که روزهایش@@N@@روزه بوده و شب هایش را به پا خاسته باشد... .
ای علی! کسی که در خدمت خانواده اش در منزل باشد و خودخواهی نورزد، آفریدگار نامش را در دیوان شهیدان می نگارد... و برای هر@@N@@قدمش، یک حج و یک عمره پاداش می دهد... .
ای علی! ساعتی را در خدمت همسر بودن، برتر است از هزار سال پرستش، و هزار حج و هزار عمره، و آزاد کردن هزار برده، و شرکت در@@N@@هزار جهاد، و عیادت هزار بیمار، و حضور در هزار نماز جمعه، و شرکت در هزار تشییع جنازه، و سیر کردن هزار گرسنه...، و آزاد کردن هزار@@N@@اسیر، و چنین کسی چشم از جهان فرو نخواهد بست، جز آن که جایگاهش را در بهشت خواهد دید... .
ای علی! خدمت به همسر، کفاره گناهان بزرگ است و خشم پروردگار را فرو می نشاند.
پرداخت مهریه
مردی که مهر همسرش را ندهد، در نزد خداوند زناکار شمرده می شود. در روز رستاخیز، خداوند والا می گوید: «بنده من، کنیزم را به عهد@@N@@خودم به عقدت درآوردم، تو [با نپرداختن مهریه] به عهدم وفا نکردی و به کنیزم ستم کردی». پس، از نیکی های مرد می گیرند و به اندازه حق@@N@@زن بدو می دهند. اگر مرد نیکی نداشته باشد، فرمان می رسد او را به خاطر شکستن پیمان در دوزخ افکنید.
کسی که زنی بگیرد و در اندیشه اش قصد پرداخت مهریه نداشته باشد، هنگام مرگ به سان زناکاران می میرد.
کسی که به زنی زیان رساند تا بدان جا که زن گوید: «مهرم حلال، جانم آزاد»، پروردگار برای آن مرد به مجازاتی کمتر از آتش دوزخ راضی@@N@@نخواهد شد.
خانم ها
خانه؛ چشمه آرامش
انس می گوید: زنان مرا نزد رسول (صلی الله علیه وآله) گرامی فرستادند تا بگویم:
ای فرستاده خدا! مردان به برکت جهاد گوی سبقت را ربودند؛ آیا کاری هست که ما با انجام آن پاداش کار جنگاوران راه خدا را دریابیم؟
ایشان فرمودند: خانه داری شما، [همان] یافتن پاداش جنگاوران راه خداست.
هر زنی که [برای انجام کارِ خانه] برخیزد و برای همسرش نان بپزد و گرمای آتش آزارش دهد، آفریدگار آتش را بر او حرام کند.
مردی نزد پیامبر آمد و گفت: همسری دارم که هر گاه وارد خانه می شوم، به پیشوازم می آید. و چون بیرون می آیم، مرا بدرقه می کند. هر گاه@@N@@غمگینم می یابد، به من می گوید: «از چه رنج می بری؟ اگر به خاطر درآمد است که کسی جز تو [آفریدگار] عهده دار آن است [و تو تنها باید@@N@@تلاش کنی]، و اگر به خاطر آن جهان است، پروردگار بر اندوهت بیفزاید».
حضرت فرمود: خداوند کارگزارانی دارد که این زن از آن هاست. او نیمی از پاداش شهید را دارد.
منزلت شوهر
در پایان نبرد اُحُد، به حَمْنَه، دختر جحش گفتند: برادرت کشته شد. گفت: خدایش بیامرزد. همه ما از خداییم و به سوی او بازمی گردیم.
گفتند: شوهرت کشته شد.
گفت: دریغا!
پیامبر (صلی الله علیه وآله) با دیدن این صحنه فرمود: مرد در دلِ زنش جایگاهی دارد که چیزی با آن برابری نمی کند.
زنان برتر
بهترین زنان شما زن خوشبو [برای شوهر] است و زنی که آشپز خوبی باشد.
آیا شما را از زنانی که اهل بهشت اند آگاه کنم؟ زن وفاداری که فرزند بسیار آوَرد، زود آشتی کند، و همین که بدی کرد، [به همسرش[@@N@@بگوید: دست من در دست توست [و در اختیار توام]، چشم بر هم نمی گذارم، مگر این که از من راضی شوی.
بهترین زنان شما کسی است که مهریه اش کمتر است.
زنان قریش برترین زنان اند...؛ [زیرا] به خردسالان خود مهربان اند و حقوق همسران خویش را رعایت می کنند.
بدترین زنان
روزی فرمود: آیا شما را از بدترین زنان آگاه کنم؟ گفتند: آری.
فرمود: او زنی است در خاندان خویش خوار، بر شوهر خود مسلط،... کینه توز است. از انجام هیچ کار زشتی فروگذار نیست. هرگاه@@N@@شویش نیست، خویش را می آراید. هر گاه همسرش هست، به او تن در نمی دهد. از سخنش پیروی نمی کند و فرمانش را نمی بَرد. چون با او@@N@@خلوت می کند، همانند اسب چموشی که مانع سوار شدن می شود، به وی تن در نمی دهد، پوزش همسرش را نمی پذیرد و گناهش را@@N@@نمی بخشد.
همواره در نیایش خود می گفت: [خداوندگارا!] به تو پناه می برم، از زنی که پیش از پیریِ طبیعی مرا پیر کند!
هر زنی که شوهرش را با زبانش بیازارد، پروردگار نه انفاقش در راه خدا را می پذیرد، نه نماز مستحبی اش را و نه نیکی اش را، تا شوهرش@@N@@را خرسند کند؛ و حتی اگر آن زن روزها را روزه گیرد، و شب ها [برای نماز] به پا خیزد، و برده ها آزاد کند،... [باز هم] نخستین کسی خواهد بود@@N@@که وارد دوزخ می شود.
بدترین زنان شما، زنی است کم حیا، ترشرو، زبان دراز و بددهن.
بدترین زنان شما، زنی است کثیف، لجوج و سرکش.
هر زنی که به ناحق از همسرش قهر کند، در رستاخیز با فرعون و هامان در ژرفای دوزخ به سر خواهد بُرد، مگر آن که توبه کند و برگردد.
هر گاه زنی به شوهرش بگوید: «از تو خیری ندیدم»، کارهای نیکش نابود می شود.
فتنه ای سخت را دیدید و تاب آوردید. من از فتنه ای سخت تر بر شما بیم دارم که از سوی زنان می آید؛ هنگامی که النگوی طلا به دست و@@N@@پارچه های فاخر به بر کنند و [شوهران] توانگر خود را [برای تهیه لوازم غیرضروری] به زحمت افکنند و یا [همسران] بینوا را برای تهیه@@N@@چیزی که در دسترس [توانشان] نیست، به زحمت افکنند.
به بانوان هشدار می داد: وای بر زنان از دو چیز رنگین؛ طلا و جامه زیبا [ی بس گران بها.]
خشم نگرفتن بر شوهر
می فرمود: هیچ زنی نیست که [بی جا] خشمگنانه به شوهرش بنگرد، جز آن که [روز رستاخیز] خاکستر آتش دوزخ را به چشمانش سرمه@@N@@کشند.
بهترین زنان شما زنی است که اگر خود یا همسرش خشمگین شوند، به همسرش می گوید: دستم در دست توست. چشمانم به خواب@@N@@نمی رود، مگر از من خرسند شوی.
هر زنی که شوهرش را در این جهان آزار کند، حور العینی که همسر آن مرد در آن جهان خواهد بود، به آن زن می گوید: خدایت بکشد! او را@@N@@اذیت نکن. او اینک نزد تو گروگان است. به زودی برای آمدنِ نزد ما از تو جدا می شود.
می فرمود: بهترین زنان، زنی است که برای همسرش بهترین زن باشد.
زن کم خرج، با برکت ترین زن است.
پاداش بزرگ!
زن هنگامی که باردار می شود، تا زمانی که زایمان می کند و تا هنگامی که کودکش را از شیر می گیرد، [به خاطر رنج هایی که می کِشد] به@@N@@سانِ مرزبان راه خداست؛ پس اگر در این فاصله چشم از جهان فروپوشد، پاداش شهید را دارد.
هر زنی که شوهرش را بر حج، جهاد یا دانش پژوهی یاری کند، پروردگار پاداشی را که به همسر ایوب (علیه السلام) پیامبر داده است، به وی@@N@@خواهد داد.
فرزندان
انس می گوید: کسی با زن و فرزندش مهربان تر از رسول گرامی نبود. حضرت پسری شیرخوار در حومه شهر داشت. به سوی آن جا@@N@@رهسپار می شد و ما نیز با او می رفتیم. داخل خانه می شد. آتش می افروخت و بر آن می دمید. پسرش [ابراهیم] آراسته بود. او را می گرفت،@@N@@می بوسید و می بویید و سپس برمی گشت. هنگامی که پسر چشم از جهان فروبست، فرمود: او را در کفن نپوشانید تا بدو بنگرم. کودک را@@N@@آوردند. خویش را بر وی افکند و گریست.
چون صبح می شد، بر سر فرزندان و نوه هایش دست [مِهر] می کشید.
می فرمود: هر درختی میوه ای دارد؛ و میوه دل، فرزند است.
بوی فرزند، از بوهای بهشت است. فرزندانتان را زیاد ببوسید.
روزی یکی از فرزندانش را روی زانوی خود نشانده بود و می بوسید و به او محبت می کرد، در این هنگام مردی از اشراف به خدمت@@N@@حضرت آمد و با دیدن این صحنه به حضرت عرض کرد:
من ده پسر دارم و تا به حال هنوز هیچ کدامشان را برای یک بار هم نبوسیده ام.
پیامبر از این سخن چنان عصبانی شد که رنگ صورتش برافروخته و سرخ گردید. آن گاه فرمود: کسی که به دیگران رحم نکند، خدا نیز به@@N@@او رحم نخواهد کرد.
کودکان و نوجوانان
با حفظ شخصیت کودکان، «بیشترین شوخی را با بچه ها می کرد». تاریخ نویسان نوشته اند: مهربانی با کودکان، شیوه و روش رسول خدا@@N@@بود.
به والدین سفارش می کرد: با فرزندانتان به عدالت رفتار کنید؛ همان گونه که دوست دارید با شما به نیکی و مهربانی و عدالت رفتار شود.
مردی را دید که یکی از دو فرزندش را می بوسد و دیگری را نمی بوسد. فرمود: چرا با آن ها به عدالت رفتار نمی کنی؟
به پدر و مادر که از گریه ها و بی تابی های کودک برمی آشوبند و طفل بی دفاع را به باد کتک می گیرند، می فرماید: فرزندانتان را به خاطر@@N@@گریه هایشان نزنید.
پسران
می فرمود: کسی که پسرش را شاد کند، گویا برده ای از تبار اسماعیل ـ پسر ابراهیم پیامبر (علیه السلام)ـ را آزاد کرده است. و کسی که [با کاری یا@@N@@هدیه ای] پسرش را خوشحال کند، گویا از هراس خداوند گریسته است.
هر گاه یکی از شما به پسرش وعده ای می دهد، باید آن را انجام دهد.
دختران
خداوند بیامرزد پدر دختران را ؛ دختران خجسته اند و دوست داشتنی... .
هیچ خانه ای نیست که در آن دختران باشند، جز این که هر روز دوازده برکت و رحمت از آسمان بر آن فرود می آید و دیدار فرشتگان از@@N@@خانه قطع نمی شود و هر روز و شب برای پدر آنان عبادت یک سال را می نویسند.
چه خوب فرزندانی هستند دختران؛ نازک دل، مهیا برای کار، همدم، خجسته... .
بهترین فرزندان شما، دختران اند.
از خوش قدمی زن این است که نخستین فرزندش دختر باشد!
روزی بر فراز منبر رفت و پس از ستایش خداوند فرمود:
ای مردم! جبرئیل از سوی [خداوند] لطیفِ آگاه نزدم آمد و گفت: دوشیزگان، به سان میوه ها بر درخت اند. اگر میوه پخته شود، اما آن را@@N@@نچینند، آفتاب آن را تباه می سازد و باد آن را می پراکنَد. هم چنین اگر دوشیزگان به سنی رسند که آنچه را زنان [از مسائل جنسی] می فهمند،@@N@@دریابند، دارویی جز ازدواج برای آنان نیست. در غیر این صورت، از فاسد شدن آنان در امان مباشید ؛ زیرا آن ها انسانند [و در معرض لغزش].
کسی که دل دختری از خاندانش را به چیزی شاد کند، آفریدگار پیکرش را بر آتش [دوزخ] حرام می سازد.
دادن هدیه باید از دختران آغاز شود. همانا پروردگار والا با دختران و زنان مهربان تر است؛ و کسی که با آنان مهربان تر باشد، به سانِ کسی@@N@@است که از بیم خداوند والا گریسته است.
کسی که دختر یا زنی را شاد کند، پروردگار در روز هراس بزرگ[رستاخیز] او را شاد می گرداند.
کسی که دختری داشته باشد و او را نیازارد و تحقیر نکند و پسرانش را بر او برتری ندهد، خداوند وارد بهشتش می کند.
اگر تولد دختری را به او خبر می دادند، می فرمود: گُلی است و روزیش با خداوند است.
کسی که سه دختر داشته باشد و آنان را تربیت کند و شوهر دهد و با آنان به نیکی رفتار کند، پاداش وی بهشت است.
با بانوان درباره دخترانشان شور کنید.
دختران را ناخوش ندارید که آنان مایه انس اند.
هر گاه می خواست دختری... از خانواده خود را شوهر دهد، از پشت پرده او را مخاطب می ساخت و می فرمود:
فلانی از تو خواستگاری کرده است. اگر مایل نیستی، بگو نه؛ چون نه گفتن خجالت ندارد. ولی اگر مایل هستی، همان سکوت تو، به منزله@@N@@قبول است.3
پی نوشت ها:
1ـ کنیه، نامیدن پسران و مردان به «ابو...» و دختران و زنان به «ام...» است که در فرهنگ عربی نشانه احترام نهادن به آن هاست.
2ـ ممتحنه/ 12.
3ـ این مقاله بیش از یکصد منبع دارد که در دفتر مجله موجود است.
@@N@@