به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، خیانت، مقابل امانت به‌معنای نقض و بر هم زدن رابطه پنهانی هرگونه عهد و پیمان و یا افشای راز است که باید حفظ شود به‌عبارت دیگر؛ خیانت عبارت است از سوء استفاده از اعتماد شخصی یا یک گروه و انجام عملی که آن‌را از لحاظ مادی و معنوی متضرر کند.
خیانت مصادیق و موارد گوناگون دارد؛ از جمله: خیانت در دین، خیانت در اموال، خیانت در خانواده و ناموس، خیانت در امانت، خیانت در بیت‌المال.
خیانت یکی از گناهان کبیره است که در قرآن و روایات برای آن وعده آتش دوزخ داده شده و در آیه 27 سوره انفال در این رابطه آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُواْ أَمَانَاتِکُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ؛ اى کسانى‌که ایمان آوردهاید به خدا و پیامبر او خیانت مکنید و [نیز] در امانت‌هاى خود خیانت نورزید و خود می‌دانید [که نباید خیانت کرد]».
تعبیر قرآن که خداوند خیانت‌کاران را دوست ندارد در آیات متعدد آمده است از جمله این‌که در آیه 107 سوره نساء در این رابطه آمده است: «وَلاَ تُجَادِلْ عَنِ الَّذِینَ یَخْتَانُونَ أَنفُسَهُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ خَوَّانًا أَثِیمًا؛ و از کسانى‌که به خویشتن خیانت می‌کنند دفاع مکن که خداوند هر کس را که خیانت‌گر و گناهپیشه باشد دوست ندارد».
نبی مکرم اسلام(ص) در این رابطه فرموده است: «هرکس در دنیا به امانتی خیانت کند و آن‌را به صاحبش ندهد و مرگ گریبان او را بگیرد بر غیر دین اسلام مرده است و خداوند را در حالی ملاقات می‌کند که از او غضبناک است پس خداوند امر می‌کند که او را در آتش سوزان جهنم بیافکند.
و نیز از پیامبر اکرم(ص) نقل است که چهار چیز است که اگر یکی از آن‌ها در خانه‌ای وارد شود آن خانه را ویران می‌کند و آن خانه هرگز روی برکت را نمی‌بیند آن چهار چیز عبارت از خیانت، دزدی، شراب‌خواری و زنا هستند.
زمینه‌های بروز خیانت
عوامل فراوانی را می‌توان برای زمینه‌های بروز خیانت نام برد که از جمله آن‌ها می‌توان به ضعف ایمان اشاره کرد، همان‌گونه که ایمان خاستگاه بسیاری از ارزش‌ها و از جمله امانت‌داری است، ضعف ایمان و عقیده یا فقدان آن از عوامل بروز خیانت است. از این و پیامبر(ص) فرمود: «نشانه منافق سه چیز است؛ آن‌گاه که سخن می‌گوید دروغ می‌گوید و آن‌گاه که وعده‌ای می‌دهد خلف وعده می‌کند و آن‌گاه که امین شمرده می‌شود، خیانت می‌کند».
غلبه هوی و هوس در دنیاپرستی نیز از دیگر عوامل است زمانی‌که انسان هوی و هوس و دنیاپرستی بر او غلبه کند و تنها به منافع زودگذر دنیا بی‌اندیشد، زمینه برای خیانت در او فراهم می‌شود؛ زیرا این دسته افراد به عواقب خیانت فکر نمی‌کنند و به فرموده قرآن با غلبه هوی و هوس، پرده‌ای بر چشم و گوش و عقل آن‌ها افکنده شده که نمی‌دانند چه می‌کنند.
چیره شدن حرص و طمع بر انسان نیز از دیگر عوامل است انسان حریص نیز مرتکب خیانت می‌شود؛ هم در اموال دیگران خیانت می‌کند و هم در اشتغال به پُستی که شایسته آن نیست، حریص است و از این‌رو به‌جای تلاش و کوشش و غلبه بر هوی و هوس و کنترل حرص و طمع برای رسیدن به مقصود، راه خیانت در پیش می‌گیرد.
در قرآن کریم اموال و اولاد وسیله‌های آزمایش و ابتلای مؤمنین معرفی شده‌اند که وابستگی به آن‌ها موجبات خیانت به حقوق الهی و خیانت در اموال و حقوق مردم را فراهم می‌آورد چنان‌که در آیات 27 و 28 سوره انفال در این رابطه آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُواْ أَمَانَاتِکُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ(27)وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلاَدُکُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ».
در موارد خیانت به همسر، علاوه بر موارد فوق می‌توان به عدم صبر و شکیبایی همسران نسبت به رفتارهای یکدیگر، عدم توجه کافی به نظافت و آراستگی ظاهر، و نیز آراستگی باطن و اخلاق اشاره کرد. به‌طور خلاصه تقویت ایمان و عقیده، تقویت حس مسئولیت‌پذیری نسبت به وظایف خانوادگی و سایر تکالیف، کنترل چشم و شهوات، عدم تمرکز بر معاصی و تقویت صبر و شکیبایی و در یک کلام «تقوای الهی» را می‌توان از مؤثرترین راه‌های منع خیانت برشمرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولیفقیه در استان و امام جمعه خرم‌آباد در گفت‌‌وگو با خبرنگار ایکنا در این رابطه گفت: در روایات از خیانت بهعنوان نشانه و علامت‌های منافق ذکر شده است چنان‌که در کتاب مشکاة‌الانوار طبرسی آمده است «برای منافق سه علامت است هرگاه سخن بگوید دروغ بگوید و هرگاه وعده دهد خلف وعده کند و هرگاه امانتی به او سپرده شود خیانت می‌کند».
وی افزود: نکته مهم در این سفارش پیامبر آن است که فرمود «جرأت بر خیانت پیدا مکن یعنی اصلاً فکر و خیال خیانت را در سر مپروران، گویا این صفت آن‌قدر زشت و سرایت کننده است که اگر کسی جزئت بر خیانت پیدا کند، آلوده می‌شود و دیگر نمی‌تواند از این آلودگی نجات یابد.
میرعمادی ادامه داد: این همه تأکید بر پرهیز از خیانت و تقید بر امانت‌داری از آن روست که بنیاد اجتماع برپایه عقود و پیمان‌هایی است که میان افراد جامعه بسته می‌شود و افراد جامعه با وفاداری به این پیمان‌هاست که بر استحکام روابط و هم‌گرایی و هم‌دلی می‌افزایند و از واگرایی جلوگیری می‌کنند.
وی اضافه کرد: اساساً عقل انسانی هم بر وفای بر پیمان‌ها و عقود و مواظبت بر آن بهعنوان یک حکم اخلاقی و حقوقی تاکید می‌کند و شریعت الهی نیز مهر تایید و امضا برپای آن می‌گذارد.
خیانت در همه فرهنگ‌ها مذموم و مطرود است/ خیانت کارگزاران حکومت؛ زشت‌ترین خیانت
امام‌جمعه خرم‌آباد ادامه داد: در همه فرهنگ‌ها هم خیانت و بی‌وفایی، مذموم و مطرود است و هیچ انسانی آن‌را تایید نمی‌کند هرچند که کمترین بهره را از انسانیت داشته باشد اما با وجود این، آن‌جا که پای هوا و هوس پیش می‌آید و منافع بر مصالح مقدم و قدرت طلبی بر حقیقت‌جویی چیره می‌شود، انسان با زیر پا گذاشتن ندای فطرت و وجدان خود را توجیه می‌کند و به پست‌ترین مراتب انسانی سقوط می‌کند.
وی با اشاره به این‌که زشت‌ترین و تباه کننده‌ترین نوع خیانت و بی‌وفایی، آن است که از جانب زمامداران و کارگزاران حکومت صورت گیرد که خود سبب تباهی در بسیاری امور است چنان‌که امام علی(ع) فرموده است «خیانت و پیمان‌شکنی نسبت به هر کس و از جانب هرکسی زشت و ناپسند است و آن از صاحبان توانایی و قدرت (زمامداران و کارگزاران) زشت‌تر و ناپسندتر است».
نماینده ولی فقیه در لرستان ادامه داد: آن بزرگوار در نامه‌ای به برخی کارگزارانش نوشت «کسی‌که امانت را خوار شمارد و دست به خیانت آلاید و خویشتن و دینش را از آن منزه سازد، درهای ذلت و رسوایی را در دنیا به روی خود گشوده است و در قیامت خوارتر و رسواتر خواهد بود و بزرگترین خیانت، خیانت به ملت است و رسواترین تقلب، تقلب نسبت به پیشوایان و مسلمین است».
وی افزود: اگر چنان‌چه باب فریب و خیانت و بی‌وفایی در امر حکومت و ادامه امور باز شود، هر پستی و زشتی مجاز می‌شود، چنان که معاویه اساس خود را بر آن قرار داده بود و امام علی(ع) در این باره فرمود «به خدا قسم معاویه از من سیاست‌مدارتر نیست، اما شیوه او خیانت و پیمان‌شکنی و گنهکاری است. اگر خیانت و پیمان‌شکنی ناپسند و ناشایست نبود من سیاست‌مدارترین مردم بودم، اما هر خیانت و پیمان شکنی گناهی است، و هر گناهی یک نوع کفر است».
میرعمادی با شااره به این‌که «در قیامت هر خائن و پیمان‌شکنی پرچم خاصی دارد که بدان وسیله شناخته می‌شود»، تصریح کرد: بنابراین زشت‌ترین نوع خیانت، خیانت مسئولان و کارگزاران حکومت است که هرگاه آنان جرأت بر خیانت پیدا کنند، مردم به مراتب نسبت به خیانت جری‌تر می‌شوند.