مترونیدازول چیست ؟
مترونیدازول metronidazole با نام تجاری Flagyl یک آنتی بیوتیک است٬ که برای درمان عفونتهای باکتریایی واژن، معده، پوست، مفاصل و دستگاه تنفسی و همینطور عفونت ادراری استفاده می شود.
مترونیدازول برای برای درمان عفونت قارچی واژن نیست . رجوع کنید به (واژن و بیماری های آن را بشناسیم)
این دارو فقط با تجویز پزشک شما در دسترس می باشد.
توضیحات دارو
نام ژنریک: مترونیدازول (metronidazole)
نام تجاری: Flagyl, Flagyl 375, Flagyl ER, Flagyl I.V. RTU, Metro I.V., Protostat, Flagyl I.V., Metryl
کلاس درمانی: آنتی بیوتیک
کلاس شیمی: نیتروایمیدازولها
اشکال دارویی:
Tab: 250mg
Infu: 5mg/ml -100ml
Oral susp: 125mg/5ml – as Benzoate
موارد مصرف مترونیدازول:
عفونتهای بیهـوازی شامل آبسههای شکمی و کبدی , پریتونیت، عفونتهای پوستی، عفونتهای مربوط به دستگاه تناسلی زنان، عفونتهای زایمانی، سپتیسمی باکتریال، عفونتهای استخوان و مفاصل، مننژیت و آبسههای معرب، پنومونی ,اندوکاردیت، به عنوان پروفیلاکسی قبل ,بعد از عمل .
مصارف جانبی :بیماریکرون ، انسفالوپاتی کبدی ، کاهش میزان عفونت در جراحـیهای شکـمی و ژنـیکولوژیک، نـئوپلاسـمهای بـدخیم، اولسرپپتیک، بیماریهای پوستی ،تریپانوزوما آفریقایـی.
دلایل تجویز و استفاده از قرص مترونیدازول
“مترونیدازول” برای از بین بردن باکتری ها و میکروارگانیسم ها که باعث عفونت در دستگاه تولید مثل، دستگاه گوارش، پوست، واژن و سایر قسمت های بدن هستند، تجویز و مصرف می شود. همچنین این دارو به همراه داروی ضد زخم برای درمان بعضی از انواع زخم های معده مورد استفاده قرار می گیرد.
قرص مترونیدازول را چگونه مصرف کنیم؟
برای پیشگیری از ناراحتی معده، بهتر است این دارو را به همراه غذا و یا یک لیوان پر آب و یا شیر مصرف نمود.
مقدار مورد استفاده بسته به بیماری شما، نوع عفونت و یا واکنش شما به درمان متغییر می باشد.
توجه نمایید که تا زمانیکه مقدار تجویز شده توسط پزشک پایان نیافته است،
به مصرف این دارو ادامه دهید، حتی اگر عفونت از بین برود.
در صورت فراموش کردن مصرف مترونیدازول چه کنیم؟
اگر یکی از نوبت های مصرفی داروی خود را از دست داده و یا فراموش کردید،
به محض یادآوری مصرف نمایید. بااینحال، اگر زمان مصرف نوبت بعد بود،
این نوبت را رد کرده و همزمان دو قرص مصرف ننمایید.
این دارو را دور از دسترس کودکان خود و در بسته بندی آن نگه داری نمایید.
دمای اتاق برای این دارو مناسب بوده و از را از رطوبت و گرمای زیاد به دور نگه دارید.
مصرف مترونیدازول در دوران بارداری و شیردهی
FDA رده بندی بارداری : گروه B
مشخص نیست که این دارو برای کودک شما مضر باشد٬ اما اگر باردار هستید یا قصد بچه دار شدن را دارید حتما در استفاده از این دارو با پزشک خود مشورت نمایید.
اگر شما در حین مصرف دارو٬ باردار شدید٬ هرگز به صورت سرخود مصرف این دارو را قطع نکنید و درباره قطع مصرف دارو حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید
هنوز معلوم نیست که آیا این دارو از طریق خون به شیر مادر وارد می شود و یا می تواند به کودک شیرخوار آسیب برساند. اما اگر شما نوزاد شیرخوار دارید حتما پزشک خود را در مصرف این دارو مطلع سازید.
عوارض جانبی مترونیدازول
شایعترین: حالت تهوع (در مصرف فرم خوراکی)، در فرم تزریقی، حالت تهوع، استفراغ، دلدرد، طعم فلز در دهان، و اسهال. در فرم موضعی، قرمزی گذر راه خشکی خفیف، احساس سوزش و تحـریک موضعی، اشکریزش در صورت مصرف بر اطراف چشم.
مهمترین: کولیت با غشای کاذب (فرم خوراکی و داخل مهبلی)، پانکراتیت، نـوروپاتی مـحیطی (رفـع درصورت قطع دارو)،
فرم خوراکی: سرگیجه، احساس عدم تعامل، آتاکسی، منگی، بیقراری، افسردگی، ضعف و بیخوابی.
فرم تزریقی: سردرد، احساس عدم تعادل، سرگیجه، سنکوپ، آتاکسی و منگی، لکوپنی و ترومبوسیتوپنی گذرای خفیف وگاهی آپلازی مغز استخوان. عوارض دیگر ناشی از مصرف فرم خوراکـی: احساس سوزش و درد پیشابراه، سوزش ادرار، سیستیت، پرادراری، عدم کنترل ادرار، احساس فشار در لگن، خشکی ناحیه ولو و واژن، مقاربت دردناک و کاهش تمایلات جنسی، تیرهشدن ادرار، واکنشهای حساسیتی شـامل کـهیر، خارش، راش، برافروختگی، احتقان بینی، تب و درد مفاصل، صافشدن موج T در ECG ، ترومبوفلبیت در فرم تزریقی
سایر عوارض مترونیدازول: یبوست، زبان پرزدار، گلوسیت و استوماتیت، پیوری، کاهش میل جنسی، دیسپارونی، ادم، عفونت ثانوی قارچی یا باکتریایی، ژنیکوماستی.
تداخلات دارویی مترونیدازول
دارویی:
– مصرف همزمان با داروهای ضدانعقاد خوراکـی، تشدید اثر این داروها و طولانیشدن PT
– در مصرف هـم زمان الکل بروز واکنشهای شبه دیسولفیرام شـامل بـرافـروختگی، سـردرد، حـالت تــهوع، استفراغ، دلدرد و تعریق زیاد؛
– بروز سایکوز و منگی در مصرف دیسولفیرام (توصیه شده به حداقل ٢ هفته فاصل بین قطع دیسولفیرام و شروع مترونیدازول)؛
– کاهش نـیمه عـمر در مـصرف هـمزمان بـا فنوباربیتال؛
– مصرف با احتیاط و کنترل مرتب غلظت سرمی لیتیم در تجویز مترونیدازول برای بیمارانی که از قبل لیتیم مصرف میکردهاند.
– نوتروپنی گذرا در مصرف فلوئوراوراسیل یا آزاتیوپرین؛
– احـتمال افزایش نیمه عمر پلاسمایی در مصرف همزمان سایمتیدین.
آزمایشگاهی:
– تداخل عمل با سنجش غلظـت سرمـی ALT , AST , LDH تریگلیسیرید یاگلوکز با روش کاهش جذب پرتو فرابنفش در اثر اکسیدشدن NADH به NAD .
موارد منع مصرف مترونیدازول و احتیاط:
منع مصرف: دیسکرازیهای خونی، بیماری فعال CNS ، سه ماهه اول بارداری، زمان شیردهی.
احتیاط: سه ماهه دوم و سوم بارداری، الکلیسم، بیماری کبدی.
مسمومیت و درمان مترونیدازول:
علایم: تهوع، استفراغ، آتاکسی و اثرات سمی عصبی
درمان: علامتی و حمایتی
نکات مهم قبل از مصرف دارو
برای اینکه مطمئن شوید این دارو برای شما بی خطر است٬ در مورد سابقه ها و حساسیت های زیر حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید :
بیماری کبدی.
معده یا بیماری روده مانند بیماری کرون.
یک اختلال همراه خون مانند کم خونی (کمبود سلول های قرمز خون) و یا لکوپنی (عدم وجود سلول های سفید خون)؛
صرع یا تشنج های دیگر،
اختلالات عصبی.
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:
– شمارشکامل سلولی همراه با شمارش افتراقی WBC قبل، حین و بعد از درمان؛
– قطع مصرف در صورت بروز عوارض سمی عصبی؛
– تزریق وریدی بـا احـتیاط در افـراد مسـتعد ورم، یـا مـصرفکننده کورتیکواستروئید یا مبتلا بهCHF
– آزمایش مدفوع تا سه ماه پس از قطع درمان در بیمار آمیبیازی؛
– مصرف با معده خالی یک ساعت قبل یا ٢ ساعت بعد از غذا؛
– پرهیز از مصرف وریـدی بـه شکـل بولوس؛
– غلظت نهایی محلول تزریقی 8mg در هر سیسی باشد؛
– افزودن 5meq بـیکربنات سدیم به ازاء هر 500mg مترونیدازول جهـت خنثیسازی برای انفوزیون وریـدی؛
– تـزریق وریـدی آهسـته و در حداقل یک ساعت؛
– عدم استفاده از ظروف یا وسایل آلومینیومی حین آمـادهسازی تـا تـزریق دارو؛
– ایجاد رسوب در دمای یخچال؛
– استفاده از محلول آماده شده ظـرف ٢٤ سـاعت؛
– پـرهیز از مخلوطکردن سایر داروها با انفوزیون وریدی؛
– پرهیز از دو برابرکردن دوز در مواقع فراموشی دوز قبلی؛
– درمان مشابه در همسر خانم تحت درمان با مترونیدازول جهـت تریکوموناس یا توصیه به عدم مقاربت یا استفاده ازکاندوم؛
– پرهیز از مصرف الکل تا ٤٨ ساعت بعد از قطع درمان؛
– تـیرهشدن ادرار بـه رنگ قرمز -قهوهای؛
– مراجعه به پزشک در صورت علایم عفونت ثانویه به ویژه باکاندیدا
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
دارای خاصیت باکتریسیدی، نحوه اثر از طریق تولید مادهای از نیتروردوکتازها، باکتریائی احیا شده که بـا DNA باکتری تداخل میکند. جذب خوراکـی خوب، اوج غلظت پلاسمایی دوزهـای ٢٥٠ و ٥٠٠ بـه ترتیب ٥ و ١٠ میکروگرم در میلیلیتر در ٢-ا ساعت بعد. توزیع بافتیگسترده، متابولیسمکبدی، نیمه عمر ٨ ساعت متابولیت فعال دارو، متابولیت هیدروکسی است با نیمه عمر طولانی، دفع بیشترکلیوی و قسمتی مدفوعی.