نکات ساده ای وجود دارند که می توانند به بهتر خوابیدن شما در طول بارداری کمک کنند. خوابیدن به مدت طولانی در این وضعیت اصلا توصیه نمی شود. زیرا ممکن است جریان خون شما را تحت تاثیر قرار داده که برای جنین خطرناک می باشد. متخصصان به بانوان باردار توصیه می‌کنند که از خوابیدن بر روی شکم در سه ماهه دوم و سوم بارداری پرهیز کنند. در این دوره جنین شما به سرعت در حال رشد می باشد و ممکن است بر روی بزرگ سیاهرگ زیرین شما فشار بیاورد. این سیاهرگ، خون بدون اکسیژن را از قسمت های پائینی بدن به سمت قلب هدایت می کند.
آیا خوابیدن روی شکم در دوران بارداری مجاز است؟
بارداری دورانی است که با آغاز ان تمامی جوانب زندگی شما دچار دگرگونی های اساسی خواهد شد. وقتی در مسیر مادر شدن قرار گرفته اید مجبور خواهید بود که به مرور بسیاری از عادات خود را تغییر دهید، از سبک غذا خوردن گرفته تا خوابیدن و ... اگر تاکنون عادت به خوابیدن بر روی شکم خود داشتید، اکنون لازم است که اطلاعات کافی در مورد خوابیدن دمر در هر یک از سه ماهه های بارداری را کسب کنید.
خوابیدن روی شکم در سه ماهه اول بارداری
به عنوان یک مادر آگاه احتمالا می دانید که ماه اول بارداری، حساس ترین بخش آن است. زیرا تمامی ارگان ها و اندام های بدن جنین در این مرحله تشکیل شده و تا پایان آن به حدی از تکامل خواهند رسید. مادران باردار می دانند که با توجه به حساسیت این دوران باید بیش از پیش مراقب سلامتی خود و جنین بوده و به ریزترین نکات نیز توجه لازم را داشته باشند.
یکی از نکات ضروری که در هنگام بارداری باید به آن توجه داشته باشید، پوزیشن های مربوط به خوابیدن در هر یک از سه ماهه های بارداری است.
شاید بر اساس عاداتی که پیش از بارداری داشته اید، تمایل داشته باشید که در ماه های اول بارداری نیز بر روی شکم و یا اصطلاحا دمر بخوابید. در سه ماهه اول بارداری رحم هنوز در درون لگن قرار داشته و رشد جنین به مرحله ای نرسیده است که رحم از درون لگن استخوانی خارج شود. بنابراین خوابیدن روی شکم در ماههای اول بارداری و یا همان سه ماهه اول بارداری هیچ خطری برای جنین شما ایجاد نمی کند.
خوابیدن روی شکم در سه ماهه دوم بارداری
گرچه در سه ماهه دوم بارداری معمولا به شکل چشمگیری ناخوشی های موجود در سه ماهه اول فروکش می کنند و بدن شما خود را با شرایط جدید تطبیق می دهد، اما همچنان جنین شما به سرعت در حال رشد است و رشد روزافزون او سبب خواهد شد که رحم شما از درون لگن استخوانی خارج شده و منجر به برجسته شدن شکمتان شود.
خوابیدن بر روی شکم از شروع سه ماهه دوم بارداری به بعد توصیه نمی شود. زیرا در این زمان شکم شما شروع به بزرگ شدن می کند و خوابیدن به صورت دمر می تواند سبب تحت فشار قرار گرفتن احشای شکمی شود. بعلاوه تغییرات هورمونی ناشی از بارداری بر روی استخوان ها و مفاصل تان تاثیرات فراوانی گذاشته که شما را ملزم می کنند که بیش از پیش از آنها مراقبت و حمایت کنید. خوابیدن دمر در این زمان به علت انکه حمایت کافی از عضلات، مفاصل و استخوان های کمر را به عمل نمی آورد، به هیچ وجه توصیه نشده و شما را مستعد ابتلا به کمر درد های شدید خواهد کرد. لازم به ذکر است که خوابیدن بر روی شکم در سه ماهه دوم بارداری می تواند منجر به تشدید عارضه سوزش سر دل ناشی از بازگشت اسید معده به مری شود.
خوابیدن بر روی شکم در سه ماه سوم بارداری
در این زمان آنقدر شکم شما بزرگ شده است که خودتان نمی توانید بر روی آن بخوابید و اگر یکباره در هنگام خواب به صورت غیر ارادی در این وضعیت قرار بگیرید، ناخود اگاه تحت فشار قرار گرفتن احشای شکمی، رحم و جنین را احساس خواهید کرد.
در این زمان بهترین پوزیشن برای خوابیدن مادر به سمت پهلوها و ترجیحا پهلوی چپ است. در این حالت بهترین خون رسانی به جنین انجام شده، از ایجاد ورم در پاها و اندام های تحتانی مادر جلوگیری می شود و بازگشت خون به قلب مادر به خوبی انجام خواهد شد.
نکاتی در مورد داشتن خواب راحت تر در بارداری
بهترین گزینه برای استراحت کردن و خوابیدن در طول بارداری، خوابیدن به پهلو می باشد. خوابیدن به پهلو باعث می‌شود، جریان خون و مواد غذایی به راحتی به سمت جنین هدایت شود، که این امر به جنین شما کمک می کند رشد بهتری داشته باشد.
اگر همچنان در تخت خواب در حال غلت زدن می باشید و نمی توانید موقعیت راحتی را برای خوابیدن پیدا کنید، بهتر است موارد زیر را رعایت کنید تا خواب خوبی داشته باشید:
- می توانید در قسمت هایی از تخت که احتیاج به حمایت و پشتی دارید، از بالش ها و کوسن های مختلف برای خوابیدن هرچه راحت تر استفاده کنید.
- سعی کنید قبل از خوابیدن، چند دقیقه آرام در جایی بنشینید. ریلکس کردن می‌تواند شما را برای یک خواب راحت آماده کند.
- اگر نمی‌توانید راحت بخوابید، به یک موزیک آرامش بخش گوش دهید.
- حمام آب گرم قبل از خواب می تواند ایده بسیار خوبی باشد. حمام آب گرم اعصاب متشنج شما را آرام کرده و به بهتر خوابیدن شما کمک می کند.
- از همسر خود بخواهید که شما را ماساژ دهد. ماساژ دادن به صورت آرام و یکنواخت می تواند باعث خواب راحت شما شود. از او بخواهید نه تنها نقاط مخصوصی از بدن، بلکه تمام بدن شما را به آرامی ماساژ دهد.
- سعی کنید ساعت خواب منظمی داشته باشید. منظم بودن ساعت خواب می‌تواند باعث خواب سریع و آرامشبخش شود.
اگر به خوابیدن بر روی شکم عادت دارید، سعی کنید که از اوایل بارداری این عادت خود را تغییر داده و به پهلو بخوابید. این کار باعث می شود تا آخر دوره بارداری خواب راحتی داشته باشید.
این که به شما می‌گوییم که طی بارداری بر روی شکم نخوابید، به این معنی هم نیست که می‌توانید به پشت بخوابید. متخصصان معتقدند که خوابیدن بر روی پشت در طول بارداری نیز چندان مناسب نمی باشد. مطالعات نشان می‌دهد خوابیدن بر روی پشت مخصوصا به صورت طولانی مدت، جریان خون شما را محدود کرده و مانع از رسیدن مواد غذایی به جنین می شود. بعلاوه خوابیدن به پشت ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع و سرگیجه در شما شود.
عوارض خوابیدن روی شکم در دوران بارداری
بارداری به عنوان تجربه ای در تغییر کردن عادت های زندگی خانم ها در نظر گرفته می شود. شما ممکن است همیشه عادت داشته باشید که بر روی شکم بخوابید، ولی ناگهان با شروع بارداری و بزرگ شدن شکمتان دیگر نمی توانید همانند گذشته در موقعیت همیشگی و مطلوب خود بخوابید. همچنین ممکن است در تک تک روزهای دوره سه ماهه اول بارداری تان، مجبور به استفاده مداوم از سرویس بهداشتی باشید و یا اینکه هر روز صبح بعد از بیدار شدن، دچار حالت تهوع صبحگاهی شوید.
اولا این مشکلات تنها چند ماه ادامه خواهند داشت و به مرور و گذشتن هفته 16 بسیاری از این عارضه ها فروکش می کنند، زیرا بدن شما بعد از این سه ماهه اول بارداری به تدریج با عوارض ناشی از بارداری تطابق پیدا خواهد کرد. ثانیا با افزایش دانش و آگاهی در مورد بارداری، می توانید بر ترسهای خود غلبه کنید. سعی کنید همیشه افکار مثبت داشته باشید. در اینجا به بررسی هر آنچه که باید در مورد خوابیدن بر روی شکم در دوران بارداری و عوارض آن بدانید، می‌پردازیم.
خوابیدن روی شکم در دوران بارداری چه عوارض و خطراتی دارد؟
خوابیدن روی شکم برای مادر باردار خصوصا در سه ماهه دوم و سوم به هیچ وجه توصیه نمی شود. این پوزیشن خطراتی را برای مادر و جنین به دنبال خواهد داشت که در ادامه به مهم ترین آنها اشاره می کنیم:
- در دوران بارداری تغییرات هورمونی سبب تضعیف و شل شدن مفاصل شما می شود. اگر به هر طریق سعی به دمر خوابیدن در طول این دوران بکنید، به احتمال زیاد با گذشت زمان یک کمر درد طاقت فرسا در انتظار شما خواهد بود.
- خوابیدن بر روی شکم سبب می شود که ستون فقرات و گردن شما انحنای مناسبی نداشته باشد. این مساله می تواند رباط ها و عضلات اطراف مهره ها را تحت تاثیر قرار داده و به مرور سبب بد شکلی و بروز دردها و گرفتگی های عضلانی شود.
- پستان ها در دوران بارداری بسیار حساس می شوند زیرا در روند آماده شدن برای دوران شیردهی بافت غددی موجود در آنها با سرعت تکثیر می یابد تا آلوئول های شیری بالغی را ایجاد کند. خوابیدن بر روی شکم و معده می تواند منجر به تحت فشار قرار گرفتن انها و ایجاد درد و در نهایت مختل شدن خواب راحت شما گردد.
- گرچه در هنگام بزرگ شدن شکم خوابیدن بر روی شکم تقریبا غیر ممکن می شود، اما اگر همچنان به انجام این کار اصرار دارید، بهتر است بدانید که علاوه بر تحت فشار قرار دادن جنین، وارد شدن فشار بیش از حد به احشای شکمی خصوصا عروق بزرگ، جریان خون در آنها را با اختلال مواجه می کند به این ترتیب خون و اکسیژن کافی به جنین نخواهد رسید.
- جریان خون ناکافی به سمت جنین، رشد نامناسب و وزن کم هنگام تولد را به دنبال خواهد داشت.
اگر تا کنون به دمر خوابیدن عادت داشته اید و اکنون که از خطرات آن آگاه شده اید قصد ترک این عادت خود حداقل برای دوران بارداری را دارید، پیشنهاد می کنیم که برای داشتن یک خواب راحت استفاده از بالش های بارداری را امتحان کنید.
آیا خوابیدن بر روی شکم سبب سقط جنین می شود؟
شاید یکی از عادت های روزمره شما دمر خوابیدن باشد و حال که باردار هستید نگران باشید که مبادا این پوزیشن خواب سبب فشار آمدن بر روی جنین و سقط گردد.
در این مورد باید به شما بگوییم که در ماه های اول بارداری جنین که در درون رحم قرار دارد توسط لگن استخوانی حمایت می شود. درحقیقت در طی روند رشد جنین، بالاترین نقطه رحم در هفته 20 ام به ناف می رسد و از آن به بعد شکم شروع به برجسته شدن می کند.
بنابراین شما می توانید که در سه ماهه اول بدون هیچگونه نگرانی از آسیب به سلامتی جنین به صورت دمر بخوابید. اما به یاد داشته باشید که در این زمان بدن شما به شدت دستخوش تغییرات هورمونی ناشی از بارداری شده است. یکی از عوارض این تغییرات شل شدن و دردناک شدن مفاصل، خصوصا در ناحیه لگن و مهره ها است. بنابراین با توجه به وضعیت قرارگیری بد کمر و لگن در هنگام دمر خوابیدن، این پوزیشن شما را به شدت مستعد کمر درد و دردهای شدید لگنی در سه ماهه دوم و سوم خواهد کرد.
با گذر زمان، شکم شما هر روز برجسته تر و بزرگ تر خواهد شد، به مرور مفاصل شل تر و دردناک تر می شوند به این ترتیب خواه ناخواه امکان خوابیدن بر روی شکم با یک شکم بزرگ و برجسته وجود نخواهد داشت. به همین دلیل توصیه می شود که هر چه زود تر به پوزیشن های خواب مناسب با دوران بارداری عادت کنید.
جنین شما در داخل رحم درون یک کیسه پر از مایع یا همان کیسه آب قرار دارد. آن کیسه، به کمک پرده های اطراف جنین و نیز رحم عضلانی به عنوان ضربه گیر عمل کرده و مانع از سقط جنین در موارد خوابیدن های ناگهانی در هنگام خواب بر روی شکم می شوند.
مطالعه بیشتر:
1- خوابیدن زیاد و خواب دیدن مادر در بارداری چه تاثیری بر جنین دارد؟