باردارید و احساس درد و فشار روی مثانه دارید؟ آیا درد مثانه در بارداری شما را ناراحت کرده و باعث نگرانی شما شده است؟ در این مقاله به درد مثانه در دوران بارداری اشاره می‌کنیم که یکی از شایع ترین مشکلات این دوران است و خواهیم گفت که اگر دچار درد مثانه در بارداری شدید چه کاری باید انجام دهید.
مثانه در دروان بارداری چه تغییری میکند؟
مثانه یکی از آسیب پذیرترین ارگان‌ها در دوران بارداری است که طی نه ماه بارداری دچار تغییرات بیشماری میشود. کلیه‌ها با آغاز بارداری به دلیل ترشح هورمون‌ها منبسط میشوند و این موضوع باعث تولید بیش از حد ادرار و فشار بیشتر به مثانه خواهد شد. علاوه بر این، جنین در طول بارداری هر روز به رشد خود ادامه میدهد و فشار بیشتری روی اندام‌های تحتانی وارد میشود.
در اینجا نگاهی دقیق تر به چگونگی وقوع این تغییرات در طول بارداری می‌اندازیم:
• سه ماهه اول:
تکرر ادرار اغلب یکی از اولین علایم بارداری است. از لحظه لقاح، میزان ترشح هورمون‌ها در کلیه‌ها افزایش یافته و تولید ادرار بیشتر میشود.
علاوه بر این، رحم حتی قبل از آنکه جنین شروع به رشد کند بزرگ میشود و این فشار اضافی از رحم بر مثانه باعث احساس تکرر ادرار و درد مثانه در اوایل بارداری خواهد شد
• سه ماهه دوم:
به طور معمول ،در سه ماهه دوم همه چیز تمایل به کند شدن دارد. رحم هنوز در حال رشد و جنین هنوز در حال پیشرفت است. اما در سه ماهه دوم به مرور با کاهش حس تهوع صبحگاهی اوضاع آرام تر میشود. همین مسئله در مورد کاهش تولید ادرار و فشار بر مثانه هم صادق است.
• سه ماهه سوم:
بعد از استراحتی کوتاه در سه ماهه دوم، با ورود به سه ماهه سوم بارداری درد و فشار دوباره آغاز میشود. جنین حالا بزرگترشده و فشار بیشتری به لگن و مثانه وارد میکند. این فشار هنگام شب و در حالت درازکش بدتر هم میشود. برای پیشگیری سعی کنید در طول روز مایعات بیشتری مصرف کنید زیرا در دوران بارداری دریافت مایعات اهمیت بالایی دارد و در عوض مصرف مایعات چند ساعت قبل از خواب را کاهش دهید
درد مثانه در بارداری نشانه چیست؟
برخی از مادران نه تنها احساس فشار بر مثانه دارند بلکه درد حس می‌کنند. گاه دلیل آن فشار جنین بر مثانه است اما غیر از آن چند مورد دیگر هم می‌‌تواند باعث درد در مثانه در دوران بارداری شود.
• افزایش تولید ادرار:
ساده ترین علت درد مثانه در بارداری فشار بر مثانه و افزایش حجم ادرار است. در دوران بارداری تولید هورمون‌ها افزایش یافته و این موضوع باعث افزایش حجم و سرعت جریان خون در بدن میشود. از سوی دیگر ممکن است دلیل درد مثانه در بارداری افزایش حجم خون باشد. در دوران بارداری میزان گردش خون تا 50 درصد افزایش می‌‌یابد. کلیه‌ها باید مایعات اضافی ناشی از این جریان خون را پردازش کنند، که این موضوع منجر به پر شدن سریع تر مثانه و نیاز مکرر به ادرار کردن میشود
درد مثانه در بارداری معمولاً در ماه‌های آخر که رحم فضای زیادی را اشغال کرده، بیشترحس میشود. قبل از بارداری، رحم به اندازه یک پرتقال است اما طی نه ماه حاملگی، به اندازه یک هندوانه رشد میکند. فشاری را تصور کنید که رحم پر از مایع آمنیوتیک به علاوه جنینی که به سرعت در حال رشد است، روی مثانه می‌آورد.
برای برطرف شدن درد شدید مثانه در بارداری چه کنیم؟
فشار مداوم روی مثانه می‌‌تواند بسیار تحریک کننده و دردناک باشد، به خصوص در ماه‌های آخر! برای کاهش حجم ادرار از نوشیدنی‌های خاصی مانند قهوه، سودا و آب میوه خودداری کنید یا میزان مصرف را به حداقل برسانید. نوشیدنی‌هایی از این نوع به عنوان مدر شناخته میشوند و باعث افزایش تولید ادرار خواهند شد. با این حال، هرگز میزان مصرف آب خود را کاهش ندهید. بارداری بدن را مستعد کمبود آب بدن میکند و این مسئله می‌‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای مادر باردار و جنینش شود. حتماً هر روز 8 تا 10 لیوان آب بنوشید.
در هر بار اجابت مزاج مثانه را کامل خالی کنید و هرگز ادرار خود را نگه ندارید و به موقع به توالت بروید.
• عفونت ادراری (UTI)
عفونت ادراری از دلیل شایع درد مثانه در بارداری است که در نتیجه التهاب باکتریایی در مجاری ادراری است بروز میکند.
عفونت ادراری در هر زمان دیگری غیر از بارداری هم ممکن است رخ دهد، با این حال، بین هفته ششم و 24 بارداری رایج است. این حالت عموماً به دلیل افزایش فشار رحم بر مثانه و انسداد جریان ادرار از مثانه به مجاری ادراری و در نتیجه به دام افتادن ادرار است که سبب بروز عفونت میشود.
به طور کلی، در دوران بارداری عفونت ادراری به دلیل وجود باکتری‌های خوش خیم به نام اشریشیا کلی رخ میدهد. با این وجود، بعضی اوقات عفونت می‌‌تواند ناشی از باکتری به نام گروه B استرپ (GBS) یا بیماری به نام پیلونفریت باشد.
این دست از باکتری‌ها باعث شدیدتر شدن علایم عفونت ادراری میشوند. افراد مبتلا در دوران بارداری و زایمان به آنتی بیوتیک خوراکی و داخل وریدی نیاز دارند. در صورت عدم درمان سلامت مادر و جنین به خطر می‌افتد.
پیلونفریت یک التهاب حاد کلیه است ک به دنبال عفونت ادراری رخ میدهد. این وضعیت همچنین نیاز به درمان فشرده دارد، وگرنه می‌‌تواند منجر به سپسیس یا نارسایی کلیه شود.
اگر پزشک ابتلا به عفونت ادراری را در دوران بارداری تشحیص دهد یا به آن مشکوک باشد برای انتخاب نوع درمان یک سری آزمایش تجویز خواهد کرد.
علائم عفونت ادراری شامل:
• سوزش یا درد هنگام ادرار کردن.
• افزایش نیاز به ادرار و احساس فوریت.
• مشاهده مخاط یا خون در ادرار.
• گرفتگی یا درد زیر ناف.
• علائم تب - از جمله لرز و عرق.
اگر عفونت ادراری را درمان نکنید، ممکن است منجر به عفونت کلیه شود. این موضوع با کمردرد، لرز، حالت تهوع و تب همراه است. عفونت کلیه درمان نشده در نهایت می‌‌تواند باعث زایمان زودرس یا کم وزنی نوزاد هنگام تولد شود حتی ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد.
درمان عفونت ادراری در دوران بارداری
عفونت ادراری معمولا با یک دوره سه تا هفت روزه آنتی بیوتیک درمان میشود. دارو تا زمانی که طبق تجویز مصرف شود برای مادر و جنین بی خطر است. در صورت عدم وجود علائم طی سه تا چهار روز میتوان دوره را به پایان رساند اما قبل از آن با پزشک خود مشورت کنید.اگر شروع به تب، لرز، عرق و حالت تهوع کردید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
رفلاکس یا برگشت ادرار به مثانه
رفلاکس ادرار بیماری شایعی است که در دوران بارداری رخ میدهد. این بیماری مانع از تخلیه کامل مثانه و بروز انسداد ادراری میشود که دلیل آن رشد رحم و ممانعت از جریان طبیعی ادرار است. این احتمال وجود دارد که رفلاکس ادراری باعث ایجاد عفونت ادراری و بالعکس شود و به همین دلیل آزمایش مرتب ادرار لازم است.
علائم رفلاکس ادراری
• عدم توانایی در ادرار کردن.
• احساس نیاز فوری، اما دردناک به ادرار کردن.
• درد در قسمت تحتانی شکم.
• نفخ در زیر شکم.
• افزایش انقباضات یا گرفتگی (سه ماهه دوم یا سوم).
پزشکان معمولاً با معاینه جسمی و اندازه گیری باقیمانده و رفلاکس ادرار به کمک سونوگرافی بیماری را تشخیص می‌دهند.
درمان رفلاکس ادراری
برای درمان از داروهای ضد باکتریایی مانند سفالکسین، نیتروفورانتوئین یا تری متوپریم و سولفامتوکسازول استفاده میشود. مداخله و درمان زودرس لازم است زیرا بدون درمان احتمال آسیب به کلیه و مثانه وجود دارد.
راه های دیگر برای کاهش درد مثانه در بارداری
اگر دچار عفونت ادراری یا رفلاکس ادرار هستید تنها راه درمان مصرف داروهای تجویزی است. در سایر موارد که درد تنها ناشی از بارداری است کمربند بارداری ابزار مفید و موثری برای حمایت از شکم در حال رشد است و با بالا بردن و رفع افتادگی شکم مقداری از فشار روی مثانه را می‌‌گیرد.
مطالعه بیشتر:
1- تاثیر عفونت ادراری در بارداری بر جنین چیست؟
2- آیا عفونت ادراری در دوران بارداری خطرناک است؟