مثانه عضوی توخالی در ناحیه لگن است که مخزن نگهداری ادرار است. فشار ایجاد شده در هنگام پر شدن مثانه از ادرار موجب حس نیاز به ادرار می شود. در طی ادرار، ادرار از پیشاب به بیرون می ریزد.
در زنان، دیوار جلویی واژن محافظت کننده مثانه است. این دیوار با افزایش سن و همچنین بارداری و زایمان و جراحی های ناحیه لگن مانند هیسترکتومی ممکن است تضعیف شود. اگر دیوار واژن به میزان زیادی آسیب ببیند، مثانه دچار افتادگی شده و دیگر به میزان کافی توسط دیوار واژن محافظت نمی شود و به درون واژن می افتد. در ادامه این مقاله به بررسی افتادگی مثانه و راه های درمان آن می پردازیم. در ادامه این مقاله به این مبحث می پردازیم. جهت دسترسی به بخشهای مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
فهرست
افتادگی مثانه چیست؟انواع افتادگی مثانهعلل افتادگی مثانهعلائم و نشانه های افتادگی مثانهبرای درمان افتادگی مثانه چه هنگامی باید به پزشک مراجعه کرد؟تشخیص افتادگی مثانهدرمان افتادگی مثانه بدون جراحیچه داروهایی برای درمان افتادگی مثانه به کار می روند؟جراحی افتادگی مثانه چه زمانی لازم است؟عوارض عمل افتادگی مثانههزینه عمل افتادگی مثانهبهبودی پس از عمل افتادگی مثانهآشنایی با درمان های جدید افتادگی مثانهآیا پس از درمان افتادگی مثانه دوباره باید به پزشک مراجعه کرد؟راههای پیشگیری از افتادگی مثانه
در شرایط طبیعی، مثانه توسط عضلات کف لگن محافظت می شود اما هنگامی که این عضلات کشیده شده یا ضعیف شوند، مثانه ممکن است از این لایه عضلات بگذرد و به درون واژن بیفتد. در موارد شدید بیماری، مثانه ممکن است از دهانه واژن بیرون بزند. افتادگی مثانه در زنان رایج است.
انواع افتادگی مثانه
افتادگی مثانه که به آن پرولاپس مثانه یا پایین افتادگی مثانه هم گفته می شود به چهار دسته بر اساس میزان افتادگی مثانه درون واژن تقسیم می شود:
• درجه 1 (خفیف): تنها بخش کوچکی از مثانه درون واژن افتاده است
• درجه 2: مثانه به میزان بیشتری فرو افتاده است و تا نزدیکی دهانه واژن رسیده است.
• درجه 3 (شدید): مثانه از دهانه واژن بیرون زده است.
• درجه 4 (کامل): کل مثانه به طور کامل از واژن بیرون زده است که معمولا همراه با دیگر افتادگی های اندام ناحیه لگن( افتادگی رحم، رکتوسل، انتروسل ) است.
علل افتادگی مثانه
عواملی که معمولا منجر به افتادگی مثانه می شوند، عواملی هستند که موجب ضعیف شدن عضلات کف لگن می شوند که مثانه، پیشاب، رحم و رکتوم را محافظت می کنند. در ادامه به بیان این دلایل می پردازیم:
• بارداری و زایمان طبیعی: این مورد شایع ترین علت افتادگی مثانه است. روند زایمان فشار زیادی را به بافت و عضلات واژن وارد می کند که محافظت کننده مثانه هستند.
• بالا رفتن سن می تواند منجر به تضعیف این عضلات شود.
• یائسگی: استروژن هورمونی است که به حفظ قدرت و سلامت بافت های محافظت کننده واژن کمک می کند و پس از یائسگی دیگر تولید نمی شود.
• سابقه جراحی در ناحیه لگن مانند هیسترکتومی (با روشهای مختلف هیسترکتومی و عوارض آنها آشنا شوید)
• دیگر عواملی که موجب افزایش فشار در ناحیه شکم شده و منجر به افزایش فشار بر روی عضلات کف لگن می شوند و شامل بیماری مزمن انسدادی ریه، چاقی، یبوست و وزنه برداری سنگین هستند.
مقاله مرتبط: از افتادگی رحم و روش های درمان آن چه می دانید؟
علائم و نشانه های افتادگی مثانه
اولین علامتی که زنان دچار افتادگی مثانه معمولا متوجه می شوند، احساس فشار در واژن یا مثانه است.
دیگر علائم افتادگی مثانه شامل موارد زیر هستند:
• احساس ناراحتی یا درد در ناحیه لگن، زیر شکم و در هنگام نشستن
• بیرون زدن بافت از واژن
• ورم قابل لمس واژن
• دشواری در ادرار
• احساس خالی نشدن مثانه درست پس از ادرار
• نشت ادرار در هنگام عطسه یا سرفه
• عفونت مکرر مثانه
• رابطه جنسی دردناک
• بی اختیاری ادرار در حین رابطه جنسی
• کمر درد
در هنگام ابتلا به افتادگی خفیف مثانه ممکن است علائم بالا مشهود نباشند. جهت اطلاع از لیست کاملی از علائم این بیماری مقاله علائم افتادگی مثانه و رحم را برای شما آماده کرده ایم. جهت دسترسی به این مقاله اینجا را کلیک کنید.
برای درمان افتادگی مثانه چه هنگامی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هر فردی که متوجه علائم افتادگی مثانه شود باید به پزشک مراجعه کند. افتادگی مثانه معمولا همراه با افتادگی دیگر اندام های درون لگم مانند افتادگی رحم است. از این رو، درمان به موقع برای ارزیابی و اجتناب از علائم مشکل ساز ناشی از تضعیف بافت و عضلات در واژن توصیه می شود. افتادگی اندام به خودی خود بهبود نمی یابند و ممکن است در طی زمان بدتر شوند. درمان های متعددی برای درمان افتادگی مثانه وجود دارد.
تشخیص افتادگی مثانه
• معاینه اندام تناسلی و ناحیه لگن زنان معمولا برای تشخیص افتادگی مثانه لازم است. علاوه بر این ممکن است از شما خواسته شوند تا سرفه کرده یا خم شوید تا وسعت افتادگی مثانه شما مشخص شود و همچنین معلوم شود که آیا دچار بی اختیاری ادرار هستید یا خیر.
• در موارد با علائم کمتر، ممکن است پزشک انجام سیستوگرافی (عکس برداری از مثانه با اشعه ایکس) را برای شما تجویز کند.
• پس از تشخیص، پزشک اعصاب، عضلات و شدت ادرار را معاینه می کند تا تصمیم به انتخاب روش درمانی بگیرد.
• آزمایش یورودینامیک یا تست عصب مثانه نیز ممکن است تحت نظر پزشک انجام شود. این آزمایش شدت و حجم ادرار درون مثانه را می سنجد و همچنین عملکرد پیشاب را بررسی می کند.
• سیستوسکوپی (نگاه درون مثانه از طریق یک لوله) نیز ممکن است برای تصمیم گیری بر سر روش درمانی انجام شود. سیستوسکوپی معمولا عوارض کمی دارد و برای اکثر افراد قابل تحمل است.
چنانچه شما هم دچار علائم افتادگی مثانه شده اید، پیشنهاد می کنیم قبل از شدت گرفتن بیماری تان به پزشک زنان مراجعه کنید. شما می توانید جهت تعیین وقت معاینه و دریافت اطلاعات بیشتر با شماره 02144463475 تماس حاصل فرمایید.
درمان افتادگی مثانه بدون جراحی
درمان غیر جراحی افتادگی مثانه شامل مدیریت محتاطانه علائم و استفاده از دستگاه های مکانیکی است.
• درمان افتادگی مثانه با ورزش قابل انجام است. تمرینات کگل از درمان های مدیریت افتادگی مثانه هستند. هدف این درمان کاهش علائم، ممانعت از بدتر شدن افتادگی اندام درون لگن و اجتناب از یا به تاخیر انداختن جراحی است.
• درمان یبوست
• کنار گذاشتن دخانیات
• کاهش وزن
• پساری ها به طور رایج در افرادی به کار می روند که قادر به انجام جراحی نیستند یا انجام جراحی برای آنها ضروری نیست. اگر واژن بسیاری عریض یا کوتاه باشد، پساری ممکن است به خوبی جا نیفتد. عوارض پساری شامل فرو رفتن پساری در واژن، درد ناحیه لگن، ترشحات واژن، بی اختیاری اداری، مشکلاتی در حین ادرار کردن و حرکات روده است.
چه داروهایی برای درمان افتادگی مثانه به کار می روند؟
درمان جایگزین هورمونی استروژن می تواند به بدن برای تقویت عضلات درون و حول واژن کمک کند البته مصرف استروژن در افراد مبتلا به سرطان رحم یا سرطان تخمدان ممنوع است. معمولا تخمدان ها پس از یائسگی تولید استروژن را متوقف می کنند و در نتیجه عضلات واژن ضعیف می شوند. در موارد خفیف افتادگی مثانه، استروژن ممکن است برای از بین بردن علائم افتادگی مثانه مانند ضعف عضلات واژن و بی اختیاری ادراری تجویز شود. برای موارد شدیدتر افتادگی مثانه، استروژن درمانی همراه با درمان های دیگر به کار می رود. استروژن را می توان به صورت خوراکی به شکل قرص مصرف کرد یا کرم های حاوی استروژن را به کار برد. کرم تاثیر موضعی دارد و بر کل سیستم بدن تاثیر نمی گذارد از این رو به نسبت قرص خوراکی، داروی بهتری است اما مصرف استروژن به هر شکلی بدون تجویز و نظارت پزشک مجاز نیست. استعمال استروژن در ناحیه واژن و پیشاب به صورت موضعی می تواند در کاهش علائم تکرر ادرار و نیاز فوری به ادرار کردن موثر باشد.
بیشتر بخوانید: آیا افتادگی رحم در دختران هم اتفاق می افتد؟
جراحی افتادگی مثانه چه زمانی لازم است؟
افتادگی های شدید مثانه را نمی توان با پساری یا تمرینات کگل و کاهش وزن مدیریت کرد و معمولا نیاز به جراحی برای حل مشکلات ناشی از موارد شدید این بیماری وجود دارد. بسته به شدت افتادگی مثانه و تاثیر این افتادگی بر دیگر اندام ها، انواع متفاوتی جراحی وجود دارد. جراحی افتادگی مثانه معمولا از طریق واژن انجام می شود و هدف تثبیت مثانه در محل صحیح آن است. افتادگی مثانه با ایجاد برشی در دیواره واژن ترمیم می شود. ناحیه دچار افتادگی ترمیم شده و دیواره واژن برای محافظت از مثانه تقویت می شود که این تقویت با استفاده از بافت های خود فرد یا با استفاده از پیوندهایی انجام می شود که می توانند بیولوژیک (استفاده از دیگر بافت ها) یا مصنوعی (برای مثال مش) باشند. اگر فرد دچار بی اختیاری ادراری باشد این مشکل نیز اصلاح می شود.
بسته به شیوه جراحی، می توان از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده کرد. بیشتر زنان همان روز جراحی مرخص می شوند.
مواد متعددی برای تقویت ضعف عضلات لگن مرتبط با افتادگی مثانه مورد استفاده قرار می گیرند. جراح برای شما مزایا، عوارض و ریسک های بالقوه هر یک از این مواد را توضیح می دهد و همچنین شیوه جراحی را نیز برای قبل از انجام آن توضیح می دهد.
هم اکنون خانم دکتر ذاکرین (جراح و متخصص زنان) این عمل را در بهترین بیمارستانهای تهران و به همراه یک تیم قوی انجام می دهند. چنانچه شما هم نیاز به این عمل دارید می توانید با شماره 02144463475 تماس بگیرید.
عوارض عمل افتادگی مثانه
عوارض عمل افتادگی مثانه شامل موارد زیر هستند:
• خونریزی
• عفونت
• درد
• بی اختیاری ادراری
• برگشت افتادگی مثانه
• مشکلاتی در حین ادرار کردن
• آسیب به مثانه
هزینه عمل افتادگی مثانه
هزینه درمان جراحی افتادگی مثانه بستگی به شیوه اجرایی، مدت بستری در بیمارستان و وجود دیگر بیماری های مرتبط با افتادگی مثانه از جمله افتادگی دیگر اندام لگنی دارد. برای دانستن هزینه دقیق جراحی افتادگی مثانه، می توانید با مراجعه به خانم دکتر ذاکرین و معاینه توسط ایشان از هزینه این جراحی آگاه شوید و همچنین تمام سوالات خود درباره این جراحی را بپرسید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت وقت ویزیت با شماره 02144463475 تماس بگیرید.
بهبودی پس از عمل افتادگی مثانه
پس از انجام جراحی افتادگی رحم، زنان معمولا شش هفته پس از انجام جراحی می توانند کارهای عادی خود را از سر بگیرند.
درمان های جدید افتادگی مثانه
درمان هایی مانند تحریک الکتریکی و بیوفیدبک نیز می توانند برای شناسایی و تقویت عضلات درون لگن به کار روند به ویژه در کسانی که تمرینات تقویت عضلات لگن در آنها موثر نبوده است.
• تحریک الکتریکی: پزشک پروبی را بر روی عضلات مورد نظر در واژن یا در کف لگن قرار می دهد. پروب به دستگاهی متصل است که جریان های الکتریکی کمی را به عضلات منتقل می کند که موجب انقباض عضلات می شوند. این انقباضات موجب تقویت عضلات می شود.
• بیوفدبک: سنسوری برای نظارت بر فعالیت عضله درون واژن و کف لگن به کار می رود. پزشک ممکن است تمریناتی را برای تقویت این عضلات توصیه کند. این تمرینات می تواند به تقویت عضلات برای کاهش و از بین بردن علائم مرتبط با افتادگی مثانه کمک کنند و پزشک می تواند تشخیص دهد که آیا این تمرینات برای عضلات مورد نظر مفید هستند یا خیر.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت وقت ویزیت با شماره 02144463475 تماس بگیرید. در جلسه اول، خانم دکتر ذاکرین طی یک جلسه معاینه، با شما در مورد مزایا و معایب هر یکی از شیوه های درمانی صحبت خواهند کرد و بنا به نظر شما بهترین شیوه درمانی را برایتان برخواهند گزید.
آیا پس از درمان افتادگی مثانه دوباره باید به پزشک مراجعه کرد؟
پس از انجام درمان، بیمار باید به طور مرتب توسط پزشک معاینه شوند تا وضعیت وی مورد بررسی قرار گیرد. برای ممانعت از عفونت، پساری ها بعد از مدت تعیین شده توسط پزشک باید برداشته شده و تمیز شوند.
راههای پیشگیری از افتادگی مثانه
• رژیم غذایی پر فیبر و مصرف روزانه مایعات می تواند به کاهش ریسک ابتلا به یبوست کمک کند که خود یکی از عوامل افتادگی مثانه است.
• در صورت ابتلا به یبوست مزمن باید به پزشک مراجعه کرد تا احتمال افتادگی مثانه کاهش یابد.
• وزنه برداری سنگین نیز با افتادگی مثانه مرتبط است و باید از آن دوری کرد.
• اضافه وزن نیز یکی عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به افتادگی مثانه است. کاهش وزن می تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند.
درمان افتادگی مثانه و انتخاب روش درمانی مهمترین عامل در موفقیت بالا کشیدن مثانه است. ما به شما خانم دکتر ذاکرین را پیشنهاد می دهیم. در صورتی که نیاز به معاینه و توضیحات بیشتر دارید با شماره 02144463475 تماس بگیرید.