امروز مادرم روش غسل کردن را به من یاد خواهد داد.
مادر: دو نوع غسل داریم: غسل ارتماسی و غسل ترتیبی.
فاطمه: غسل ارتماسی چیست؟
مادر: اینکه یک دفعه تمام بدنت را به نیت غسل در آب فرو ببری، البته روشی دیگر برای غسل ارتماسی وجود دارد که در رساله ذکر شده است.
فاطمه: غسل ترتیبی چیست؟
مادر: اینکه به نیت غسل ابتدا تمام سر و گردن سپس بقیه بدن را بشویی و بهتر است که بعد از شستن سر و گردن اول طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشویی، البته رساندن آب به ظاهر گوش‌ها کافی است و لازم نیست آب وارد آن شود.
[و اگر غسل خود را با دوش انجام دهی بعد از شستن سر و گردن از زیر دوش خارج شو ـ هرچند یک لحظه ـ و بعد از آن می‌توانی شستن بقیه بدن را ادامه دهی].
فاطمه: آیا غسل هم شرط هایی دارد؟
مادر: آری، رعایت کردن شرایط وضو در غسل هم لازم است، مانند نیت و طهارت آب و مباح بودن آب و مطلق بودن آب و طهارت اعضای بدن و ترتیب در شستشوی اعضا و شستن اعضا توسط خود شخص در صورت امکان و اینکه هیچ مانعی از استفاده کردن آب وجود نداشته باشد مانند بیماری.
ولی در دو مورد وضو و غسل با یکدیگر تفاوت دارند، از تو می‌خواهم به آن‌ها دقت کنی.
فاطمه: آن دو مورد چه هستند؟
مادر: اول: هنگام غسل لازم نیست که شستن اعضا از بالا به پایین باشد.
دوم: در غسل لازم نیست موالات (پشت سر هم بودن) رعایت شود، برخلاف آنچه در وضو شرط شده است، پس می‌توانی سر و گردنت را بشویی و بعد از گذشت مدتی بقیه بدنت را بشویی هرچند سر و گردنت خشک شده باشند.
البته به این نکته توجه داشته باش که در وضو به هنگام شستن صورت کافی است ظاهر ابروها را بشویی و شستن پوست زیر آن لازم نیست، یا اینکه هنگام مسح سر کافی است قسمت ظاهری مو مسح شود، در حالی که در غسل باید آب را به پوست زیر ابرو و مو برسانی، و مردان هم باید آب را به پوست زیر ریش و سبیل خود برسانند. مطلب بعد اینکه...
فاطمه: مطلب بعد چیست؟
مادر: اینکه غسل جنابت از وضو کفایت می‌کند..
فاطمه: یعنی اگر برای نماز غسل انجام دهم دیگر لازم نیست وضو بگیرم!
مادر: آری، با همان غسل نماز بخوان بدون اینکه وضو بگیری.
فاطمه: اگر زن بخواهد غسل جنابت و غسل حیض و غسل جمعه انجام دهد حکمش چیست؟
مادر: می‌تواند یک غسل به نیت غسل جنابت یا غسل حیض انجام دهد و همان غسل از سایر غسل‌ها کفایت می‌کند. البته غسل جمعه را باید نیت کند هرچند به صورت اجمالی، وگرنه [غسل جنابت و غسلهای دیگر از غسل جمعه کفایت نمی‌کنند].
و در اینجا چند نکته را برایت بازگو می‌کنم که در انجام دادن غسل مفید هستند:
1.
اگر نجاستی بر روی بدنت بود قبل از انجام دادن غسل مطمئن شو که هیچ اثری از آن باقی نمانده باشد.
2.
برای غسل باید هر چیزی که مانع از رسیدن آب به بدن باشد را برطرف کنی مانند: چسب یا لاک ناخن و اگر برطرف کردن آن بسیار سخت یا غیرممکن بود وظیفه تو از غسل به تیمم منتقل می‌شود، ولی اگر آن مانع بر روی اعضای تیمم باشد در این صورت [باید هم غسل و هم تیمم انجام بدهی].
3.
اگر هنگام شستن بدن شک کنی که تمام سر و گردن را شسته‌ای یا نه، در این صورت [لازم است] بازگردی و مقدار مشکوک را بشویی و غسل را ادامه دهی.
فاطمه: غسل جنابت و حیض و نفاس و استحاضه و غسل میت و مس میت، این‌ها همه غسلهای واجب هستند، آیا غسلهای دیگری هم داریم؟
مادر: آری، ولی آن‌ها غسلهای مستحب هستند از قبیل:
الف: غسل جمعه، و این غسل یکی از مستحباتی است که بر آن تأکید شده است و وقت آن از طلوع فجر (اذان صبح) تا غروب آفتاب روز جمعه می‌باشد، و بهتر است نزدیک ظهر به‌جا آورده شود.
ب: غسل احرام.
ج: غسل روز عید فطر و عید قربان، و وقت آن از طلوع فجر تا غروب آفتاب است و بهتر است قبل از نماز عید به‌جا آورده شود.
د: غسل روز هشتم و نهم ذی‌حجه، و بهتر است غسل روز نهم هنگام اذان ظهر باشد.
هـ: غسل شب اول و شب هفدهم و شب نوزدهم و شب بیست و یکم و شب بیست و سوم و شب بیست و چهارم از ماه مبارک رمضان.
و: غسل استخاره.
ز: غسل برای استسقاء.
ح: غسل وارد شدن به مکه.
ط: غسل زیارت خانه کعبه.
ی: غسل وارد شدن به مسجد پیغمبر (صلی الله علیه و آله).
و تمامی این غسل‌ها از وضو کفایت می‌کنند.
البته غسلهای مستحب دیگری هم داریم که به خاطر کمبود وقت آن‌ها را ذکر نمی‌کنم بعضی از آن‌ها که استحبابشان ثابت شده از وضو کفایت می‌کنند و بعضی دیگر که با دلیل شرعی معتبر استحبابشان ثابت نشده از وضو کفایت نمی‌کنند، ولی می‌توان آن‌ها را با نیت رجاء مطلوبیت به‌جا آورد.