هر کس بعد از وضو یا غسل جنابت این دعا را بخواند، گناهان او بریزد، چنانچه برگ از درختان می ریزد و به هر قطره از قطرات وضو و غسل او، حق تعالى فرشته ای می آفریند که تسبیح و تقدیس الهى گوید و صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد، و ثوابش برای او باشد و گناهانش آم
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : يکشنبه 1393/10/21
در موقع غسل ترتیبی یا ارتماسی، واجب یا مستحبی، چه دعا و ذکری از ائمه(علیهم السلام) سفارش شده است؟
آواز خواندن در حمام شده تفریح بسیاری از ما که دوش آب را باز بگذاریم و آواز بخوانیم و متوجه هم نباشیم که این کار هم باعث اسراف در مصرف آب می شود و هم صدای ما دیگران را آزار می دهد.
اما خوب است بدانیم از همین حمام رفتن هم می توان بهترین استفاده ها را کرد و همزمان با اینکه جسممان را پاک و تمیز می کنیم یک لطافتی هم نصیب روحمان کنیم.
می توانیم در حمام هم یاد خداوند متعال باشیم و ذکر خدا را بگوییم ، ذکر به صورت مطلق؛ مستحب است. برخی ذکرها عمومیت دارد و همیشه می‌توان به وسیله آنها به خداوند تقرّب جُست. در عین حال، در روایات؛ به ذکرها و دعاهایی برای موقعیت‌ها و اعمال خاص سفارش شده است، یکی از این اعمال؛ غسل - واجب و مستحب – است.
الف. ذکرهایی که برای همه غسل‌ها سفارش شده است:
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله): «زمانی که غسل می‌کنید، بگویید: بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ اسْتُرْنَا بِسِتْرِک».[1] ؛ «به نام خدا، خدایا! به پوشاندن خود، ما را بپوشان».
«مستحب است در زمان انجام هر غسلی گفته شود: اللَّهُمَ طَهِّرْ قَلْبِی وَ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ أَجْرِ عَلَى لِسَانِی مِدْحَتَکَ وَ الثَّنَاءَ عَلَیْکَ اللَّهُمَّ [اجْعَلْ] اجْعَلْهُ لِی طَهُوراً وَ شِفَاءً وَ نُوراً إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»،[2] [و پس از غسل می‌گویی] «اللَّهُمَّ طَهِّرْ قَلْبِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ اجْعَلْ مَا عِنْدَکَ خَیْراً لِی اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُتَطَهِّرِین».[3]
ب. برای برخی از غسل‌ها نیز به صورت خاص، دعاها و ذکرهایی نقل شده است:
1. دعا در زمان انجام غسل جنابت
برخی از منابع روایی از پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله)[4] و برخی دیگر از امام حسن عسکرى(علیه السلام) نقل کرده‌اند:[5] «هر کس بعد از وضو یا غسل جنابت این دعا را بخواند، گناهان او بریزد، چنانچه برگ از درختان می‌ریزد و به هر قطره از قطرات وضو و غسل او، حق تعالى فرشته‌ای می‌آفریند که تسبیح و تقدیس الهى گوید و صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد، و ثوابش برای او باشد و گناهانش آمرزیده شود؛ آن دعا چنین است: سُبْحَانَکَ اللَّهُمَ وَ بِحَمْدِکَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ، وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ، وَ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّکَ وَ خَلِیفَتُکَ بَعْدَ نَبِیِّکَ عَلَى خَلِیقَتِکَ، وَ أَنَّ أَوْلِیَاءَهُ وَ أَوْصِیَاءَهُ خُلَفَاوُکَ؛ خداوندا؛ پاک و منزهی و تو را ستایش می‌کنم. شهادت می‌دهم که خدایی جز تو نیست. از تو طلب استغفار و توبه می‌کنم و شهادت می‌دهم که محمد(صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده تو است و علی(علیه السلام)پس از پیامبر، ولی و خلیفه تو بر زمین است و اولیا و اوصیای او نمایندگان تو هستند».
2. دعا در زمان غسل جمعه
امام صادق(علیه السلام)فرمود کسی که غسل جمعه می‌کند، در هنگام غسل بگوید: اللَّهُمَ طَهِّرْ قَلْبِی مِنْ کُلِّ آفَةٍ تَمْحَقُ بِهَا دِینِی وَ تُبْطِلُ بِهَا عَمَلِی».[6]
هر کس بعد از وضو یا غسل جنابت این دعا را بخواند، گناهان او بریزد، چنانچه برگ از درختان می‌ریزد و به هر قطره از قطرات وضو و غسل او، حق تعالى فرشته‌ای می‌آفریند که تسبیح و تقدیس الهى گوید و صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد، و ثوابش برای او باشد و گناهانش آمرزیده شود
«هر کس غسل جمعه کند و این دعا را بخواند: "أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُتَطَهِّرِینَ کَانَ طُهْراً مِنَ الْجُمُعَةِ إِلَى الْجُمُعَةِ" این دعا موجب پاک‌سازى شخص از آن جمعه تا جمعه دیگر است؛ شهادت می‌دهم که خداوندی جز الله نیست و شریکی ندارد و محمد بنده و فرستاده او است. خدایا بر محمد و آل محمد درود فرست و مرا از توبه‌کنندگان و پاک شدگان قرار ده. خدایا این غسل را طهارت من از این جمعه تا جمعه بعد قرار ده».[7]
امام رضا(علیه السلام): «پس از غسل جمعه بگویید: اللَّهُمَّ طَهِّرْنِی وَ طَهِّرْ قَلْبِی وَ أَنْقِ غُسْلِی وَ أَجْرِ عَلَى لِسَانِی ذِکْرَکَ وَ ذِکْرَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ وَ مِنَ الْمُتَطَهِّرِین».[8]
3. دعا در زمان غسل عید فطر
امام صادق(علیه السلام): «زمانی که می‌خواهى غسل عید فطر بجا آورى، ... و زمانی که خواستى شروع کنى بگو: «اَلّلهُمَّ اِیْماناً بِکَ وَ تَصْدیقاً بِکِتابِکَ وَ اتّباعَ سُنَّةِ نَبّیِکَ مُحَمَّدٍ»[9] ... و پس از انجام غسل بگو: اَلّلهُمَّ اجْعَلْهُ کَفّارَةً لِذُنُوبى وَ طُهْراً لِدَنَسى اَلّلهُمَّ أذْهِبْ عَنّى الرِّجْسَ».[10]
4. دعای غسل سفر
سید ابن طاووس می‌گوید: روایت شده است: مستحب است انسان زمانی که می‌خواهد به سفر برود؛ غسل کند و در زمان غسل بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ وَ الصَّادِقِینَ عَنِ اللَّهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبِی وَ اشْرَحْ بِهِ صَدْرِی وَ نَوِّرْ بِهِ قَبْرِی اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی نُوراً وَ طَهُوراً وَ حِرْزاً وَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ آفَةٍ وَ عَاهَةٍ وَ سُوءٍ وَ مِمَّا أَخَافُ وَ أَحْذَرُ وَ طَهِّرْ قَلْبِی وَ جَوَارِحِی وَ عِظَامِی وَ دَمِی وَ شَعْرِی وَ بَشَرِی وَ مُخِّی وَ عَصَبِی وَ مَا أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنِّی اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی شَاهِداً یَوْمَ حَاجَتِی وَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی إِلَیْکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ».[11]
برای برخی دیگر از غسل‌ها نیز دعاهایی نقل شده است.[12]
فواید حمام کردن
حمام رفتن چه فوایدی دارد؟ امام رضا علیهالسلام: «فایده حمّام كردن آن است كه به اعتدال مىانجامد، چرك را مىزداید، پِى و رگها را نرم مىسازد، اندامهاى بزرگ را تقویت مىكند، و مواد زاید و عفونتها را نیز ذوب مىكند.» (طبّ الإمام الرضا علیهالسلام ، صفحه 29 )
بعد از حمام کردن چه کنیم؟
رسول اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم :غَسلُ القَدَمَینِ بِالماءِ البارِدِ عَقیبَ الخُروجِ مِنَ الحَمّامِ أمانٌ مِنَ الصُّداعِ .؛ شستن پاها با آب سرد پس از بیرون آمدن از حمّام ، مایه ایمنى از سردرد است.(الأحكام النبویّة فی الصناعة الطبیّة ، جلد 2 ، صفحه 26)
پی نوشت ها:
[1]. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 1، ص 478، قم، موسسه آل البیت(علیهم السلام)، چاپ اول، 1408ق.
[2]. «خدایا؛ قلب مرا پاک گردان و قوّت قلبى به من عطا کن و مدح و ستایش، خود را بر زبانم جاری ساز. خدایا! این غسل را برای من طهارت، سلامتی و نور قرار ده و تو بر هر امری قادر هستی».
[3]. «خدایا؛ قلب مرا پاک و عملم را خالص گردان و هر خیری که در نزد تو است به من عطا کن و مرا از توبه کنندگان و پاک شدگان قرا ده»؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح(جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة)، ص 12، قم، دار الرضی(زاهدی)، چاپ دوم، 1405ق.
[4]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 1، ص 398، قم، موسسه آل البیت(علیهم السلام)، چاپ اول، 1409ق.
[5]. التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری(علیه السلام)، ص 521، قم، مدرسة الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، 1409ق.
[6]. «خدایا! قلب مرا از هر آفتی که دینم را از بین می‌برد و عملم را باطل می‌سازد، پاک کن»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 43، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[7]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص 368، قم، دار الرضی، چاپ اول، 1330ق.
[8]. «خدایا! مرا و قلب مرا [از گناهان] پاک گردان و غسل مرا خالص گردان و بر زبان من یاد تو و یاد پیامبرت را جاری ساز و مرا از توبه کنندگان و پاک شدگان قرار ده»؛ الفقه المنسوب للإمام الرضا(علیه السلام)، ص 175، موسسه آل البیت(علیهم السلام)، مشهد، چاپ اول، 1406ق.
[9]. «خدایا! [انجام این غسل،] به جهت ایمان به تو، تصدیق به کتاب تو و پیروی از سنت پیامبر تو حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) است».
[10]. «خدایا! این غسل را کفاره گناهان و طهارت از زشتی‌هایم قرار ده و پلیدی‌ها را از من دور کن»؛ ابن طاووس، علی بن موسی، إقبال الاعمال، ج 1، ص 279، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1409ق.
[11]. «به نام خدا و به یارى او که هیچ جنبش و نیرویى نیست جز آنچه او به انسان می‌دهد. با اعتقاد به آیین پیامبرش و راست گویان از سوى او که درود خدا بر همه آنها باد. خدایا! با این غسل دلم را پاکیزه، سینه‌ام را گشاده و قبرم را روشن کن. خدایا! آن‌را مایه روشنى و پاکیزگى و ایمنى و شفاى هر درد و بیمارى و آسیب و هر آنچه برایم ترسناک است و از آن گریزانم، قرار ده و قلب، اعضا، جوارح، استخوان‌ها، پوست، خون، موى، مغز و عصب‌هایم و آنچه را که زمین برایم فرو گذاشته است، پاک گردان. خدایا! این را در روز نیازمندى و حاجتم به تو، شاهد من قرار ده. اى پروردگار جهانیان! همانا تو بر هر کارى توانایى»؛ سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان، ص 33، قم، موسسه آل البیت(علیهم السلام)، چاپ اول، 1409ق.
[12]. ر.ک: شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، محقق، لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 267، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق؛ علامه حلّی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ص 894، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ اول، 1412ق.
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع:
سایت اسلام کوئست
سایت شهر حدیث
مطالب مرتبط:
معنای وضو از زبان حاج اسماعیل دولابی
از هر قطره آب وضو، فرشته‌ای خلق می‌شود
دائم الوضو بودن و این همه خاصیت!