قدس آنلاین - حسینعلی پورافضلی: امروزه اغلب از خاصیت طعم دهندگی سیر در تهیه غذاهای مختلف استفاده می‌شود اما این گیاه شگفت به دلیل دارا بودن خواص متعدد، کاربرد دارویی و درمانی فراوانی نیز دارد. این گیاه پر خاصیت، با باکتری های مضر، ویروسها و قارچها می جنگد.
امروزه علم ثابت کرده که سیر براى تقویت بدن و پیشگیرى از بیمارى هاى گوناگون اثر شگرفی داشته و در تقویت بنیه و جلوگیرى از تصلّب شرایین و پایین کشیدن فشار خون دوایى کامل و مؤ ثر محسوب می شود . سیر به عضلات قلب نشاط مى دهد و جریان خون را در رگ ها تنظیم مى کند و صاف مى کند و همچنین در پیرى هاى زودرس که نتیجه فساد خون است و نیز در روماتیسم و بواسیر اثرى شفابخش دارد.
اهمیت و خواص گوناگون سیر در احادیث و روایات اسلامی بسیار مورد توجه بوده است. پیامبر اسلام (ص) فرموده اند: کلوا الثوم وتداووا به، فإن فیه شفاء من سبعین داء ؛ سیر بخورید که آن هفتاد بیماری را شفا می دهد.(1)
و در برخی روایات آمده است که : بوسیله سیر دردهای خود را درمان کنید.
امام رضا (ع) هم در بیان تدابیر ماهها از خوردن سیر، پیاز و ترشی در برخی از ماهها پرهیز داده اند. همانطور که پیش از این اشاره کردیم امام رضا علیه السلام در رساله ذهبیه در باب ویژگی های اسفندماه می فرماید: تختلف فیه الریاح و تکثر الامطار و یظهر فیه العشب و یجرى فیه الماء فی العود و ینفع فیه اکل الثوم و ... بادها در آن مختلف مىشود باران زیاد می بارد، گیاه و علف سر از زمین بیرون مىآورد، آب در شاخههاى درختان جارى مىشود، خوردن سیر و گوشت پرندگان و شکار و میوههاى خشک شده سودمند است و .....(2)
امام رضا (ع) در این ماه خوردن سیر را توصیه می کنند؛ اما در بیانی دیگر فرموده اند که در فصل بهار باید از خوردن پیاز و سیر و ترشی پرهیز کرد. زیرا از جمله خواص این دو میوه گیاهی آن است که فشار خون را پایین می‌آورد و معلومست که با هیجان خون به هیچ وجه صلاحیت ندارد. از خواص دیگر سیر و پیاز آن است که هر دو خواب را زیاد می‌کنند و اقتضای فصل بهار و هوای آن نیز همین است. بنابراین مصرف این دو میوه خواب را بیشتر از حد لزوم زیاد کرده و موجب بی نظمی و اختلال می‌گردد. سیر و پیاز بلغم را کم می‌کند و خود فصل نیز مقتضی کم شدن بلغم است. بنابراین خوردن آن بدن را آماده بیماری‌ها می‌گرداند.
همانطور که گفتیم در روایت از سیر به عنوان درمان هفتاد بیماری یاد شده است. امام رضا(ع) می فرمایند: کسانی که می خواهند دچار بیماری های ناشی از تولید باد(ریح) در بدن نشوند، هفته ای یک بار سیر مصرف کنند.(3) بعضی از بیماری ها ناشی از افزایش ریح یا باد است. این باد ممکن است گاهی در معده و روده باعث ترش و یا نفخ شود و یا در ناحیه کبد و زیر دنده ها، باعث درد شود. بعضی مواقع نیز در کلیه با سنگ کلیه اشتباه گرفته شود. گاهی نیز این درد در ناحیه مفصل باعث بروز مشکل می شود.در مواردی نیز انواعی از سردردها ناشی از افزایش ریح(باد) در بدن است. از جمله ویژگی های دردهای ریحی این است که در عضو درگیر احساس سنگینی نمی شود؛ به عنوان مثال اگر فرد به علت افزایش بلغم در مفصل دچار درد شود این درد همراه با احساس سنگینی است اما اگر افزایش ریح باعث درد شود، فرد احساس سنگینی نمی کند. ویژگی دیگر دردهای ریحی این است که در بدن فرد جابه جا می شود به عنوان مثال ممکن است برای مدتی فرد احساس درد در زانو کند سپس برای مدتی در مچ پا احساس درد کند و...امام رضا(ع) در رساله ذهبیه برای درمان این نوع دردها مصرف سیر را توصیه می کنند.
پانوشتها:
1. میرزا حسین نوری طبرسی ، مستدرک الوسائل ج 16 ، ص 433
2. رساله ذهبیه/ ذیل خصوصیات ماهها/(شباط) ثمانیة و عشرون یوما...
3. طب الرضا، ص 41؛ بحارالانوار، ج 62، ص 325