| این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمی‌تواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
غُسل مَسِّ مَیتغسلی که به سبب تماس با جسد انسانی که سرد شده، ولی هنوز غسلش نداده‌اند بر لمس‌کننده واجب می‌شود. اهل سنت این غسل را واجب نمی‌دانند.
شرایط وجوب و احکام
اهل سنت غسل مس میت را واجب نمی‌دانند ولی شیعه این غسل را واجب می‌داند. فقط سید مرتضی معتقد به استحباب این غسل است.[۱] ۵۰ حدیث در دو کتاب وسائل الشیعه و مستدرک آن، احکام غسل مس میت را بیان کرده‌اند.
چنانچه بدن میت سرد شده باشد لمس آن باعث وجوب غسل مس میت بر کسی که مرده را لمس کرده می‌شود، ولی لمس بدن میت مسلمان پس از اتمام غسل‌های سه‌گانه میت چنین حکمی ندارد. لمس بدن غیر انسان نیز چنین حکمی ندارد.[۲]
- به فتوای اکثر مراجع تقلید، لمس قطعه جدا شده از بدن انسانِ مرده یا زنده، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل است.[۳]
- در اینکه با مسّ میت وضو باطل می‌شود یا نه اختلاف نظر وجود دارد.[۴]
- تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.[۵]
- غسل مسّ میت به قول مشهور کفایت از وضو نمی‌کند و برای نماز، علاوه بر غسل باید وضو هم گرفت.[۶]
- بیشتر مراجع تقلید مس میت را حدث اصغر می‌دانند. بنا بر دیدگاه آنان، غسل مس میت تنها برای کارهایی واجب است که نیاز به وضو دارند؛ مانند نماز و دست زدن به خط قرآن. اما برای کارهای دیگری مانند توقف در مسجد، نیازی به انجام این غسل نیست. عده‌ای دیگر از مراجع، مس میت را حدث اکبر می‌دانند. طبق نظر این عده، برای همه اعمالی که نیاز به طهارت دارد، باید غسل مس میت انجام شود؛ مانند نماز، طواف، روزه و توقف در مسجد.[۷][۸]
از وجوب غسل مسّ میت، لمس بدن معصومین و شهدا و نیز بنابر قول جمعی، لمس بدن کسی که پیش از اجرای حد یا قصاص غسل میت کرده، استثنا شده است. در این موارد مسّ میت موجب غسل نمی‌شود.[۹]
چگونگی انجام غسل
غسل مسّ میت همانند دیگر غسل‌ها به دو گونه ترتیبی و ارتماسی انجام می‌شود.[۱۰]
فلسفه
در روایات، حکمت این غسل رعایت بهداشت و پاکی و طهارت روحی لمس کننده عنوان شده است.[۱۱] از امام رضا(ع) نقل شده کسی که مرده‌ای را غسل می‌دهد، بایستی غسل کند، به خاطر طهارت از آلودگی‌هایی که از بدن میت به شخص منتقل می‌شود. زیرا زمانی که روح از بدن خارج می‌شود بسیاری از آفات و عفونت‌ها در بدن باقی می‌ماند.[۱۲]
جُستارهای وابسته
پانویس
منابع
- جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، محمد حسن نجفی (م. ۱۲۶۶ ق.)، هفتم، بیروت،دار احیاء التراث العربی.
- العروة الوثقی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم
- توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی