دنیای اقتصاد : دستورالعمل استعلام پیامکی چک‌های صیادی منتشر شد. براساس اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، مشتریان نظام بانکی از این پس می‌توانند با ارسال شناسه استعلام ۱۶ رقمی مندرج در چک‌های صیادی به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک مطلع شوند. بهره‌برداری از این سامانه میتواند ضریب اطمینان فعالان اقتصادی را ارتقا دهد و انتظار می‌رود که در ماه‌های آتی، آمار چک‌های برگشتی با تعدیل مواجه شود.
بانک مرکزی در راستای تکمیل خدمات سامانه صدور یکپارچه الکترونیک دسته چک (صیاد) و با هدف ایجاد شفافیت در فضای کسب و کار از طریق ارائه خدمت استعلام مربوط به سوابق چک برگشتی مشتریان، سامانه استعلام پیامکی صیاد به عنوان خدمت ارزش افزوده قابل بهره‌برداری است. براساس امکان جدید ایجاد شده، هر شخصی که بابت فروش کالا چک دریافت می‌کند، از اعتبار چک در همان لحظه میتواند مطلع شود. اما نحوه و دستورالعمل این رخداد به چه شکلی است؟
شماره پیامکی استعلام: هر چک صیادی دارای شناسه 16 رقمی است که در آن مندرج شده است. افراد تحویل گیرنده چک می‌توانند با ارسال شناسه استعلام ۱۶ رقمی به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک از نظر تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی ثبت شده نزد بانک مرکزی مطلع شوند. شماره پیامکی بانک مرکزی جهت استعلام چک با سرشماره ۷۰۱۷۰۱ است و در قالب زیر، استعلام ممکن خواهد بود. براساس اعلام بانک مرکزی، قالب پیامکی که برای استعلام ارسال می‌شود باید به شیوه زیر باشد:
۱*۱* شناسه استعلام ۱۶ رقمی
پاسخ‌های احتمالی: صادرکنندگان چک براساس میزان اعتبارشان، رتبه‌بندی می‌شوند و در پاسخ استعلام، بانک مرکزی میزان اعتبار آنها را براساس یک رنگ خاص، به پیام‌دهنده اعلام می‌کند. برای این منظور، 5 رنگ تعیین شده که هر رنگ، درجه معینی از اعتبار صادرکننده را نشان می‌دهد. هر چه رنگی به سفید نزدیک‌تر باشد، کارنامه صادرکننده چک پاک‌تر است و هر چه به رنگ قرمز نزدیک شود، وضعیت صادرکننده چک نیز پرریسک تلقی می‌شود.
وضعیت سفید: این رنگ بدین معنی است که صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
وضعیت زرد: رنگ زرد یعنی صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 5 میلیون تومان تعهد برگشتی است.
وضعیت نارنجی: در این وضعیت صادرکننده چک دارای 2 تا 4 فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.
وضعیت قهوه‌ای: رنگ قهوه‌ای به مراتب وضعیت بدتری را مخابره می‌کند و صادرکننده چک دارای 5 تا 10 فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 50 میلیون تومان تعهد برگشتی است.
وضعیت قرمز: قرمز بدترین رنگی است که پیام‌دهنده میتواند با آن مواجه شود. در این حالت صادرکننده چک دارای بیش از 10 فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ 50 میلیون تومان تعهد برگشتی است و دریافت چک از صادرکننده، ریسک بالایی را به همراه دارد.
ملاحظات
در استعلام بابت اطلاع از اعتبار صادرکننده چک، لحاظ کردن برخی نکات ضروری است.
سرشماره پاسخ استعلام: در درجه اول، متقاضی استعلام باید توجه کند که تمامی پیامک‌های بانک مرکزی، تنها با سرشماره ۷۰۱۷۰۱ به کاربران اطلاع‌رسانی می‌شود. پس ضروری است کاربران در کنترل سرشماره پیامک‌های واصله به اندازه کافی دقت کنند.
متن استعلام: براساس اعلام بانک مرکزی، متن ارسالی جهت اخذ استعلام باید عاری از هر گونه کاراکتر اضافی همچون خط فاصله باشد و فقط به صورت عددی در قالب اعلام شده، برای سامانه ارسال شود. هر گاه درخواست‌کننده استعلام قبل از تکمیل عملیات استعلام، اقدام به ارسال استعلامات متعدد کند، نتیجه ارسال شده تنها مربوط به آخرین شناسه استعلام ارسال شده خواهد بود.
هزینه استعلام: هزینه هر استعلام موفق 350 تومان برای متقاضی تمام می‌شود و درحال حاضر از هر شماره تلفن همراه، تنها ۴ استعلام در روز قابل اخذ است. هزینه اخذ شده، ارتباطی با تعداد پیام‌های پاسخ ارسال شده برای درخواست‌کننده استعلام ندارد.
اشخاص حقوقی: درخصوص اشخاص حقوقی فاقد شناسه ملی ثبت شده در پایگاه داده بانک مرکزی، امکان اخذ استعلام وجود نخواهد داشت. این موضوع در پیامک پاسخ با عبارت «شناسه ملی..... قابلیت استعلام ندارد» اطلاع‌رسانی می‌شود.
چک‌های دارای حساب مشترک: درخصوص برگ چک‌های متعلق به اشخاص حقیقی دارای حساب مشترک، وضعیت اعلام شده مربوط به فرد دارای بالاترین مبلغ و بیشترین تعداد چک برگشتی از بین صاحبان حساب خواهد بود.
ضرب‌الاجل استعلام: درصورتی‌که به هر دلیل اعم از به‌روزرسانی زیرساخت‌های اطلاعاتی، تا مدت زمان ۱۵ دقیقه پاسخی از مرکز صیاد دریافت نشد، نتیجه با پیامک «عدم امکان اخذ استعلام» به کاربر اعلام خواهد شد. کاربران در این حالت می‌توانند در مقاطع زمانی بعدی نسبت به اخذ استعلام اقدام کنند.
