در سومین هفته بارداری، هنوز نمی‌دانید که باردار شده‌اید اما اتفاق خارق‌العاده‌ای درون شما رخ‌داده است؛ یک اسپرم، دیواره خارجی تخمک را شکافته، به درون آن راه‌یافته و آن را بارور کرده است! چند روز بعد از لقاح هم، این تخمک بارورشده شروع به لانه گزینی در جداره داخل رحم کرده و رشد خود را آغاز کرده است. خوشحال باشید یک انسان در حال پدید آمدن است.
وضعیت جنین در هفته سوم بارداری
در هفته سوم بارداری کوچولوی شما هنوز متشکل از چندصد سلول است که به سرعت در حال تکثیرند. توده سلولی شما در هفته 3 بارداری، بلاستوسیت نام دارد و در حال جای گیری در دیواره رحم است. جایی که بعدها جفت به آن می‌چسبد و محل اتصال جفت و رحم و راه تبادل بین جنین و مادر خواهد بود. قسمتی از توده سلولی هم تبدیل به جفت خواهد شد و هورمون بارداری (HCG) ترشح خواهد کرد، یعنی ماده‌ای که به تخمدان‌های شما فرمان می‌دهد تا تخمک جدیدی آزاد نکنند و با تحریک افزایش ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، از ریزش و خونریزی جداره رحم جلوگیری می‌کند. این هورمون همان ماده‌ای است که تست بارداری شما را مثبت می‌کند.
جنین سه‌هفته‌ای، اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز خود را از طریق سیستم گردش خون مادر به دست می‌آورد که به‌صورت تونل‌های میکروسکوپی، او را به عروق خونیِ دیواره رحم شما مرتبط می‌کند. جنین از همین راه مواد زائد را نیز دفع می‌کند. چراکه ساختمان جفت، هنوز توانایی انجام تبادلات را پیدا نکرده و تکمیل ساختمان آن تا پایان هفته چهارم بارداری طول می‌کشد. در چند روز آینده سلول تخم بارور شده به رحم میرسد و شروع به چسبیدن به آن می‌کند.
شاید باور نکنید اما از لحظه لقاح ویژگی‌های ژنتیک فرزندتان از جمله رنگ چشم، رنگ مو، پوست و حتی جنسیت مشخص شده است. اما توسط سونوگرافی در هفته 16 تا 29 مشخص می‌شود.
قد جنین: 0 سانتی‌متر
وزن جنین: 0 کیلوگرم
وضعیت مادر در هفته سوم بارداری
لکه بینی: لکه بینی هفته سوم یا چهارم، «لکه بینیِ لانه گزینی» نام دارد و ناشی از فرورفتن تخم بارورشده در دیواره پرخون داخل رحم است. جایی که اگر لقاح اتفاق نمی‌افتاد، فروریخته و خونریزی قاعدگی را در شما به وجود می‌آورد. توجه داشته باشید که این روند احتمالا از هفته دوم بارداری، یعنی حدود 6 روز بعد از باروری تخمک، آغازشده است، اما واقعا نمی‌توان در مورد زمان دقیق آن خیلی مطمئن بود.
جمع شدن مایع آمنیوتیک: مایع آمنیوتیک از حدود 21 روزگی جنین، یعنی انتهای هفته سوم بارداری، شروع به جمع شدن در اطراف توده سلولی می‌کند و حفره پر از مایعی را به وجود می‌آورد که بعدها کیسه آب خواهد بود. این مایع مانند بالشتکی، در طول هفته‌ها و ماه‌های آینده، جنین را در برگرفته و از او محافظت می‌کند.
در هفته سوم بارداری چی بخوریم؟
قبل از اینکه بخواهید به این فکر کنید که باید جای دو نفر غذا بخورید بهتر است بدانید که متخصصان تنها به برخی از زنان توصیه می‌کنند که در سه ماهه اول بارداری یک کیلو و نیم تا 3 کیلوگرم اضافه وزن داشته باشند. اما برای زنانی که قبل از بارداری در محدوده وزن طبیعی بوده‌اند بین 0 تا یک کیلوگرم اضافه وزن در سه ماهه اول بارداری اتفاق می‌افتد. در حقیقت شما هیچ کار متفاوتی لازم نیست انجام دهید. بنابراین لازم نیست مصرف کالری روزانه‌تان را تغییر دهید چون از هفته 14 بارداری به بعد می‌توانید 300 کالری افزایش داشته باشید. کافی است اسید فولیک را همچنان طبق نیازتان مصرف کنید و خودتان را به رژیم غذایی سلامت و عاری از فست فودها عادت دهید. همچنان به خاطر داشته باشید به اندازه کافی آب بنوشید.
سه وعده پروتئین در روز بخورید، مرغ بدون گوشت و گوشت گاو باید حدود 100 گرم باشند.
برخی انواع توت‌ها را در غلات رنده کنید تا ترکیب غنی از آهن و ویتامین داشته باشید که باعث جذب آهن شود.
یادتان باشد اگر در طول بارداری به اندازه کافی کلسیم مصرف نکنید فرزندتان استخوان‌های محکمی نخواهد داشت. بنابراین روزانه 1200 میلی گرم از لبنیات مانند ماست و پنیر پاستوریزه مصرف کنید.
علائم مهم هفته سوم بارداری
ویار غذاهای خاص: ممکن است در همین هفته احساس کنید که دلتان غذاهای خاصی را می‌خواهد و در عین حال برخی خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های مورد علاقه‌تان دیگر برایتان دلچسب نباشد. تغییر ذائقه نسبت به چای، قهوه، غذاهای سرخ شده و تخم مرغ شایعترین مواردی است که اتفاق می‌افتد.
خستگی:هورمون‌های بارداری همچنان ممکن است روی شما تاثیر بگذارند بنابراین اگر شما احساس خستگی می‌کنید و حتی غمگین هستید، نگران نشوید. در طول روز احتمالا احساس خستگی می‌کنید و به سختی خودتان را بیدار نگه می‌دارید. این به آن دلیل است که بدن شما خود را برای حمایت از جنین آماده می‌کند.
قطع قاعدگی: ممکن است احساس کنید باردارید اما تا زمانی که آزمایش بارداری انجام ندهید نمی‌توانید به قطعیت برسید. حتی بی بی چک نیز در این شرایط ممکن است شما را به اشتباه بیندازد. واضحترین علامت بارداری شما از دست رفتن قاعدگی است که احتمالا تا پایان هفته بعد مشخص می‌شود.
هرگونه علامت بارداری در این زمان شبیه علائم قاعدگی است که از جمله آنها می‌توان به درد شکم، سنگینی سینه‌ها و تغییرات خلق و خوست.
تغییر بویایی: حس بویایی‌تان نسبت به سابق قویتر شده؟ این می‌تواند نشانه بارداری باشد که به دلیل هورمون استروژن ایجاد می‌شود.
ترشحات واژن در هفته سوم بارداری
بسیاری از خانم‌ها هیچ تغییری را متوجه نمی‌شوند اما برخی زنان در معرض برخی ناراحتی‌ها و افزایش ترش واژن در طی تخمک‌گذاری هستند. طی تخمک‌گذاری تخمدان‌ها یک تخمک آزاد می‌کنند که از طریق لوله‌های فالوپی به سمت رحم حرکت می‌کند. ترشحات واژن در اوایل بارداری معمولا غلیظ، سفید یا شیری رنگ است اما همچنان می‌تواند روشن باشد. ترشح واژینال بارداری با عفونت ارتباطی ندارد به ویژه اگر بوی بدی وجود نداشته باشد. بیشتر خانم‌ها نمی‌دانند که ترشحات واژینال در هفته سوم بارداری می‌تواند علامت و نشانه بارداری باشد. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که تغییرات هورمون بارداری می‌تواند واژن را تحریک کند تا ترشحات بیشتری داشته باشد. البته همه خانم‌ها این موضوع را تجربه نمی‌کنند.
لیست کارهای مهم در هفته سوم بارداری
- فعال بودن شما در این مدت (از جمله در هفته 3 بارداری)، فواید بسیاری برایتان دارد. تحرک به شما انرژی می‌دهد و به شما کمک می‌کند وزنتان را متعادل نگه‌دارید، همچنین خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش می‌دهد، آرامش بیشتری برای کار و زایمان برایتان به ارمغان می‌آورد و حالتان را بهتر می‌کند. بنابراین برای اینکه از چنین فوایدی بهره‌مند شوید، سعی کنید ورزش‌های مناسب بارداری را انجام دهید.
- حتما زمان قاعدگی‌تان را یک جا یادداشت کنید و زمان رابطه جنسی‌تان را نیز داشته باشید.
- بد نیست در این زمان که هنوز فکرتان مشغول نیست کتاب‌های مربوط به دوران بارداری مطالعه کنید.
- اگر دندان‌هایتان نیاز به مراقبت دارد بهتر است در ملاقات با دندانپزشک به او بگویید که احتمال دارد باردار باشید.
توصیه های مذهبی هفته سوم بارداری
ماه اول، ماه قلب است. چون در 4 هفته اول زندگی جنین، این قلب جنین است که فعالیت خود را آغاز می‌کند. سعی کنید همیشه با وضو باشید، خصوصا هنگام غذا خوردن. صبح‌ها کمی سیب شیرین بخورید. روزهای پنجشنبه و جمعه سوره "یس" و "الصافات" بخوانید و به شکم‌تان بدمید.
با همکاری:
دکتر نازنین صفایی، متخصص زنان و زایمان
زهرا علوی، مشاور مامایی و زنان